Eşarî Ak?id Literatüründe Selçuklu ve Osmanlı Medreseleriyle Özdeşleşen İki Eserin Karşılaştırılması (Cüveynî Ve Îcî’nin Ak?id Metinleri Üzerine Bir Tahlil)
Küçük Resim Yok
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
İslam düşünce tarihinde mezhepleri belirli olgulara göre incelemek öne çıkmaktadır. Bu araştırmada, ak?id metinlerini merkeze alarak mezhebi gelişimi, ak?id eserleri üzerinden okumak amaçlanmaktadır. Eş?arîliği merkeze alarak bu mezhebin ak?id literatürünü genel hatlarıyla belirleyip iki Eş?arî ak?id eserini merkeze almaktayız. İncelediğimiz bu iki ak?id metni Selçuklu ve Osmanlı medreseleriyle özdeşleşmiş eserlerdir. Cüveynî’nin el-Ak?detü’n-Nizâmiyye’si ve Îcî’nin el-Ak?idü’l-Adudiyye’si Eş?arî ak?id geleneği açısından son derece kıymetli kimlik metinlerdir. Selçuklu düşünce dünyasının bir ürünü olarak Cüveynî’nin eseri, ak?id konularını çok daha geniş başlıklar ve açıklamalarla ele almaktadır. Cüveynî, çoğu meselede alenen Mu?tezile’yi hedefe alarak eleştirilerini sıralamaktadır. Îcî’nin el-Ak?idü’l-Adudiyye’si ise Osmanlı medreselerinin temel kitaplarından birisidir. Îcî’nin eserinde ise sade anlatım ve öz bir ak?id sunumu dikkat çekmektedir. Esere bakıldığında muhatap kitlenin değiştiği, Mu?tezile karşıtlığının çok baskın olmadığı dikkat çekmektedir. Ayrıca Îcî’nin metninde imâmet/hilâfet meselesi üzerinden siyasi bir yorum ak?ide dâhil olurken Sünnî sahabe algısı olan efdâliyet de vurgulu bir biçimde ifade edilmektedir. Cüveynî ve Îcî’nin ak?id eserleri; muhataplarına, yazıldığı döneme ve daha pek çok nedene bağlı olarak Eş?arîliğin tarihsel gelişim izlerini taşımaktadır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Ak?id, Mezhep kimliği, İslam Mezhepleri Tarihi, Medrese, Eş?arîlik
Kaynak
Tasavvur - Tekirdağ İlahiyat Dergisi (Online)
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
8
Sayı
1
