Kaçarlar Döneminde Tarîkatlarin Genel Görünümü ve Tasavvufun Modernizmle Bütünleştirilme Çabaları

dc.contributor.authorGürbüz, Sevda Aktulga
dc.date.accessioned2024-10-29T17:55:04Z
dc.date.available2024-10-29T17:55:04Z
dc.date.issued2023
dc.departmentTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
dc.description.abstractTasavvuf tarihi araştırmalarında Kaçar dönemi, özellikle Şiî düşüncenin tasavvuf üzerinde etkisini araştırmak için önemli bir kaynaktır. İrfan gibi müteradif kavrama dönüştürülen tasavvuf, bu dönemde Sünnî tarikatlarca savunulurken Şiî tarikatların dönüşüm ve değişim faaliyetlerine kaynaklık etmiştir. Başta Kadîriyye ve Nakşibendiyye tarîkatları olmak üzere Sünnî tasavvufu koruma çabasına giren tarîkatlar, faaliyetleri kısıtlansa da bulundukları sınırlı bölgelerde halkın teveccühüne mazhar olmuşlardır. Modenleşme ve bağımsızlık hareketlerinin yaşandığı XIX. ve XX. yy. da Kaçarlar, Sünnî tarîkatların sınırda bulunmasından ve Osmanlı Devleti’nin halifelik gücünden çekinerek kısa süreli anlaşmalar yapmışsa da sindirme ve baskı politikasını devam ettirmişlerdir. Şiî tarîkatlar için müsamahakâr bir tavır sergileyen Kaçarlar; toplumun modernleşmesi için Sâfî Ali Şâhiyye’nin desteğini alarak güç kazanmak istemiştir. Sâfî Ali Şâh ve halifesi Zahirüddevle Ali Hân Kaçar, tasavvufu modernizmle bütünleştirmek için çeşitli faaliyetlerde bulunmuşlardır. Özellikle Zahirüddevle’nin Encümen-i Uhuvvet Cemiyetini kurarak kardeşlik ile eşitlik anlayışına dayanan tasavvufî anlayışı ortaya koyması ve mürîdlerinin şehirli entelektüellerden oluşması devrimlerin yapılmasını kolaylaştırmıştır. Zahirüddevle; melâmîlik-fütüvvet, mürşid-mürîd gibi tasavvufî kavramları çağının ihtiyacına göre ele almış ve gelenek ile modernizmi bütünleştirmenin çabası içerisinde olmuştur. Bu çalışma, Kaçar döneminin tasavvuf algısını ortaya koymayı ve Şiî tarîkat Sâfî Ali Şâhiyye’nin tasavvufu modernizmle bütünleştirmeye dayalı faaliyetlerini ele almayı amaçlamaktadır. Özellikle Şiî kaynaklara başvurularak yapılan bu çalışma, bir devrin tasavvufî düşüncesinin panaromasını sunmayı hedeflemektedir. Makalenin önemi ise bu alanla ilgili yapılan çalışmanın az olmasıdır.
dc.identifier.doi10.47424/tasavvur.1363922
dc.identifier.endpage1638
dc.identifier.issn2619-9130
dc.identifier.issue2en_US
dc.identifier.startpage1603
dc.identifier.trdizinid1218225
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.47424/tasavvur.1363922
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1218225
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.11776/13773
dc.identifier.volume9
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.language.isotr
dc.relation.ispartofTasavvur - Tekirdağ İlahiyat Dergisi (Online)
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subjectTasavvuf
dc.subjectModernizm
dc.subjectKaçar Dönemi
dc.subjectSünnî-Şiî Tarîkatlar
dc.subjectSâfî Ali Şâhiyye
dc.titleKaçarlar Döneminde Tarîkatlarin Genel Görünümü ve Tasavvufun Modernizmle Bütünleştirilme Çabaları
dc.typeArticle

Dosyalar