Analysis of Tekirdağ's Foreign Trade with the Spatial Sizes of Cities and the Gravity Model of Trade

Tekirdağ’ın sanayi gelişimi şehirlerin mekânsal genişleme teorisine uygun olarak meydana gelmiştir. 1980’li yıllardan sonra ihracata dönük sanayileşme politikası ile birlikte, Türkiye’nin geleneksel sanayi ve dış ticaret merkezleri olan İstanbul, Ankara ve İzmir çevre illere doğru genişleme göstermiştir. Bu kapsamda Tekirdağ, İstanbul’daki sanayinin yöneldiği çevre illerden birisi olarak ortaya çıkmıştır. Zaman içinde sanayileşmenin artmasıyla birlikte Tekirdağ, Avrupa ülkelerine yönelik sahip olduğu lojistik avantajlarla Türkiye’nin dış ticaretinde de önemli bir konuma gelmiştir. Uluslararası ticaretin çekim modeli iki ülke arasındaki uluslararası ticaretin, bu ülkelerin GSYH’ları ile doğru orantılı ve aralarındaki mesafe ile ters orantılı olduğunu önermektedir. Bu temel model, zaman içinde ülkelerin ortak sınırı olup olmadığı, aynı dili konuşup konuşmadıkları, aynı bölgesel entegrasyon anlaşmalarının içinde olup olmadıkları gibi değişkenleri de içerecek şekilde zaman içinde genişletilmiştir. Bu model illerin ihracat destinasyonları ve potansiyelleri değerlendirilirken de kullanılabilir. Modele göre bir ilin başlıca ihracat destinasyonları GSYH’sı yüksek, sınırlarına yakın, dil-kültür bağları olan ülkeler olacaktır. Tekirdağ’ın ihracat destinasyonlarının coğrafi dağılımı incelendiğinde ağırlığın Avrupa ülkelerinde olduğu görülmektedir. Avrupa ülkelerinin yanında ABD ve Özbekistan’ın da ağırlığı vardır. Tekirdağ’ın ihracat destinasyonları uluslararası ticaretin çekim modelinin tahminlerine uygun sonuçlar vermektedir. ABD ve Avrupa Ülkeleri Tekirdağ’ın geleneksel ihracat pazarları içinde yer almaktadır. ABD yüksek GSYH’sı, Avrupa Ülkeleri lojistik yakınlıkları ve Türk işçi popülasyonları ve Özbekistan dil-kültür bağları ile modelin öngörülerine uymaktadır.