Dış Ödemeler Dengesi ve Parasalcı Yaklaşım

   Ödemeler dengesinin sağlanıp sağlanmadığı ülkelerin ödemeler bilançosu incelenerek anlaşılabilir. Ödemeler bilançosu bir ülke ekonomisinin faaliyetlerinin en önemli göstergeleri arasında olup bir ayna gibidir. Hükümetlerin uyguladıkları çeşitli ekonomi politikaları dış ödemeler bilançosunu doğrudan etkiler. Eğer bir ülkede açık ya da fazla varsa bu durumun giderilmesi gerekir. Zira dış açıklar ülkenin döviz rezervlerinin azalmasına ve dış dünyadan kredi temin etmesinde itibarının düşmesine neden olur. Ödemeler dengesinin kronik olarak fazla vermesi ise ülkelerde enflasyona neden olurken diğer yandan ilgili ülkenin sürekli fazla vermesi ilişkide bulunduğu diğer ülkelerin açık vermelerine neden olduğu için uluslararası ticareti bozucu etki yapar. Dış ödemeler bilançosu iki mekanizma sayesinde dengeye gelir. Bunlardan birincisi otomatik denkleşme mekanizmasıdır. İkincisi hükumet politikaları ile bilançoyu denkleştirme mekanizmalarıdır. İlave olarak 1970’li yılların başında devreye giren bir yaklaşım daha vardır ki bunun adı da parasalcı yaklaşımdır. Bu düşüncenin temel dayanağı para arzı ya da para talebindeki aşırılıktır. Bu aşırılık ekonomideki mal ve hizmetlerin üretimini ve tüketimini tahvil, hisse senedi gibi varlıkların borç alınma ya da verilmesini etkileyerek millî gelir ve genel harcama düzeyinde değişmelerin ortaya çıkmasını sağlayacaktır. Dolayısıyla bu yaklaşımda temel vurgu ödemeler bilançosunun belirli bir hesabı üzerine değil bütün hesapları üzerine yapılmaktadır. Bu düşüncenin savunucuları ödemeler dengesi açık veya fazlalarını parasal bir olgu olarak düşünürler.