Yulafta (Avena sativa L.) genotip x çevre interaksiyonları ve stabilite analizleri

Küçük Resim Yok

Tarih

2023

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Genotip x çevre interaksiyonu, bir ıslah programında seleksiyonun verimliliğini etkileyen, farklı çevrelerde genotiplerin farklı performanslarını ifade eder. Genel varyans analiziyle, karmaşık genotip x çevre interaksiyonlarını anlamak ve isabetliliği artırmak oldukça zordur. Hangi çevrelere hangi genotiplerin uygun olduğunu belirleyebilmek ancak stabilite metodları, AMMI ve Biplot analizleri ile mümkün olabilmektedir. Bu amaç doğrultusunda bu tezde, yirmi beş farklı yulaf genotipi, Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ lokasyonlarında, iki yıl süresince denenmiştir. Denemeler, tesadüf blokları deneme desenine göre, dört tekrarlamalı olarak denenmiştir. Çalışmada, tane verimi (kg/da), bitki boyu (cm), bin tane ağırlığı (g), hektolitre ağırlığı (kg/hl), tane iç oranı (%), kavuz oranı (%), protein oranı (%), betagluten oranı (%), elek analizleri (%), salkım çıkartma gün sayısı, olgunlaşma gün sayısı ve soğuk zararı (1-9 skalası) gibi, verim kompanentleri ve bazı kalite özellikleri belirlenmiştir. Bu tezde, parametrik olan ve parametrik olmayan stabilite istatistikleri incelenmiştir. Elde edilen veriler, genotip, çevre ve genotip x çevre interaksiyonları açısından AMMI ve GGE-Biplot analizleri kullanılarak grafiksel yöntemlerle incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, Sebat çeşidi ile 24 ve 25 numaralı genotipler için genel ortalamanın üstünde verim değerleri elde edilmiş, ve bu genotipler stabilite istatistiklerinde yüksek stabilite göstermişlerdir. Ayrıca, 14 numaralı genotip; yüksek bin tane ağırlığı ve elek oranı bakımından, 16 numaralı genotip; kısa boyluluk, yüksek betagluten değeri ve soğuğa dayanıklılık bakımından, 22 numaralı genotip yüksek tane iç oranı ve erkencilik bakımından, 24 numaralı genotip yüksek verim ve soğuğa dayanıklılık bakımından, 25 numaralı genotip ise yüksek verim ve erkencilik yönünden seçilmiştir. Bu genotipler, yulaf ıslah programlarında kaynak olarak kullanılabilecek genotipler olarak belirlenmişlerdir.
Genotype × environment interaction refers to the differential performances of genotypes in different environments that affect the efficiency of selection in a breeding program. With general analysis of variance, it is quite difficult to understand complex genotype x environment interactions and increase accuracy. Determining which genotypes are suitable for which environments is only possible with stability methods, AMMI and Biplot analyses. In accordance with this purpose in this thesis, 25 different oat genotipes tested at 3 locations in Edirne, Kırklareli and Tekirdağ for 2 years. Experiments were conducted in randomized blocks design with four replications. In the study, yield components and some quality characteristics such as grain yield (kg/da), plant height (cm), test weight (kg/hl), 1000 grain weight (g), protein content (%), betagluten (%), groat percentage (%), husk rate (%), sieve analyses (%), flowering days, maturation days and cold hardiness (1-9 scale) are examined. In our thesis, parametric and non-parametric stability statistics were examined. The obtained data were analyzed in terms of genotype, environment and genotype x environment interactions using AMMI and GGE-Biplot analyzes with graphical methods. As a result of the study, yield values above the general average were obtained for Sebat variety and genotypes 24 and 25, and these genotypes showed high stability in stability statistics. In addition, genotype 14 was selected in terms of high thousand grain weight and sieve ratio. Genotype 16 was selected in terms of short stature, high betagluten value and cold resistance. Genotype 22 was selected in terms of high groat percentage and earliness. Genotype 24 was selected in terms of high yield and cold resistance. Genotype 25 was selected in terms of high yield and earliness. These genotypes were determined as the genotypes that can be used as a resource in oat breeding programs.

Açıklama

Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Tahıllar ve Yemeklik Baklagiller Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

Ziraat, Agriculture

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye