Trakya bölgesi'nde makarnalık buğday üretimi için yüksek verim kapasitesine sahip makarnalık buğday (Triticum turgidum L. ssp. durum) ümitvar ileri hatlarının belirlenmesi
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışma, 5 ticari çeşit ve Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü tarafından geliştirilen 10 ileri hat toplam 15 makarnalık buğday genotipi ile Trakya Bölgesinde 4 farklı lokasyonda (Tekirdağ, Hayrabolu, Kırklareli-Lüleburgaz, Edirne) 2019-2020 yılında tesadüf blokları deneme desenine göre yürütülmüştür. Tane verimi ve bitki boyu, başak uzunluğu, başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı, başakçık tane sayısı, başak fertilite indeksi, hasat indeksi ve bin tane ağırlığı gibi verim komponentlerinin incelendiği bu çalışmada, Trakya Bölgesi ve ülkemizin üretim alanları için yüksek verim potansiyeline sahip tescile aday ve gen kaynağı potansiyeline sahip makarnalık buğday genotiplerini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada sonuçlarına göre tüm özellikler için genotip ve lokasyon ortalamaları arasındaki farklılıklar ile genotip x lokasyon interaksiyon ortalamaları 0,01 olasılık düzeyinde istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Denemeye alınan makarnalık buğday genotiplerinin ortalamaları bitki boyu için 75,5 ile 91,4 cm arasında, başak uzunluğu için 8,23-6,30 cm arasında, başakta başakçık sayısı için 15,53 ile 22,03 adet arasında, başakta tane sayısı için 32,6 ile 48,3 adet arasında, başakta tane ağırlığı için 2,200 g ile 1,558 g arasında, başakçık tane sayısı için 2,38 adet ile 1,72 adet arasında, başak fertilite endeksi için 54,26-75,12 tane g-1 arasında, hasat indeksi için %42,33 ile %46,99, bin tane ağırlığı için 49,3 g ile 40,8 g arasında ve tane verimi için 613,5 ile 456,8 kg da-1 arasında değişim göstermiştir. Standart çeşit ortalamasına göre iler hatlar %1,4 daha kısa bitki boyuna, %1,52 daha uzun başak uzunluğuna, %1.04 daha fazla başakta başakçık sayısına, %6,38 daha fazla başakta tane sayısına, %31 daha fazla başakta tane ağırlığına, %4,26 daha fazla başakçık tane sayısına, %4,42 daha yüksek başak fertilite indeksine, %0,04 daha yüksek hasat indeksine, %1,77 daha yüksek bin tane ağırlığı ve %4,09 daha yüksek tane verimi ortalamalarına sahip olmuşlardır. Sonuç olarak, genel değerlendirme dikkate alındığında incelenen özellikler bakımından Trakya bölgesi için NZFM 41 en yüksek performansa sahip ileri hattı olduğu, diğer bir ifade ile NZFM 41 in en yüksek genel adaptasyon yeteneğine sahip ileri hat olduğu belirlenmiştir. Bu ileri hattın yanı sıra NZFM 8, NZFM 22, NZFM 37, NZFM 39 ve NZFM 40 numaralı hatlarda başta bölge için ve ülkemizin makarnalık buğday üretim alanları için üzerinde önemle durulması gereken diğer hatlar olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Makarnalık Buğday, Hat, Çeşit, Tane Verimi, Verim Komponentleri
The study was carried out in 4 different locations (Tekirdağ, Hayrabolu, Kırklareli-Lüleburgaz, Edirne) in the Thrace Region with a total of 15 durum wheat genotypes, including 5 varieties and 10 advanced lines developed by Tekirdağ Namık Kemal University, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops according to the randomized block design in the 2019-2020 year. In this study, grain yield and yield components such as plant height, spike length, number of spikelets per spike, number of grains per spike, grain weight per spike, number of grains of spikelets, spike fertility index, harvest index and thousand grain weight were examined, is aimed to identify candidates for registration with high yield potential or those with gene source potential for the Thrace Region and the durum wheat production areas of our country. According to the analysis of variance conducted in the study, the differences between genotype and location averages for all traits and the genotype x location interaction averages were found to be statistically significant at the 0.01 probability level. The averages of the durum wheat genotypes ranged between 75.5 and 91.4 cm for plant height, between 8.23 and 6.30 cm for spike length, between 15.53 and 22.03 units for the number of spikelets per spike, between 32,6 and 48,3 units for the number of grains per spike, between 2,200 g and 1,558 g for grain weight per spike, between 2.38 and 1.72 unit for spikelet grain number, between 54,26-75,12 grain g-1 for spike fertility index, between 42.33% to 46.99% for harvest index and 49.3 g to 40.8 g for thousand grain weight, and between 613,5 and 456,8 kg da-1 for grain yield in the study. Compared to the average of standard varieties, advanced lines have 1.4% shorter plant height, 1.52% longer spike length, 1.04% more number of spikelets per spike, 6.38% more number of grains per spike, 31% more grain weight per spike, 4.26% more spikelet grain number, 4.42% higher spike fertility index, 0.04% higher harvest index, 1.77% higher thousand grain weight and 4.09% higher grain yield average. As a result, considering the general evaluation, it has been determined that NZFM 41 is the forward line with the highest performance for the Thrace region for the character. In addition to this forward line, it has been concluded that other lines need to be emphasized especially for the region and our country's durum wheat production areas, including lines numbered NZFM 8, NZFM 22, NZFM 37, NZFM 39 and NZFM 40. Keywords: Durum Wheat, Line, Variety, Grain Yield, Yield Components
The study was carried out in 4 different locations (Tekirdağ, Hayrabolu, Kırklareli-Lüleburgaz, Edirne) in the Thrace Region with a total of 15 durum wheat genotypes, including 5 varieties and 10 advanced lines developed by Tekirdağ Namık Kemal University, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops according to the randomized block design in the 2019-2020 year. In this study, grain yield and yield components such as plant height, spike length, number of spikelets per spike, number of grains per spike, grain weight per spike, number of grains of spikelets, spike fertility index, harvest index and thousand grain weight were examined, is aimed to identify candidates for registration with high yield potential or those with gene source potential for the Thrace Region and the durum wheat production areas of our country. According to the analysis of variance conducted in the study, the differences between genotype and location averages for all traits and the genotype x location interaction averages were found to be statistically significant at the 0.01 probability level. The averages of the durum wheat genotypes ranged between 75.5 and 91.4 cm for plant height, between 8.23 and 6.30 cm for spike length, between 15.53 and 22.03 units for the number of spikelets per spike, between 32,6 and 48,3 units for the number of grains per spike, between 2,200 g and 1,558 g for grain weight per spike, between 2.38 and 1.72 unit for spikelet grain number, between 54,26-75,12 grain g-1 for spike fertility index, between 42.33% to 46.99% for harvest index and 49.3 g to 40.8 g for thousand grain weight, and between 613,5 and 456,8 kg da-1 for grain yield in the study. Compared to the average of standard varieties, advanced lines have 1.4% shorter plant height, 1.52% longer spike length, 1.04% more number of spikelets per spike, 6.38% more number of grains per spike, 31% more grain weight per spike, 4.26% more spikelet grain number, 4.42% higher spike fertility index, 0.04% higher harvest index, 1.77% higher thousand grain weight and 4.09% higher grain yield average. As a result, considering the general evaluation, it has been determined that NZFM 41 is the forward line with the highest performance for the Thrace region for the character. In addition to this forward line, it has been concluded that other lines need to be emphasized especially for the region and our country's durum wheat production areas, including lines numbered NZFM 8, NZFM 22, NZFM 37, NZFM 39 and NZFM 40. Keywords: Durum Wheat, Line, Variety, Grain Yield, Yield Components
Açıklama
Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Ziraat, Agriculture
