Süperfisyal serebral venöz sistem ve anastomozlarındaki anatomik varyasyonların manyetik rezonans venografi ile incelenmesi

Dural venöz sinüsler ve yüzeyel kortikal anastomotik venlerdeki venöz varyasyonların doğru tanımlanması, baş ve boyun cerrahilerinde potansiyel komplikasyonların önlenmesi ve girişimsel işlemlere kılavuzluk etmesi bakımından önem taşımaktadır. Bu çalışma, 2023-2024 yılları arasında Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde, kontrastlı manyetik rezonans venografi kullanılarak 200 olgu, toplamda 400 hemisfer üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya, serebral patoloji veya cerrahi müdahale geçirmemiş, artefaktif görüntülere sahip olmayan, 18 yaş ve üzeri bireyler dahil edilmiştir. Sonuçlar, superior sagittal sinüsün en sık sağa deviye olduğunu ve ortalama deviasyonun 2,72±3,35 mm olduğunu, erkeklerde daha belirgin olduğunu göstermektedir. İnferior sagittal sinüs %12 oranında vizualize edilememiştir. Torkular herofili gruplarında en sık karşılaşılan tipin IIA1 olduğu belirlenmiştir. Kadınlarda split straight sinüs oranı erkeklere göre daha yüksek bulunmuştur. Split stright sinüs tip IIC ve IID torkular herofili tipiyle ilişkilendirilmiştir. Split superior sagittal sinüs varlığında ise tip IIC ve IIE torkular herofili tipi yüksek oranda gözlemlenmiştir. Transvers sinüslerde en sık kodominanslık, ikinci sırada ise sağ transvers sinüsün dominans olduğu tespit edilmiştir. Erkeklerde, sol dominans transvers sinüs ve sol dominans sigmoid sinüs oranları kadınlara kıyasla daha yüksek bulunmuştur. Oksipital sinüslerin, en sık sağ internal juguler vene drene olduğu tespit edilmiştir. Silvian venin %3 oranında izlenmeyebileceği saptanmıştır. Her iki hemisferde de Silvian venin sfenoparietal tipte drenajının daha sık olduğu tespit edilmiştir. 50-59 yaş aralığında, sol hemisferde Trolard ve Labbe veni dominanslığının anlamlı derecede yüksek olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak, intrakranial venöz yapıların görüntülenmesinde dijital subtraksiyon anjiyografisinin altın standart yöntemdir. Dijital substraksiyon anjiografisinin daha invazif bir yöntem olması nedeniyle kontrastlı manyetik rezonans venografi yöntemi ve Maksimum İntensite Projeksiyon yönteminin destekleyici olarak kullanılması venöz anatomiyi ve varyasyonları tespit etmek amacıyla etkin bir şekilde kullanılabilmektedir. Bu yöntem ile tespit edilen varyasyonların iyi bilinmesi varyasyonların patolojik olarak tanımlanmaması ve invazif işlemlere kılavuzluk etmemesi açısından oldukça önemlidir.

The accurate identification of venous variations in the dural venous sinuses and superficial cortical anastomotic veins is crucial for preventing potential complications in head and neck surgeries and for guiding interventional procedures. This study was conducted between 2023 and 2024 at Namık Kemal University Faculty of Medicine Hospital, using contrast-enhanced magnetic resonance venography. A total of 200 cases, covering 400 hemispheres, were included. The study participants were individuals aged 18 and above, with no history of cerebral pathology or surgical intervention, and without any artifacts in the images. The results indicate that the superior sagittal sinus is most commonly deviated to the right, with an average deviation of 2.72±3.35 mm, which is more pronounced in males. The inferior sagittal sinus was not visualized in 12% of cases. In the Torcular Herophili groups, the most frequent identified type was IIA1. The rate of split straight sinus was higher in females compared to males. Split straight sinus was found to be associated with type IIC and IID Torcular Herophili type. In cases with split superior sagittal sinus, Torcular Herophili type IIC and IIE were observed at a higher frequency. Co-dominancy of the transvers sinuses was most common, followed by dominance of the right transverse sinus. In males, the rates of left-dominant transverse sinus and left-dominant sigmoid sinus were found to be higher than in females. It was determined that the occipital sinuses most frequently drain into the right internal jugular vein. The Silvian vein was not visualized in 3% of the cases. In both hemispheres, the drainage of the Silvian vein was most commen in to the sphenoparietal sinus (sphenoparietal type). In the 50-59 age group, dominancy of the Trolard and Labbe veins in the left hemisphere was found to be significantly higher. In conclusion, digital subtraction angiography is the gold standard method for imaging intracranial venous structures. However, due to the more invasive nature of digital subtraction angiography, the use of contrast-enhanced magnetic resonance venography and Maximum Intensity Projection methods as complementary techniques can effectively aid in identifying venous anatomy and variations. A thorough understanding of the variations detected using this method is crucial to avoid misinterpreting them as pathological conditions and to ensure that they do not cause problems during the performance of invasive procedures.