Milenyum öncesi ve sonrası tescil edilmiş ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinde tane verimi ve kalitesi için genotip x çevre interaksiyonlarının gge biplot yöntemiyle incelenmesi
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu araştırma, Trakya Bölgesi'nde 2000 yılı öncesi ve sonrası tescilli veya üretim izinli yirmi beş ekmeklik buğday genotipi ile üç yıl süresince ve üç lokasyonda olmak üzere toplam dokuz çevrede tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırma ile tane verimi ve bitki boyu, başak uzunluğu, başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısı, başakta tane ağırlığı, hasat indeksi gibi verim komponentleri ile bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, protein oranı, gluten oranı, gluten indeksi, sedimantasyon değeri gibi kalite parametreleri için GGE biplot yöntemiyle değerlendirilmelerin yapılması amaçlanmıştır. GGE Biplot yöntemi ile beraber, stabilite analizlerinden regresyon katsayısı, regresyon hattından sapmaların varyansı, varyasyon katsayısı, ekovalans stabilite indeksi, belirtme katsayısı, stabilite varyansı ve geometrik adaptabilite indeksi gibi parametrik stabilite ile S_i^((1-4)) ve ?NP?^((1-4) ) gibi parametrik olmayan stabilite analizlerine ilişkin değerlendirmeler de çalışmada yer almıştır. Milenyum öncesi tescilli veya üretim izinli çeşitlere karşılaştırıldığında, sonrasındakilerin daha yüksek tane verimi ile daha düşük bitki boyu ve bin tane ağırlığı ortalamalarına sahip olduğu dikkat çekmektedir. Özellikle birleştirilmiş çevre ortalamalarına göre en yüksek tane verimi Bora çeşidinde elde edilmiş, bu çeşidi sırasıyla Rumeli, Sarı Mustafa, Selimiye, Tekirdağ çeşitleri takip etmiştir. Bu çeşitlerin stabilitelerinin düşük ve çevre seçiciliğinin olduğu görülmüştür. Bora ile Rumeli çeşitlerinin iyi çevre koşullarına, Selimiye ve Tekirdağ çeşitlerinin ise kötü çevre koşullarına adaptasyonunun yüksek olduğu anlaşılmıştır. Hem üç lokasyonda ayrı ayrı hem de birleştirilmiş protein oranı sonuçlarına göre ise Enargo, Bezostaja-1, Rumeli, Murat-1, Saraybosna, Delebrad-2, Flamura-80, Esperia çeşitleri en yüksek performansı göstermiş ve bu sekiz çeşit içinde Bezostaja-1, Delebrad-2 çeşitlerin stabilitesi yüksek, diğer altı çeşidin ise stabiliteleri düşük bulunmuştur.
The study was carried out with twenty-five bread wheat genotypes registered or licensed for production before and after 2000 in the Thrace Region in a total of nine environments, including three years and three locations to the randomized block trial design with 3 replications. With the research, grain yield and yield components such as plant height, spike length, number of spikelets per spike, number of grains per spike, grain weight per spike, harvest index, and quality parameters such as thousand grain weight, test weight, protein ratio, gluten ratio, gluten index, sedimentation value. It is aimed to make evaluations using the GGE biplot method. In addition, evaluations on parametric stability such as coefficient, stability variance and geometric adaptability index with the GGE Biplot method, regression coefficient, variance of deviations from the regression line, coefficient of, echovalence stability index, etc. as well as S_i^((1-4)) and ?NP?^((1-4) ) non-parametric stability analyzes were also included in the study. When compared to the registered or production licensed varieties before the millennium, it is noteworthy that the later ones have higher grain yield and lower plant height and thousand grain weight averages. Especially according to the combined environmental averages, the highest grain yield was obtained in Bora variety, followed by Rumeli, Sarı Mustafa, Selimiye, Tekirdağ varieties, respectively. It has been observed that these varieties have low stability and environmental selectivity. It has been understood that Bora and Rumeli varieties have high adaptation to good environmental conditions, while Selimiye and Tekirdağ varieties have high adaptation to bad environmental conditions. According to the protein ratio results, Enargo, Bezostaja-1, Rumeli, Murat-1, Sarajevo, Delebrad-2, Flamura-80, Esperia varieties showed the highest performance and among these eight varieties, Bezostaja-1, The stability of Delebrad-2 varieties was found to be high, while the stability of the other six varieties was found to be low.
The study was carried out with twenty-five bread wheat genotypes registered or licensed for production before and after 2000 in the Thrace Region in a total of nine environments, including three years and three locations to the randomized block trial design with 3 replications. With the research, grain yield and yield components such as plant height, spike length, number of spikelets per spike, number of grains per spike, grain weight per spike, harvest index, and quality parameters such as thousand grain weight, test weight, protein ratio, gluten ratio, gluten index, sedimentation value. It is aimed to make evaluations using the GGE biplot method. In addition, evaluations on parametric stability such as coefficient, stability variance and geometric adaptability index with the GGE Biplot method, regression coefficient, variance of deviations from the regression line, coefficient of, echovalence stability index, etc. as well as S_i^((1-4)) and ?NP?^((1-4) ) non-parametric stability analyzes were also included in the study. When compared to the registered or production licensed varieties before the millennium, it is noteworthy that the later ones have higher grain yield and lower plant height and thousand grain weight averages. Especially according to the combined environmental averages, the highest grain yield was obtained in Bora variety, followed by Rumeli, Sarı Mustafa, Selimiye, Tekirdağ varieties, respectively. It has been observed that these varieties have low stability and environmental selectivity. It has been understood that Bora and Rumeli varieties have high adaptation to good environmental conditions, while Selimiye and Tekirdağ varieties have high adaptation to bad environmental conditions. According to the protein ratio results, Enargo, Bezostaja-1, Rumeli, Murat-1, Sarajevo, Delebrad-2, Flamura-80, Esperia varieties showed the highest performance and among these eight varieties, Bezostaja-1, The stability of Delebrad-2 varieties was found to be high, while the stability of the other six varieties was found to be low.
Açıklama
Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Ziraat, Agriculture
