Alpaka ve poliakrilnitril liflerinin boyanmasında lipozomların kullanımı

Küçük Resim Yok

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Lipozomlar, fosfolipitten meydana gelen çift katmanlı yapılar olarak bilinmektedir. Tekstil üreticileri proseslerinin ekolojik olarak gerçekleştirilmesinde fosfolipitler gibi doğal ürünlerin kullanımına giderek artan bir ilgi göstermektedirler. Lipozomlar, boya moleküllerini kapsülleyerek liflere hızlı gitmelerini engellemekte ve böylece boyama düzgünlüğünü desteklemektedir. Bu tez çalışması kapsamında öncelikle lipozom sentezi gerçekleştirilmiştir. Fourier dönüşümlü kızılötesi spektroskopisi analizleri ile lipozomların başarılı bir şekilde üretildiği doğrulanmıştır. Ayrıca yapılan zeta potansiyeli ölçümlerine göre %0,5-1-2-4 olmak üzere 4 farklı lipozom konsantrasyonunda hazırlanan çözeltilerin içerisinde %1'lik olan çözeltinin diğer konsantrasyonlara göre daha kararlı bir süspansiyon oluşturduğu söylenebilir. %1'lik lipozomun polidispersite indeksi değerinin 0,472 ve ortalama partikül boyutunun 165,2 nm olduğu saptanmıştır. Ardından asit ve bazik boyalar lipozom ile kapsüllenmiş ve bu kapsüllerin sırasıyla alpaka ve poliakrilonitril kumaşların boyanmasında kullanım olanakları incelenmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda boyamada %1 lipozom kullanılması durumunda alpaka liflerinin boyanmasında bir tür egaliz maddesi, poliakrilonitril liflerinin boyanmasında ise bir tür retarder etkisi elde edilecebileceği ortaya koyulmuştur. Ancak egaliz maddesi ve retarderlerden farklı olarak lipozom kullanılması durumunda boya alımının yavaşlamasına karşın boyama sonunda nihai boya alımının azalmadığı, aksine arttığı görülmüştür. Bunun ötesinde, boyamanın haslıkları açısından ise belirgin bir farklılık görülmemiştir.
Liposomes are known as double-layered structures consisting of phospholipids. Textile manufacturers are showing increasing interest in the use of natural products such as phospholipids in the ecological realization of their processes. Liposomes encapsulate dye molecules, preventing them from moving quickly to the fibers, thus supporting dyeing uniformity. Within the scope of this thesis study, liposome synthesis was first carried out. Successful production of liposomes was confirmed by Fourier transformed infrared spectroscopy analyses. In addition, according to the zeta potential measurements, it can be said that the %1 solution creates a more stable suspension than the other concentrations among the solutions prepared in 4 different liposome concentrations: %0,5-1-2-4. It was determined that the polydispersity index value of %1 liposome was 0,472 and the average particle size was 165,2 nm. Then, reactive and basic dyes were encapsulated with liposomes and the possibilities of using these capsules in dyeing alpaca and polyacrylonitrile fabrics, respectively, were examined. As a result of the studies, it has been revealed that if %1 liposome is used in dyeing, a kind of leveling agent effect can be obtained in the dyeing of alpaca fibers and a kind of retarder effect can be achieved in the dyeing of polyacrylonitrile fibers. However, unlike leveling agents and retarders, it has been observed that although the dye uptake slows down when liposomes are used, the final dye uptake at the end of dyeing does not decrease, on the contrary, it increases. Furthermore, there was no significant difference in terms of fastness of dyeing.

Açıklama

Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, Textile and Textile Engineering

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye