Yünlü dokuma kumaşların tabaka tabaka boyama yöntemiyle boyanması
Küçük Resim Yok
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bilindiği gibi tekstil ürününün katma değerini artıran en önemli işlem basamağı terbiye işlemleridir. Yün liflerinin işlenmesindeki terbiye prosesleri açısından en önemli sorunlardan biri boyama adımından kaynaklanmaktadır. Normalde bu lifler de bir protein lifi olarak kaynama sıcaklığında boyanmaktadır. Ancak boyama koşulları bu hassas liflerin çeşitli özelliklerine (tutum, mukavemet-elastikiyet, parlaklık vb.) zarar vermektedir. Bu nedenle, söz konusu liflerin daha ılıman koşullarda (daha düşük sıcaklık ve/veya daha kısa süreli) boyanması gerekmektedir. Yalnız bu durumda boyama veriminde düşüşler meydana gelmektedir. Bu nedenle önemli olan boyama veriminde ve haslıklarda bir olumsuzluk yaratmadan liflerin daha ılıman şartlarda boyanmasını sağlayacak bir boyama yöntemi ortaya koymaktır. Son yıllarda üzerinde çalışmaların yoğunlaştığı bir boyama tekniği de çok tabakalı kaplama yöntemidir. Çok tabakalı boyama yöntemi, kumaşın zıt olarak yüklenmiş (anyonik) bir polielektrolit çözeltisi (anyonik boya) ile muamele edilip fazla polimer çözeltisinin nötr bir çözelti içerisinde yıkama işlemi ile uzaklaştırıldığı ve ardından polikatyon çözeltisi ile işlem yapılıp bir durulamadan geçirildiği ve bu şekildeki 4 basamaklı işlemlerin çok kez tekrarlandığı bir işlemdir. Bütün bu işlemler oda sıcaklığında ve kumaş açık en hâlinde yapıldığı için çok tabakalı boyama yönteminin kaynama sıcaklığında çektirme yöntemine göre yapılan halat halindeki boyamalara göre önemli avantajlar sağlaması beklenmektedir. Tez kapsamında bir egaliz tipi asit boyası ile işlemsiz ve işlemli (katyonikleştirme, ozonlama, ozonlama+katyonikleştirme) kumaş numunelerinin çok tabakalı kaplama yöntemiyle boyama işlemleri yapılmış ve ardından renk ve haslık özellikleri incelenmiştir. Anahtar kelimeler: Yün, Dokuma Kumaş, Çok Tabakalı Boyama, Haslık
As is known, the most important process step that increases the added value of textile products is finishing. One of the most important problems in terms of finishing processes in the processing of wool fibres originates from the dyeing step. Normally these fibres are dyed at the boiling temperature as a protein fibre. However, the dyeing conditions applied cause damage in various properties of these sensitive fibres (handle, strength-elasticity, luster, etc.). For this reason, it is necessary to dye the fibres under a milder condition (lower temperature and / or shorter time). In this case, however, there is a decline in the efficiency of dyeing. For this reason, it is important to establish a dyeing method which will ensure that the fibres are dyed under milder conditions without causing any adverse effect in the dyeing yield and fastnesses. A dyeing technique that has been intensively studied over recent years is the layer-by-layer coating method. Layer by layer dyeing method comprises the steps of treating the fabric with an oppositely charged (anionic) polyelectrolyte solution (anionic dye), removing the excess polymer solution by washing in a neutral solution, followed by treatment with a polycationic solution and rinsing and repeating these four-step processes many times. Since all these processes are done at room temperature and the fabric is open width, it can be said that the layer by layer dyeing method is expected to provide significant advantages over the dyeing in the form of ropes compared to the exhaust method at boiling temperature. Within the scope of the thesis, dyeing of untreated and treated (cationization, ozonation, cationization+ozonation) fabric samples were carried out by layer-by-layer method with a levelling acid dye and then the colour and fastness properties of the fabrics were investigated. Key words: Wool, Woven Fabric, Layer-By-Layer Dyeing, Fastness
As is known, the most important process step that increases the added value of textile products is finishing. One of the most important problems in terms of finishing processes in the processing of wool fibres originates from the dyeing step. Normally these fibres are dyed at the boiling temperature as a protein fibre. However, the dyeing conditions applied cause damage in various properties of these sensitive fibres (handle, strength-elasticity, luster, etc.). For this reason, it is necessary to dye the fibres under a milder condition (lower temperature and / or shorter time). In this case, however, there is a decline in the efficiency of dyeing. For this reason, it is important to establish a dyeing method which will ensure that the fibres are dyed under milder conditions without causing any adverse effect in the dyeing yield and fastnesses. A dyeing technique that has been intensively studied over recent years is the layer-by-layer coating method. Layer by layer dyeing method comprises the steps of treating the fabric with an oppositely charged (anionic) polyelectrolyte solution (anionic dye), removing the excess polymer solution by washing in a neutral solution, followed by treatment with a polycationic solution and rinsing and repeating these four-step processes many times. Since all these processes are done at room temperature and the fabric is open width, it can be said that the layer by layer dyeing method is expected to provide significant advantages over the dyeing in the form of ropes compared to the exhaust method at boiling temperature. Within the scope of the thesis, dyeing of untreated and treated (cationization, ozonation, cationization+ozonation) fabric samples were carried out by layer-by-layer method with a levelling acid dye and then the colour and fastness properties of the fabrics were investigated. Key words: Wool, Woven Fabric, Layer-By-Layer Dyeing, Fastness
Açıklama
Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, Textile and Textile Engineering
