Parkinson hastaliğinda tedaviye uyum: bakim veren rolü üzerinden bir değerlendirme

Küçük Resim Yok

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Parkinson Hastalığında tedavi uyumu, semptom yönetimini sağlamak ve sağlık bakım maliyetlerini azaltmak açısından kritik bir öneme sahiptir. Diğer yandan, Parkinson hastalarında bilişsel ve fiziksel sorunların fazlalığı, tedavi yönetiminin bakım verenlerce üstlenilmesini gerekli kılmaktadır. Bu çalışma Parkinson hastalarında tedavi uyumunda bakım verene ilişkin özelliklerin etkisini belirlemek amacıyla planlanmıştır. Çalışma, Aralık 2022-Ekim 2023 tarihleri arasında yürütülmüş olup; veriler bu tarihlerde Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Araştırma Hastanesi Nöroloji Polikliniği'ne başvuran Parkinson tanılı hasta ve bakım verenlerinden elde edilmiştir. Verilerin toplanmasında hasta ve bakım verene yönelik "Tanılama Formları', hastaların tedavi uyumunu değerlendiren "İlaç Uyumunu Bildirim Ölçeği (İUBÖ)", bakım veren yükünü değerlendiren "Zarit Bakım Yükü Ölçeği (ZBI)", anksiyete ve depresyon düzeyini değerlendiren "Hastane Anksiyete Depresyon Ölçeği (HADÖ)", uyku kalitesini değerlendiren "Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ)" kullanılmıştır. Hastalık şiddetinin belirlenmesinde Hoehn Yahr evrelemesinden yararlanılmıştır. Çalışmada yer alan hastaların yaş ortalamaları 70,31±9,48 olup, %54,8'i kadındı. Hoehn-Yahr ile değerlendiren hastalık evresi medyan 3 idi. Parkinson hastalarına bakım verenlerin yaş ortalaması 54,92±13,43 olup, ortalama 3,69±3,47 yıldır hastaların bakımı sürdürmekteydiler. Bakım verenlerin dörtte üçü orta ve daha fazla düzeyde bakım yükü algılamakta, %35,5'i anksiyete sorunu yaşamakta, %53,2'ü depresif duygu durumunda, %37,1'i kötü uyku kalitesine sahipti. İlaç alımlarının bakım verenlerce takip edildiği bu hastaların %30,6'sında "tedavi uyumu tam" idi. Bakım verenin algıladığı bakım yükü, anksiyete, depresyon ve uyku kalitesinin ilaç uyumuna etkisi doğrusal regresyon analizi ile değerlendirildiğinde, bakım yükü, anksiyete, depresyon ve uyku kalitesi puanlarının ilaç uyum puanlarını %42 düzeyinde açıkladığı saptanmıştır. Sonuç olarak Parkinson hastalarında tedavi uyumunu iyileştirmek için, hastanın yanı sıra bakım verenin de değerlendirilmesi ve desteklenmesi önemlidir.
Compliance with treatment in Parkinson's Disease is having critical importance in terms of ensuring symptom management and reducing healthcare costs. On the other side, excess of cognitive and physical problems in Parkinson's patients require treatment management to be undertaken by caregivers. This study was planned to determine the impact on caregiver characteristics on compliance with treatment of Parkinson's patients. The study was conducted between December 2022 and October 2023; The data were obtained from patients diagnosed with Parkinson's disease, who applied to Tekirdağ Namık Kemal University Research Hospital Neurology Polyclinic, and their caregivers on these dates. In collecting data, "Diagnostic Forms" for patients and caregivers, "Medication Compliance Reporting Scale (DDS)" that evaluates patients' compliance with treatment, "Zarit Care Burden Scale (ZBI)", which evaluates caregiver burden, "Hospital Anxiety Depression Scale (HADS)", which evaluates the level of anxiety and depression, "Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI)", which evaluates sleep quality, was used. Hoehn and Yahr scale was used to determine the severity of the disease. The average age of the patients in the study was 70.31+9.48 and 54.8% were women. The median of the disease stage evaluated by the Hoehn and Yahr scale was three. The average age of caregivers of Parkinson's patients was 54.92+13.43, and they had been caring for the patients for an average of 3.69+3.47 years. Three quarters of the caregivers perceived a moderate or higher level of care burden, 35.5% of them had anxiety problems, 53.2% of them were in a depressed mood, and 37.1% of them had poor sleep quality. "Compliance with treatment was exact" in 30.6% of these patients, whose medication intake was observed by their caregivers. When the effects of care burden, anxiety, depression and sleep quality perceived by the caregiver on medication compliance were evaluated with linear regression analysis, it was determined that care burden, sleep quality, hospital depression and anxiety scores explained medication compliance scores at a level of 42%. Consequently, it is important to evaluate and support the caregiver as well as the patient in order to improve compliance with treatment in Parkinson's patients.

Açıklama

Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Ana Bilim Dalı, İç Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, Nursing

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye