Yeni geliştirilmiş ayçiçeği (Helianthus annuus L.) hatlarında moleküler, morfolojik ve teknolojik tanımlamalar yardımıyla üstün ebeveynlerin belirlenmesi

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorSağlam, Ayşe Canan
dc.contributor.advisorHasançebi, Semra
dc.contributor.authorCabar, Bayram Serkan
dc.date.accessioned2024-10-29T18:45:05Z
dc.date.available2024-10-29T18:45:05Z
dc.date.issued2024
dc.departmentEnstitüler, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
dc.descriptionFen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
dc.description.abstractAraştırmada, Trakya Tarımsal Araştırma Enstitütsünün ıslah programında yer alan ebeveyn hatlarda morfolojik, teknolojik ve moleküler yöntemler kullanılarak genetik farklılıklar belirlenmiştir. Araştırmanın ilk yılında hatlar augmented deneme desenine göre ekilerek UPOV kriterlerine göre morfolojik ve teknolojik ölçümler yapılmıştır. Veriler JMP istatistik programında değerlendirilerek materyal sayısı yarıya indirilmiştir. Kış döneminde bu hatlarda DNA izolasyonu, PCR ve kapiler elektroforez ile hatların genetik farklılıkları belirlenmiştir. Kapiler elektroforezde elde edilen SSR lokuslarına ait veriler GenAlex programında işlenerek istatistiksel değerlendirmesi yapılmış ve DarWin programı kullanılarak filogenetik ağaç oluşturulmuştur. Bu ağaca göre birbirine genetik olarak farklı uzaklıklarda 5 ana, 6 restorer hat seçilmiştir. Çalışmanın ikinci yılında seçilen ebeveyn hatlar ile serada line x tester yöntemine göre melez üretimi yapılmıştır. Araştırmanın son yılında kurulan verim denemesi için hat sayısı, tohum miktarı ve pedigrileri de dikkate alınarak 4 ana, 4 restorer hat olarak belirlenmiştir. Bunların melezlenmesi ile elde edilen 16 adet hatta heterosis, heterobeltiosis, GKY, ÖKY değerleri belirlenmiştir. Verim denemeleri 16 melez ve 4 adet kontrol çeşit iki lokasyonda tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Verim denemelerinde alınan morfolojik ve teknolojik ölçüm verileri JMP istatistik programı yardımıyla değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda Edirne lokasyonunda 7 numaralı hat, Kırklareli lokasyonunda 3 numaralı hat dekara tane verimi ve yağ verimi açısından öne çıkmıştır. Edirne ve Kırklareli lokasyonlarında sırasıyla %50 çiçeklenme gün sayısında heterosis oranları negatif yönde %3,91-11,94 ve %0,76-7,39, heterobeltiosis (%-6,67)-(3,33) ve (%-6,25)-(2,46), tane veriminde heterosis pozitif yönde % 8,97-83,05 ve %32,48-124,21, heterobeltiosis (%-22,39)-(29,28) ve (%-18,24)-(36,20) arasında bulunmuştur.
dc.description.abstractIn the research, genetic differences were determined using morphological, technological, and molecular methods in the parental lines included in the breeding program of Thrace Agricultural Research Institute. In the first year of the research, the lines were planted according to the augmented block design, and morphological and technological measurements were made according to UPOV criteria. The data were evaluated in the JMP statistical program and the number of materials was reduced by half. Genetic differences of these lines were determined by DNA isolation, PCR and capillary electrophoresis in the winter period. The data of SSR loci obtained in capillary electrophoresis were evaluated in the GenAlex program and statistically and phylogenetic tree was used the DarWin program. According to this tree Agilent ProSize 5 CMS lines and 6 restorer lines with genetically different distances were selected. In the second year of the study, hybrids were produced in the greenhouse with the selected parent lines according to the line x-tester method. For the yield trial established in the last year of the research, 4 CMS lines and 4 restorer lines were determined, considering the number of lines, seed amount, and pedigrees. Heterosis, heterobeltiosis, GCA, SCA values were determined in 16 lines obtained by crossing them. Yield trials were conducted with 16 hybrids and 4 check varieties in two locations, using a split-plot trial design in randomized blocks, with 4 replications. As a result, line number 7 in Edirne location and line number 3 in Kırklareli location stood out in terms of grain yield and oil yield per decare. In Edirne and Kırklareli locations, heterosis rates at 50% flowering days are negatively 3.91-11.94% and 0.76-7.39% respectively, heterobeltiosis (-6.67%)-(3.33%) and (-6.25%)-(2.46%), heterosis in grain yield positively 8.97-83.05% and 32.48-124.21%, heterobeltiosis (-22.39%)-(29.28%) and (-18.24%)-(36.20%).
dc.identifier.endpage150
dc.identifier.startpage1
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=usXiZIM9Lp0wk-YzRoaT-39nJ3lM-S-Huk2Ti6rC4wiaH7Hn239QEjp0GSWPXCxT
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.11776/15384
dc.identifier.yoktezid887214
dc.language.isotr
dc.publisherTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subjectZiraat
dc.subjectAgriculture
dc.titleYeni geliştirilmiş ayçiçeği (Helianthus annuus L.) hatlarında moleküler, morfolojik ve teknolojik tanımlamalar yardımıyla üstün ebeveynlerin belirlenmesi
dc.title.alternativeDetermination of superior parents in newly improved sunflower (Helianthus annuus L.) lines with the help of moleculer, morphological and technological identifications
dc.typeDoctoral Thesis

Dosyalar

Koleksiyon

Fen Bilimleri Enstitüsü Tez Koleksiyonu