İklim Değişikliği Kaynaklı Çoklu Stres Koşullarına Akdeniz Sebze Türlerinin Adaptasyonu

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorTüzel, Yüksel
dc.contributor.authorTepecik, Mahmut
dc.contributor.authorKayikcioglu, Huseyin Hüsnü
dc.contributor.authorDeveci, Murat
dc.contributor.authorKaygısız Aşçıoğul, Tansel
dc.contributor.authorGölgen Öztekin, Bahar
dc.contributor.authorTüzel, İsmail Hakkı
dc.date.accessioned2025-04-06T12:18:06Z
dc.date.available2025-04-06T12:18:06Z
dc.date.issued2023
dc.departmentTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
dc.description01.05.2023
dc.description.abstractBu projede yerel domates genotiplerinin kontrollü koşullarda ve serada sıcaklığın yüksek olduğu dönemde kuraklık stresine tepkilerinin belirlenmesi, yerel genotiplerin morfolojik özelliklerinin ve genotipler arasında genetik akrabalığın moleküler işaretleyiciler kullanarak belirlenmesi, topraktaki mikrobiyal toplulukların çoklu stres koşullarında değişimlerinin saptanması, toprak iyileştiricilerinin toprağın mikrobiyal yüküne çoklu stres altında etkisinin belirlenmesi, yüksek sıcaklıkta kuraklık stresi altında performansı yüksek genotipler için sulama ve toprak yönetimine yönelik stratejilerin geliştirilmesi amaçlanmıştır. 2019-2022 yılları arasında yürütülen projedeki ilk denemede serada (Ege Üniversitesi, İzmir) ve iklim odasında (Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ) domates genotipleri kuraklık stresine karşı taranmış; ikinci denemede serada (Ege Üniversitesi, İzmir) yerel genotiplerle topraklı ve topraksız tarımda, Akdeniz Havzası?ndan seçilmiş genotiplerle topraksız tarımda 3 deneme yürütülmüş; üçüncü denemede (Ege Üniversitesi, İzmir) domates genotiplerinin morfolojik ve moleküler karakterizasyonu yapılmış; serada yürütülen (Ege Üniversitesi, İzmir) dördüncü denemede toprak düzenleyicilerinin (vermikompost ve biyokömür) kullanım etkinliği araştırılmıştır. Araştırmada kuraklık stresinin ifadesinde önemli olan bazı morfolojik (zarar skalası, bitki boyu, gövde çapı, kök yaş ve kuru ağırlığı, yeşil aksam yaş ve kuru ağırlığı) ve fizyolojik (stoma iletkenliği, yaprak oransal su içeriği, membran geçirgenliği) ölçümler dikkate alındığında, morfolojik ve fizyolojik parametrelerin genotiplere göre farklılık gösterdiği, bu parametrelerin çoğunda performansı yüksek bazı genotiplerin kuraklık stresine karşı ümitvar olabileceği ve sonraki çalışmalarda ıslah materyali olarak değerlendirilebileceği sonucuna varılmıştır. Bu genotiplerin morfolojik ve moleküler karakterizasyonu yapılmıştır. Yerel ve Akdeniz Havzası?ndan temin edilmiş seçilmiş domates genotipler topraklı ve topraksız tarım koşullarında Tam Sulama (S0), Kısıt 1 (S1) ve Kısıt 2 (S2) konuları altında yetiştirilmiş, bitkide kuraklık stresine neden olan su kısıtı uygulamasının toplam ve pazarlanabilir verim değerleri ile bitki gelişim ve biyokütle değerlerini azalttığı, ölçülen bazı kalite parametrelerini arttırdığı, su kullanım etkinliğini azalttığı, bitki fizyolojik ölçümlerinde ortam koşullarına ve genotipik farklılıklara bağlı olarak değişken sonuçlar alındığı belirlenmiştir. Seçilmiş domates genotiplerinin su kısıtı altında yetiştiriciliğinde toprak düzenleyici olarak vermikompost (solucan gübresi) ve biyokömür olmak üzere iki farklı organik materyal kullanılmış ve elde edilen sonuçlar yüksek sıcaklıkta su kısıtının olumsuz etkilerini azaltmak için toprak düzenleyicilerin kullanılabileceği, verim parametrelerine göre sulama suyu miktarının %40 oranında azaltılabileceği, stabil C içeriğine sahip biochar ve vermikompost gibi organik katkı maddelerinin toprak mikrobiyal parametrelerini artırdığı, 10 ton/ha seviyesinde uygulanan vermikompost ve biochar'ın su stresi ve yüksek sıcaklıkta topraktaki mikrobiyal aktiviteyi destekleyebildiği, biochar uygulamasının toprak nemi düştüğünde daha fazla katkı sağladığı sonucuna varılmıştır.
dc.identifier.endpage405
dc.identifier.startpage0
dc.identifier.trdizinid1233986
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1233986
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.11776/16995
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.language.isotr
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.relation.tubitakinfo:eu-repo/grantAgreement/TUBITAK/TOVAG/118O810
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_TR_20250406
dc.subjectKarakterizasyon
dc.subjectdomates
dc.subjectgenotip
dc.subjectkuraklık
dc.subjectsıcaklık
dc.subjecttoprak düzenleyici
dc.titleİklim Değişikliği Kaynaklı Çoklu Stres Koşullarına Akdeniz Sebze Türlerinin Adaptasyonu
dc.typeArticle

Dosyalar

Koleksiyon

TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu