Nüfus Coğrafyası Konularına Yönelik Bir Karşılaştırılma: 1939-1942 ve 2019 Basımı Lise Coğrafya Ders Kitapları
No Thumbnail Available
Date
2023
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Access Rights
info:eu-repo/semantics/openAccess
Abstract
Nüfus coğrafyasına ait konular coğrafya ders kitaplarının temel unsurlarından birisidir. Her dönemin coğrafya ders kitabı kendi özelliğini yansıtır. Bu çerçevede nüfus coğrafyası konuları Osmanlı devleti zamanında coğrafya ders müfredatlarında yer almıştır. Bu kitaplar cumhuriyetin ilk döneminde de okutulmaya devam etmiş, zaman zaman güncellemeler yapılmıştır. Bu çalışma, 1939-1942 yıllarında ve 2019 yılında basılmış lise coğrafya ders kitaplarında yer alan nüfus coğrafyası konularını ele almakta ve bunların içerik olarak benzer ve farklıklarını incelemektedir. Çalışmada, Türkiye’de lise düzeyi için resmi olarak onaylanan 1939, 1942 ve 2019 basımı coğrafya ders kitapları karşılaştırılmıştır. Nitel araştırma yöntemiyle gerçekleştirilen bu araştırma, doküman incelemesine dayanmaktadır. Çalışmanın sonucunda her iki döneme ait coğrafya ders kitaplarının, kendi zamanları itibariyle güncel nüfus coğrafyası verileri barındırdığı görülmüştür. Bununla birlikte 1939-1942 dönemi coğrafya ders kitapları bölgesel coğrafya anlayışına uygun hazırlanmıştır. Buna karşılık 2019 basımı coğrafya kitapları sistematik coğrafya yaklaşımı ile hazırlanmış ve nüfus coğrafyası konuları da buna uygun olarak yer almıştır. 1939-1942 dönemi coğrafya dersi öğretimi anlayışında bölgesel coğrafya yaklaşımı belirleyici bir faktördür. Bu bağlamda lise ikinci sınıf ve üçüncü sınıfta okutulan ders kitapları bölgesel coğrafya anlayışına göre hazırlanmıştır. Günümüzde Türkiye’de ortaöğretimde coğrafya öğretimi tema bazlı olduğundan nüfus coğrafyası konuları da kitaplarda buna uygun olarak işlenmiştir. 2019 basımı coğrafya kitaplarında öğreneğin Türkiye’de nüfusun gelişimi konusu ile ilgili olarak adrese dayalı nüfus kayıt sistemi (ADNKS) açıklanmış ve bu sisteme ait çeşitli veriler kullanılmıştır. Buna karşılık 1939 dönemi coğrafya kitaplarında henüz ADNKS kurulmadığından kitap da bundan bahsedilmemiştir. 1939 basımı Umumi Coğrafya ders kitabında ırklar, dinler ve diller konusu bir bölüm olarak nispeten genişçe yer almıştır. 2019 basımı kitaplarda ise bu konulara doğrudan yer verilmemiştir.
Description
Keywords
Karşılaştırma, Nüfus coğrafyası, Coğrafya ders kitabı, Lise coğrafya eğitimi.
Journal or Series
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
WoS Q Value
Scopus Q Value
Volume
42
Issue
2
