KÖMÜR KÜLÜNÜN TOPRAKLARIN KİMYASAL ÖZELLİKLERİNE VE BİTKİ GELİŞİMİNE ETKİSİ

Abstract

Bu çalışmada; küçümsenmeyecek oranlarda sanayide ve ısınma amaçlı kullanılan linyit kömürünün yakılması sonucu oluşan külün tarım toprağında toprak düzenleyicisi olarak kullanılıp kullanılamayacağını, kullanılabilir değerlerde olması durumunda hangi dozların uygulanabileceğini belirlemek amaçlanmıştır. Bunun için iki farklı tekstür sınıfındaki toprağa %0- %5- %15- %20 dozlardaki kömür külü uygulanarak kömür külünün çevre kirliliği oluşturmaması ve atık durumundaki külün içeriğindeki bazı özelliklerinden de yararlanılması esas olmuştur. Deneme sonuçları, kömür külünün %5 ve altı değerlerde toprağa karıştırılarak kullanılmasıyla azot, organik madde, bitkiye yarayışlı potasyum, bakır, mangan, demir, kalsiyum, çinko, magnezyum gibi bitki besin elementlerince toprağı zenginleştirdiğini göstermiştir. Bitki gelişiminde (bitki boyu ve çıkışı açısından) en iyi sonucun %5 kül uygulamasında olduğu; düşük pH’lı toprağın pH’ını yükseltirken yüksek pH’lı topraklarda sıkıntı oluşturmadığı belirlenmiştir. Her iki toprakta da kül uygulaması nikel, çinko, kadmiyum, kurşun, cıva, krom, kalay, bakır elementleri mevcut yönetmeliklere göre ağır metal kirliliği oluşturmamaktadır. Ancak istatiksel analiz sonuçlarına göre %15 ve %20 kül dozlarının uygulanmasıyla topraklarda önemli krom miktarı artışı ve % 20 kül dozu uygulamasın da nikel ve bakır değerleri artışı önemli bulunmuştur. Topraklarda ağır metal birikimi istenilmediğinden %5 kül dozunun fazlası uygulanmamalıdır. Kömür külünün %5 dozunu geçmeyecek şekilde kontrollü bir uygulama yapılmasıyla bol miktarda çıkan külün çevre kirliliği oluşturmasının önüne geçilerek, doğal kaynakların etkin ve doğru kullanılması sağlanmış olup toprağa yarattığı olumlu etkisinden de yararlanılmış olacaktır.

In this study; we examined whether the ash of the lignite coal, which is being used widely both in industry and heating, can be used on soil as a fertilizer, and if so what amount of lignite coal ash is appropriate to this process. In order to find out the out come two different kind of soil have been exposed to lignite coal ash in diferent levels as 0,5,15 and 20%. By applying the given amount of lignite ash on the soil the environmental pollution has been avoided and some benefits of the lignite coal ash has been aimed. The study showed that applying 5% and below limits of lignite coal ash on the soil leads to an increase of the elements which is beneficial to the soil such as nitrogen, organic matter, potassium, copper, manganese, iron, calcium, zinc, magnesium. In order to obtain the best result for plant growing the amount of coal ash should be limited at 5%. The study also showed that the coal ash increases the pH of the soil which has lower limits and does not harm the soil which has high pH degree. The examined soils shows no sign of polluting agent like nickel, zinc, cadmium, lead, mercury, chrome, tin, copper with respect to current regulations. According to the statistical analysis the chrome levels increased significantly after applying 15 and 20% of coal ash while applying 20% of ash leads to an increase of nickel and copper. To avoid high volume of heavy metals in the soil the coal ash should be limited on 5%. By using 5% of lignite coal ash on the soil a huge amount of environmental disaster will be avoided and the natural resources will be used both efficiently and rightly by taking advantage of the benefits of the lignite coal ash.