Solanum nigrum L. (Solanaceae) bitkisinin yağ asidi kompozisyonu ve Solanum dulcamara L. (Solanaceae) bitkisinin diklormetan/metanol ekstrelerinin antioksidan aktivitesinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma ile, Trakya bölgesinde yetişen, Solanum nigrum L. (Solanaceae) bitkisinin yağ asitleri bileşiminin belirlenmesi; Solanum dulcamara L. (Solanaceae) yaprak ve meyvelerinin diklormetan ile metanol ekstrelerinin üç farklı yöntemle (ß-karoten-Linoleik asit, DPPH serbest radikali giderimi ve CUPRAC) antioksidan aktivitesinin tayini amaçlanmıştır. Çalışılacak bitkiler, Temmuz-Ağustos ayları arasında Trakya bölgesinden toplandıktan sonra, gölgede kurutulmuştur. S. dulcamara bitkisi meyve ve yapraklarına ayrılarak, her iki bitki kısmı, ayrı ayrı, diklormetan ve metanol ile maserasyon yöntemi kullanılarak ekstrakte edilmiştir. Elde edilen iki ham ekstreye üç farklı yöntem kullanılarak, antioksidan aktivite tayini yapılmıştır. Antioksidan aktivite tayin bulgularına göre; ß-Karoten renk açılım ve CUPRAC metoduyla yapılan aktivite sonuçlarında, meyve metanol ekstresi, bitkinin diğer ekstreleri arasında daha yüksek antioksidan aktivite gösterdiği bulunmuştur. DPPH serbest radikali giderim aktivitesi metoduyla yapılan antioksidan aktivite sonuçlarında ise, meyve ve yaprak diklormetan / metanol ekstrelerinin eşdeğer minumun inhibisyon konsantrasyonu gösterdiği tespit edilmiştir. S. dulcamara bitkisinin, diklormetan ve metanol ekstrelerinde antioksidan aktivite tayini ilk kez bu çalışmada araştırılmıştır. Çalışmanın ikinci ayağında da, S. nigrum bitkisinin bütünüyle (kök, sap, meyve, yaprak) çalışılmıştır. S. nigrum bitkisi kurutulduktan sonra, maserasyon yöntemi kullanılarak n-hegzan ile ekstrakte edilmiştir. Bitkinin n-hegzan ekstresindeki yağ asitlerinin tayini GC yöntemiyle belirlenmiştir. S. nigrum bitkisinin n-hegzan estresinde temel yağ asitleri, C 18:3 linolenik asit (% 27.55), C 16:0 palmitik asit (%23.85), C 20:0 araşidik asit (%16.43) ve C 18:2 linoleik asit (%16.21) olarak tespit edilmiştir. S. dulcamara bitkisinin, diklormetan ve metanol ekstrelerindeki antioksidan aktivite tayini ilk defa bu çalışma ile literatüre sunulmuş olacaktır. Ayrıca, S. nigrum bitkisinin yağ asidi bileşiminin tayiniyle, coğrafi bölgesel farklılıkların, aynı türdedeki yağ asidi bileşimine etkisi araştırılacak ve bu familyadaki bitkilerin kemotaksonomik bakımdan değerlendirilmesine katkı sağlayacaktır.

In this thesis, fatty acid content and antioxidant activity were determined some Solanum species which are grown in Thrace. The contents of fatty acids of n-hexane extract of Solanum nigrum L. (Solanaceae) were determined by gas chromatography (GC) in this study. However, The antioxidant activity of dichloro methane / methanol extracts of Solanum dulcamara L. (Solanaceae) was investigated by ß- carotene bleaching method, (2,2-diphenyl-2-picrylhydrazyl) DPPH free radical scavenging activity and CUPRAC methods. Solanum dulcamara and Solanum nigrum were collected in their flowering time (July and August 2012). S. dulcamara were separated fruit and leaves. The dried both plant parts (fruit and leaves) were macerated with dichloromethane and methanol in room temperature. The solvent will be evaporated under vacuum. The antioxidant activity of dichloromethane and methanol extracts of S. dulcamara were investigated by three methods (ß-carotene-linoleic acid, DPPH free radical- scavenging and CUPRAC). The according to antioxidant activity results in the by ß-carotene-linoleic acid and CUPRAC methods, fruit methanol extract of S. dulcamara have antioxidant activity higher than another extracts. The according to antioxidant activity results with DPPH free radical method, methanol extracts and dichloromethane extracts of leaves and fruits were shown same minimum inhibition concentration. The antioxidant activity of dichloromethane and methanol extracts of S. dulcamara are presented for the first time in this study. The second part of the study, dried S. nigrum (root, scape, leave and fruit) were macerated with n-hexane in room temprature. The fatty acids of n-hexane extract of S. nigrum were investigated with Gas Chromatography (GC). The major fatty acids were C 18:3 linolenic acid (% 27.55), C 16:0 palmitic acid (%23.85), C 20:0 arachidic acid (%16.43) and C 18:2 linoleic acid (%16.21) in the n-hexane extracts of S. nigrum.