Damla sulama uygulamalarının ayçiçeğinin su kullanımı, vejetatif gelişme ve verim parametrelerine etkileri

Abstract

Bu çalışmada Trakya Bölgesi koşullarında farklı damla sulama uygulamalarının ayçiçeği bitkisinin su kullanımı ile verim ve gelişme parametrelerine etkisi araştırılmıştır. Araştırmada, 7 gün sulama aralığında A sınıfı buharlaşma kabından ölçülen buharlaşma değerlerinin %0, 25, 50, 75, 100 ve 125’inin uygulandığı altı farklı sulama suyu uygulaması gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın ilk yılında tüm deneme konularına 7 kez sulama uygulaması ile birlikte 67.0 ile 334.8 mm arasında, denemenin ikinci yılında ise 12 kez sulama uygulaması ile birlikte 133.6 ile 668.1 mm arasında sulama suyu uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, deneme konularında bitki büyüme mevsimi boyunca ölçülen bitki su tüketimi değerleri 2018 yılında 375.2 ile 655.0 mm, 2019 yılında ise 278.2 ile 801.3 mm arasında uygulanan sulama suyu miktarlarına bağlı olarak değişmiştir. Deneme konularından elde edilen dane verimleri denemenin ilk yılında 272.88 kg da-1 ile 503.73 kg da-1 arasında, denemenin ikinci yılında ise 222.49 kg da-1 ile 518.61 kg da-1 arasında değişmiştir. Ayrıca, istatistikler analizler sonucunda farklı sulama uygulamalarının vejetatif gelişme ve verim parametrelerini etkilemediği sonucuna ulaşılmıştır. Her iki yılda da deneme konularından elde edilen dane verimleri toprağa giren su miktarına (yağış + sulama) bağlı olarak değişmiştir. Araştırma sonucunda, su kaynaklarının yeterli olması ve damla sulama yönteminin uygulandığı koşullarda 7 gün sulama aralığından A sınıfı buharlaşma kabından ölçülen açık su yüzeyi buharlaşma miktarının %100 ve 125’inin uygulanması önerilebilir. Diğer yandan su kaynağının kısıtlı olduğu koşullarda yüksek IWUE ve WUE değerleri dikkate alınarak A sınıfı buharlaşma kabından ölçülen açık su yüzeyi buharlaşma miktarının %25 ve 50’sinin uygulanması önerilebilir.

In this study, effects of different amount of irrigation applications on water use, yield and yield parameters of sunflower plant in Thrace Region conditions were investigated. The six different irrigation water amounts with 7 days interval applied based on a ratio of Class A pan evaporation as 0, 25, 50, 75, 100 and 125% were created in the research. In the first year of the study, irrigation water was applied to all experimental subjects between 67.0 and 334.8 mm with 7 irrigation applications and 133.7 to 668.1 mm with 12 irrigation applications in the second year of the experiment. As a result of the research, the evapotranspiration values measured in the experimental subjects during the plant growing season changed depending on the amount of irrigation water applied between 375.2 and 655.0 mm in 2018 and between 278.2 and 801.3 mm in 2019. The sunflower seed yields obtained from the experiment subjects ranged between 272.88 kg da-1 and 503.73 kg da-1 in the first year of the experiment and 222.49 kg da-1 to 518.61 kg da-1 in the second year of the experiment. In addition, as a result of statistical analyses, it was concluded that different irrigation applications do not affect vegetative growth and yield parameters. The seed yields obtained from treatments in both years changed depending on the amount of water entering the soil (precipitation + irrigation). As a result of the research, it can be suggested to apply 100% and 125% of the evaporation measured from the Class A pan in 7 days irrigation interval under conditions where the water resources are sufficient and the drip irrigation method is applied. On the other hand, considering the high IWUE and WUE values in conditions where the water supply is limited, it may be recommended to apply 25 and 50% of the evaporation measured from the Class A pan.