Yerli ve yabancı yumurtacı hibrit sürülerde yumurta ağırlığının zamana bağlı değişiminin karşılaştırılması ve modellenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı yerli hibrit Atak-S ve yabancı hibrit Lohmann Brown sürülerinde 24-80 haftalar arasında dörder haftalık aralıklarla ölçülen yumurta ağırlıkları bakımından iki genotipin karşılaştırılması ve yumurta ağırlıklarının zamana bağlı değişiminin modellenmesidir. Bu amaçla genotiplerin karşılaştırılmasında çok değişkenli istatistiksel yöntemlerden profil analizi kullanılmış olup yumurta ağırlıklarının zamana bağlı değişimlerinin modellenmesi için eğri tahmin yöntemleri ve doğrusal olmayan regresyon modelleri kullanılmıştır. Profil analizi sonucunda HotellingLawley Trace test istatistiğine göre Atak-S ve Lohmann Brown genotiplerinin haftalara göre yumurta ağırlık değerleri arasında fark bulunmamıştır (P>0.05). Haftalık yumurta ağırlıklarındaki varyasyon katsayıları (%) bakımından Atak-S için saptanan değerlerin daha düşük ve daha dar bir aralıkta olduğu (%5.23- %8.59), buna karşılık Lohmann Brown genotipine ait değerlerin hem daha yüksek hem de daha geniş bir aralıkta olduğu (%4.16-%9.80) belirlenmiştir. Doğrusal, Kuadratik, Kübik, Gompertz, Lojistik ve Von Bertalanffy modelleri ile gerçekleştirilen analizler sonucunda hem Atak-S hem de Lohmann Brown tavuklarının haftalık yumurta ağırlıkları için en yüksek belirleme katsayıları (sırasıyla 0.9995 ve 0.9995) ve en düşük hata kareler ortalaması değerleri (sırasıyla 2.0464 ve 2.4455) Gompertz modelinden elde edilmiştir. Sonuç olarak Atak-S ve Lohmann Brown sürülerinde 24-80 haftalar arasında dörder haftalık olarak ölçülen yumurta ağırlıkları bakımından iki genotip arasında farklılık bulunmamış olması, aynı zamanda yumurta ağırlığındaki bir örneklilik bakımından Atak-S genotipinin daha iyi sonuçlar vermiş olması ülke ekonomisi açısından önemli bulunmuştur.

The aim of this study is to compare the two genotypes (Native hybrid Atak-S and the foreign hybrid Lohmann Brown) in terms of egg weights measured at intervals of four weeks between the ages of 24-80 weeks, and to model the timedependent changes of egg weights. For this purpose, the Profile Analysis Tecnique of multivariate statistical methods was used to compare genotypes. Curve estimation methods and nonlinear regression models were used to model time-dependent changes in egg weights. As a result of the Profile Analysis, according to Hotelling-Lawley Trace test statistic, there was no difference between egg weight values of Atak-S and Lohmann Brown genotypes (P> 0.05). In terms of variation coefficients (%) of weekly egg weights, the values of the Atak-S were lower and narrower (5.23% -8.59%) whereas the values of Lohmann Brown genotype were higher and wider (4.16-9.80%). Analysis results of linear, quadratic, cubic, Gompertz, Logistic and Von Bertalanffy models showed that the highest determination coefficient (0.9995 and 0.9995) and the lowest mean square error values (2.0464 and 2.4455 respectively) of Gompertz model for weekly egg weights of both Atak-S and Lohmann Brown chickens. As a result, there was no difference between the two genotypes (Native hybrid Atak-S and the foreign hybrid Lohmann Brown) in terms of weekly egg weights between 24 and 80 weeks, while Atak-S genotype showed better results in terms of egg weight uniformity has been found to be important for national economy.