Edirne ilinin çevresel radyoaktivitesinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada genel olarak Edirne İli ve çevresindeki doğal kaynaklarda bulunan doğal radyoaktivite değerlerinin veya radyonüklit konsantrasyonlarının tayin edilmesi ve bu kaynaklardan yayılan farklı tipteki radyasyonların ölçülmesi ile Edirne İlini kapsayan bölgenin doğal temel radyasyon seviyelerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, yüzeye yakın atmosferde portatif gama dedektörü ile havada soğurulmuş gama doz oranları; gama spektrometrik analiz sistemi ile ölçüm alınan noktalardaki toprakta bulunan nüklitlerin radyoaktivite konsantrasyonları; alfa ve beta sayım sistemi ile içme sularındaki (şebeke) toplam alfa ve beta radyoaktivite konsantrasyonları ölçülmüştür. Edirne il sınırları içerisinde bulunan 9 farklı ilçeye ait çeşitli toprak ve su numuneleri analiz edilmiştir. Bu analizde direkt gama ölçümleri yapılmış ve toprak örnekleri için de alan örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Toplam alfa ve beta aktifliklerinin belirlenmesinde, LB770-PC 10 kanallı düşük seviyeli alfa-beta sayım sistemi kullanılmıştır. Toplanan musluk suyu örneklerinde doğal aktiflik konsantrasyonlarının WHO ve TSE’nin limit değerlerinin birkaçının aştığı gözlendi. Topraktaki 226Ra radyoaktivite konsantrasyonları 11.3±0.4 Bq/kg ‘den 37.5±1.4 Bq/kg ‘e kadar, 232Th radyoaktivite konsantrasyonları 17.7±0.6Bq/kg ‘den 56.1±1.7Bq/kg ‘e kadar, 137Cs radyoaktivite konsantrasyonları 0.9±0.05 Bq/kg ‘den 22.0±0.4 Bq/kg ‘e kadar, 40K radyoaktivite konsantrasyonları 293.8±11.6 Bq/kg ‘den 822.2±27.7 Bq/kg ‘e kadar değişim gösterdi. Bu çalışmada elde edilen tüm sonuçlar uluslararası önerilen değerlerle karşılaştırılmıştır.

Natural radioactivity originates from extraterrestrial sources as well as from radioactive elements in the earth crust The radioactivity of the earth includes the primordial radionuclides such as 238U, 235U, 232Th and 40K. The main objective of this study is to evaluate Edirne region from the point of natural radiological view. For this purpose, it was determined natural concentration of radionuclides in soil samples taking from different areas of the Edirne region and like water around Edirne region, water which supply drinking water to the city and villages, the atmosphere near to the surface of the region. In this research, soil and water samples obtained from 9 towns located in the city of Edirne have been analyzed. In this analysis, the direct gamma measurements were done; for the soil samples, the area sampling method was used. In order to clarify the measurements of the total alpha and the beta activities in environmental samples, the low background natural alpha/beta proportional counting system (The Berthold LB770-PC 10-Channel Low-Level Planchet Counter) has been used. Some of the gross alpha and gross beta radioactivity levels in drinking water samples were found above limits determined by the international organizations ICRP and WHO. 226Ra radioactivity concentrations in soil ranged from 11.3±0.4 Bq/kg to 37.5±1.4 Bq/kg, 232Th radioactivity concentrations ranged from 17.7±0.6Bq/kg to 56.1±1.7Bq/kg , 137Cs radioactivity concentrations ranged from 0.9±0.05 Bq/kg to 22.0±0.4 Bq/kg and 40K radioactivity concentrations ranged from 293.8±11.6 Bq/kg to 822.2±27.7 Bq/kg. The results obtained in this study were compared with the international recommended values.