Ücretsiz Aile İşçisi Olarak Kadınlar, Sağlık Riskleri ve Sorunları

Abstract

Aile fertlerine ait işletmelerde ücretsiz çalışan kişilere "ücretsiz aile işçisi"(ÜAİ) denmektedir. Kadınlar arasında ÜAİ'nin en yüksek olduğu ülkelerden biri Türkiye'dir. Çalışmamızda ÜAİ olarak çalışan, ihmal edilen ve görece yoksul olan kadınların yaşayabileceği sağlık sorunlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Ekonomik, sosyal ve kültürel nedenler kadınların statüsünü düşürmekte, onları bağımlı kılmaktadır. Kadınlar biyolojik yüklerine ek, toplumsal cinsiyet rollerinin de etkisiyle çok sayıda sağlık riskiyle karşı karşıyadırlar. Bu çalışmada ÜAİ olmanın kadınlarda psikososyal, kimyasal, fiziksel, biyolojik, ergonomik risklere maruz kalmayı arttırabileceği; güvencesiz ve sağlıksız iş ve çalışma ortamlarının hamilelik, yaşlılık gibi fizyolojik süreçlerde ek sağlık sorunlarına yol açabileceği; şiddet ve taciz gibi patolojik davranışlara maruz kalma riskini arttırabileceği belirlenmiştir. Bu durum kadınların sağlık hizmetlerine erişimini engellerken; buna ÜAİ olarak çalışan kadınların güvencesiz ve sağlıksız iş ve çalışma koşulları eklendiğinde artmış hastalık yükü ve karşılanmamış sağlık hizmeti gereksiniminden söz etmek olanaklıdır. Kadın emeği genel olarak göz ardı edilmekte, değersiz görülmektedir. ÜAİ kadınlar çok sayıda risk etmeniyle karşılaşmakta ve sağlıklarını kaybetmektedirler. Kadınlar çoğu kez bu risklerin farkında değildir, çevresindekiler de önemsememektedir. Kadın emeğinin görünür ve kalıcı kılınması için toplumsal eğitimler ve yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Yasal düzenlemeler ile ücretsiz aile işçiliğinin bir iş alanı olarak tanımlanması, kadınların çalışma hayatındaki tüm hak ve güvencelerden yararlanması sağlanmalıdır.

Turkey has one of the highest numbers of "unpaid family workers"(UFW) among women. This study aimed that to determine the health problems and risks works as an UFW. Economic, social and cultural causes have been undermining the women's status in the society and these before mentioned causes make women dependent. In addition to their biological burden, women are also exposed to diversified amount of health risks with the effects of their gender role in the society. This study determined that, being an UFW might increase the risk of psychosocial, chemical, physical, biological, ergonomic exposure among women and poor working conditions might cause additional health problems in physiological periods such as pregnancy and senescence; it might increase the risk of pathological exposures such as violence and harassment. This predicament blocks the health services accessing. It is possible to say the increased disease burden; unfulfilled health services needs and demands addition to the unsecured and unhealthy working conditions of the women as an UFW. Women have been experiencing a waste range of risk factors and falling ill as UFW. These women are unaware of these dangers and the ones around them are oblivious to these risks. In order to make the woman labor visible and perpetual, there must be made regulations and social educational studies. Being an UFW must be predefined as a line of business by the legal regulations and these women must benefit from all the rights and assurances in the working life.