Kentsel Peyzajlarda Görsel Algıya Dayalı Olarak Mekânsal Tercihlerin Belirlenmesi: Topkapı Şehir Parkı Örneği

Abstract

Kentsel peyzajlar, sahip oldukları değerler ile insanlar tarafından farklı şekilde algılanırlar. Algılama sonucu oluşan değerlendirmeler, kişilerin çevresel tercihlerini etkileyerek, planlama ve tasarım süreçlerinde de yol gösterici olmaktadır. Bu kapsamda çalışmada; görsel algıya dayalı olarak geliştirilen yöntem ile peyzaja ilişkin mekân tercihlerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla İstanbul Topkapı Şehir Parkı örneğinde, uzman ve kullanıcıların algılarına dayalı olarak görsel yönden çekicilik gösteren alanlar tanımlanmıştır. Yöntem çerçevesinde, Topkapı Şehir Parkı’nın farklı noktalarını içeren 43 adet fotoğraf; 8 adet parametre (doğallık, uyum, bakım, sadelik, heyecan vericilik, düzen, güven ve manzara güzelliği) temelinde Likert ölçeği kullanılarak uzman ve kullanıcılara dayalı olarak değerlendirilmiştir. Değerlendirmeler, tanımlayıcı istatistikler (% değer, aritmetik ortalama ve standart sapma) çerçevesinde yorumlanmış ve elde edilen bulgular sonucunda görsel yönden çekicilik gösteren alanlar tanımlanmıştır. Değerlendirmeler sonucunda, görüntülere ilişkin olarak mekânsal karakteristikler açısından; bitkisel düzenlemelerin ön planda olduğu, doğal ve yapay peyzaj elemanlarının uyumlu ve düzenli bir şekilde bulunarak, manzara üstünlüğü gösteren alanlar tercih edilmiştir

Urban landscapes are perceived differently by people in accordance their values. Evaluations that occur as a result of perception guide the planning and design processes by affecting the environmental preferences of the people. In this context, it is aimed to determine the spatial preferences of the landscape with the method developed based on visual perception. For this purpose, areas that have visual appeal have been identified based on the perceptions of experts and users in the example of Topkapı City Park. 43 photographs from different points of Topkapı City Park were evaluated by experts and users using Likert scale based on 8 parameters (naturalness, harmony, maintenance, simplicity, excitement, order, trust and beauty of the landscape) withing the framework of the method. Evaluations were interpreted within the framework of descriptive statistics (% value, arithmetic mean and standard deviation) and the areas that showed visual appeal were identified as a result of the findings. As a result of the evaluations, regarding the spatial characteristics of the images, it is found that vegetal arrangements are at the forefront, areas which have natural and artificial landscape elements in harmony and order and which display landscape superiority are preferred.