Gazi Kırcaali Baba

Abstract

Gazi Kırcaali Baba’nın isminin Kırcaali kentinin adında yaşadığına dair görüşler mevcuttur. Kırcaalive bölgesi, Osmanlıların Rumeli’de fethettiği bölgelerden birisidir. Bölgenin fethi muhtemelenDimetoka ve Edirne’nin fethinden sonra gerçekleşmiştir. Dimetoka-Edirne-Hasköy üçgeninde kalanKırcaali-Cebel-Sultanyeri bölgesi, Osmanlı fetihlerinin manevi önderleri olan dervişler/evliyalardiyarıdır. Bu dervişlerden birisi de Gazi Kırcaali Baba’dır. Bugün sadece Gazi Kırcaali Baba’nınmezarının nerede olduğu bilinmektedir. Ayrıca Kırcaali Baba’nın adının Kırcaali şehrinin ismindeyaşadığı var sayılmaktadır. Gazi Kırcaali Baba, Kırcaali bölgesi ve Kırcaali şehri ile ilgili bilinenlertarih kaynaklarından ziyade efsanevi verilere dayanmaktadır. Bundan dolayıdır ki bölge ile ilgiliçalışmalar sınırlıdır ve bilinen efsanevi bilgileri tekrarlamaktan öteye gidememektedir. ÇalışmamızdaKırcaali bölgesi, Kırcaali şehri ve Gazi Kırcaali Baba ile ilgili veriler değerlendirilecek ve I. Muratdönemi dervişlerinden Gazi Kırcaali’nin şehrin kuruluşu ile alakalı olup olmadığı irdelenmeyeçalışılacaktır. Bugüne kadar Gazi Kırcaali ile ilgili H. 1309 ve H. 1310 tarihli Edirne Salnameleri’nindışında bilgi veren bir kaynak bilinmemekteydi. Bu çalışma, Gazi Kırcaali Baba ile ilgili daha öncearaştırmacıların ilgisini çekmemiş ve henüz yayımlanmamış olan Hasan Hilmî’nin “Evsaf-ı Kırca AliBaba” adlı eseri hem tarih kaynağı olarak hem de bir edebî eser olarak değerlendirip yayımlamayıhedeflemektedir.

There are opinions that Gazi Kırcaali Baba lives in the name of the city of Kırcaali. Kardzhali and its region are one of the regions that the Ottomans conquered in Rumeli. The conquest of the region probably took place after the conquest of Dimetoka and Edirne. The Kardjali-Cebel-Sultanyeri region, which is located in Dimetoka-Edirne-Hasköy triangle, is the area of dervishes, the spiritual leaders of the Ottoman conquests. One of these dervishes is Gazi Kırcaali Baba. Today, only the location of Gazi Kardzhali’s grave is known. It is also presumed that Kırcaali Baba lived in the name of the town of Kırcaali. Gazi Kırcaali Baba, Kırcaali region and Kırcaali city are all based on legendary information found in historical sources. Therefore, the studies on the region are limited and the related legendary information cannot go beyond repetitions. In the present study, Kırcaali region, Kırcaali city and Gazi Kırcaali Baba will be evaluated and it will be examined whether Gazi Kardzhali, one of the dervishes of Murat I period, is related to the establishment of the city. Until today, there was no known source of information other than the Edirne Salnames of H. 1309 and H. 1310 related to Gazi Kardzhali. This study aims to evaluate the work of Hasan Hilmî named “Evsaf-ı Kırca Ali Baba”, which has not attracted the attention of the researchers and has not been published yet, as a historical and literary source.