Baba katılım ölçeği'nin (bakö) geliştirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 3 - 6 yaş aralığında çocuğu olan babaların baba katılımını değerlendiren bir ölçek geliştirmektir. Çalışmanın katılımcılarını okul öncesi çocuğu olan 350 baba oluşturmaktadır. Katılımcıların yaş ortalaması 36.4tür (SS=4.9). Bu çalışmada geliştirilen ölçeğin maddeleri ilk aşamada, ülkemizde ve yurtdışında baba katılımını ölçen ölçüm araçlarının gözden geçirilmesinin ardından, maddelerin bazıları doğrudan ya da değiştirilerek alınmış, bazıları da araştırmacılar tarafından geliştirilmiş, böylece 79 maddelik bir havuz oluşturulmuştur. Bu madde havuzunun bütün maddeleri incelenmiş, ardından benzer ifadeler elenmiş, be lirsiz olan ifadeler çıkartılmış, geriye kalan maddeler de cümleler şeklinde düzenlenerek toplam 48 madde üzerinden çalışmaya devam edilmiştir. Maddelerin anlaşılabilirliğini tespit etmek amacıyla bu 48 madde yedi babaya pilot çalışma olarak uygulanmıştır. Bu uygulama sonucunda anlaşılmayan madde olmadığı görülmüş ve 48 madde ile analizler yapılmıştır. Geçerlik çalışmaları kapsamında yapılan ana eksen boyutlandırma yöntemi ve oblik rotasyon sonucunda 11 madde ölçekten çıkarılmıştır. Bu şekilde ölçek 37 madde ile son halini almıştır. Faktör analizi sonucunda ortaya çıkan üç boyut, içerdikleri maddeler dikkate alınarak Keyfi Meşguliyet (KM), İlgi ve Yakınlık (İY) ve Temel Bakım (TB) olarak isimlendirilmiştir. Yapılan güvenirlik analizleri sonucunda Cronbach a lfa güvenirlik katsayıları, Keyfi Meşguliyet boyutu için .89; Temel Bakım boyutu için .83 ; İlgi ve Yakınlık boyutu için .85 ve BAKÖ Toplam puanı için .92 olarak bulunmuştur. Yapılan geçerlik ve güvenirlik analizleri sonuçlarına göre, bu çalışma ile oluşturulan Baba Katılım Ölçeğinin (BAKÖ) yeterli düzeyde psikometrik özelliklere sahip olduğu saptanmıştır.

The purpose of the present study was to develop a scale which determines father involvement of fathers having children aged between 3 and 6. The participants of the study were 350 fathers who had preschool children. Participating fathers at the age of 36.4 (SD=4.9). In the first stage after reviewing the scales that evalua te d father involvement in our country and abroad, some of the items of the scale developed in present study were collected directly or by changing, and some of the items were developed by the researchers. Thus, an item pool consisting of 79 items was gener ated. All of the items in this item pool were investigated, then similar expressions were eliminated and ambiguous expressions were excluded. Also the remaining items arranged in sentences and study was continued on a total of 48 items. For the purpose of identifying intelligibility of the items, these 48 items applied to seven fathers as a pilot study. As a result of that application, it was seen that there was no vague item and 48 items were used to analyze. According to the results of the principal axis factoring analysis with direct oblimin rotation, 11 items were excluded from the scale. The final version of the scale consisted of 37 items. Three dimensions emerged as a result of factor analysis named as Arbitrary Occupation (AO), Attention and Closenes s (AC), and Primary Care (PC), considering the items in these dimensions. According to the results of reliability analyses, Cronbach s alpha values were found as .89 for Arbitrary Occupation (AO), .83 for Primary Care (PC), .85 for Attention and Closeness (AC) and .92 for total score of the scale. According to the results of the validity and reliability analyses it was established that father involvement scale developed in this study has sufficient level of psychometric properties.