Bazı diploid Dactylis al. taxonlarının sitolojik olarak karakterizasyonu

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Dactylis L. cinsi içerisinde yer alan diploid taksonların genomlarını sitogenetik metotlar ile karakterize etmektir. Bu amaçla çalışmada kullanılmak üzere cins içerisinde yer alan hemen hemen tüm diploid taksonların en az 2 aksesyon ile temsil edildiği bir Dactylis genetik kaynak koleksiyonu oluşturulmuştur. Oluşturulan bu koleksiyon içerisinde yer alan tüm aksesyonların çekirdek DNA içerikleri flow sitometri metodu ile ilk defa bu çalışmada belirlenmiş ve elde edilen sonuçlar aksesyonların ploidy düzeylerinin teyit edilmesi ve taksonların genomlarını karakterize etmek amacıyla kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; analiz edilen Dactylis aksesyonları arasında 2C çekirdek DNA içeriği 5.12 pg (D. glomerata subs woronovi, PI 310393) ile 3.65 pg (D. masai) arasında değişim göstermiştir. Yapılan sitogenetik incelemelere göre Dactylis kromozomları morfolojik olarak median ile submedian arasında değişirken, taksonların satellite kromozom sayısının ise 1 ile 3 arasında değiştiği saptanmıştır. Ancak kromozomların morfolojik olarak benzer olmalarından dolayı klasik yöntemler (Feulgen ve asetokarmin metodu) ile Dactylis kromozomlarının teşhis edilerek taksonların genom yapı ve ilişkilerinin incelenmesinde yararlı olabilecek karyotiplerin eldesi mümkün olamamıştır. Bu sebeple Dactylis mitoz kromozomlarının teşhisinde kromozom bantlama ve in situ hibridizasyon gibi tekniklerden yararlanma gereği vardır. Yürütülen bu tez çalışması kapsamında yapılan çekirdek DNA içeriği analizi sonuçları bakımından Dactylis taksonları arasında büyük bir varyasyonun gözlenmesi (1.47 pg) cinsin içerisinde farklılaşmanın (speciation) başladığını ancak varyasyonun süreklilik (continuous type) gösteren bir varyasyon olması ve kromozom düzeyinde belirgin farklılıkların henüz süreç olduğunu söylemek mümkündür. Diğer taraftan bu süreklilik gösteren varyasyon cinsin içerisindeki taksonların birbirleri ile hala kolayca melezlenebilmelerinden dolayı aralarında fazla miktarda genetik materyal değişimi yaptıklarını da işaret etmektedir.

The objective of this study is to characterize genomes of the diploid taxons included in the genus Dactylis using cytogenetic techniques. In the begining of the project, a large collection of Dactylis was established including at least two accessions for each diploid taxons. Nuclear DNA content of each Dactylis accessions was determined using flow cytometry for the first time in this study. The information was used to determine ploidy of the accessions and to understand their genome structure. Based on the results of nuclear DNA content analysis, 2C nuclear DNA content of the accessions varied between 5.12 pg (D. glomerata subs woronovi, PI 310393) and 3.65 pg (D. masai). Karyotypic investigations also were carried out on some Dactylis taxons using classical methods (Feulgen or acetocarmine method). Based on those results, Dactylis chromosomes varied from median to submedian while the number of satellite chromosomes varied between 1 and 3 pairs. Due to morphological similarities of the chromosomes, it was not possible to identify each chromosomes using classical methods and pair them with their homologs to make informative karyotypes. However, more informative Dactylis karyotypes can be produced by using chromosome banding and floresan in situ hybridization techniques. In conclusion, the results of nuclear DNA content study indicates that differentiation (speciation) within the genus Dactylis already started due to large variation (1.47 pg) in nuclear DNA content amount among the taxons used in the study. In addition to this, the results also indicate that the speciation process is not complete yet and therefore, they can still content variation among Dactylis taxons is a continuous type of variation. The absence of clear differences in karyotypes of the taxons also support the teory.