Ganos Dağları Doğal Florasından Toplanan Kültür Asması (Vitis Vinifera L.) Genetik Materyallerinin Moleküler Karakterizasyonunun Yapılması

Abstract

Bu proje, Trakya Bölgesi Ganos (Işıklar) Dağları doğal florasına adapte olmuş ve varlığını sürdüren Vitis vinifera L. asma formlarına ait popülasyonların tespiti ve bunlardan elde edilen materyallerin moleküler markörler (SSR) ile genetik karakterizasyonlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. DNA izolasyonları için kullanılan materyaller 2014 ve 2016 yılları Mayıs, Haziran, Temmuz aylarında dağların kuzey ve güney yamaçlarından 40° 53’ K - 27° 26’ D ve 40° 35’ K - 27° 00’ D koordinatları arasından Karaevli altı, Kumbağ, Naip-Işıklar arası, Mermer-Yeniköy arası, Uçmakdere köyü, Gaziköy, Hoşköy-Mürefte-Şarköy hattı olmak üzere 7 farklı alandan toplanmıştır. Örnekler, Arkeolojik çalışmalar sonucu belirlenmiş olan eski uygarlıkların yerleşim alanları çevresinden, köylerde yaşayanların bilip tespit ettikleri asmalardan ve asma bulunması ihtimali yüksek olan bölge ve dere yataklarından olmak üzere 3 farklı yöntemle toplanmıştır. 2014 yılında yapılmış olan sörvey çalışmalarında belirlenen 103 örnekten salkım gösteren 34 tanesinden materyal alınmış ve moleküler karakterizasyonları yapılmıştır. Genotiplerin gerek ampelografik özellikler ve gerek moleküler özellikler açısından çoğunlukla birbirlerinden farklı olduğu saptanmıştır. Aynı bölgeden alınan genotiplerin ampelografik ve genetik olarak farklı özellikler gösterebildiği, aynı zamanda farklı bölgelerden toplanan bazı genotiplerin de birbirleriyle benzer özellikler taşıdığı saptanmıştır. Elde edilen genetik materyallerden 24 tanesi 18 ampelografik karakter açısından kendi içlerinde ve 8 ampelografik özellik açısından Trakya Bölgesi’nde bulunan yerel çeşitlerle karşılaştırılmıştır. Genotiplerin ampelografik olarak kendi içlerinde yapılan karşılaştırmada 5 ayrı küme oluşmuştur. 34 genotipin moelküler olarak (6 belirteç) iki temel bileşene göre yapılan kümeleme haritasında ise 3 ayrı küme oluşmuştur. Çalışma kapsamında yalnızca 6 lokus incelenebilmiştir, fakat bölgemizdeki genetik çeşitlilik göz önüne alındığında materyaller ve bölgesel çeşitler arasındaki genetik ilişkilerin belirlenebilmesi için daha fazla lokusta, detaylı çalışılması gerekmektedir. Sonuç olarak geniş kapsamlı çalışmalarla bölgeden daha fazla genotip toplanması, ampelografik ve moleküler karakterizasyonlarının yapılması, genetik materyal olarak koleksiyon haline getirilmesi vb. işlemlerin biyolojik çeşitliliğimizin korunması ve gelecekteki ıslah çalışmaları için materyal sağlanması bakımından büyük önem taşıdığı düşünülmektedir.

This project carried out Trakya Region Ganos (Işıklar) Mountains which are adapted in natural flora and living grapevine forms that belongs to the Vitis vinifera L. determine the population and identify this materials with molecular markers (SSR) to determine the genetic characterisation. Materials which are used for DNA isolation collected in 2014 and 2016 years; May, June and July months; and north and south sides of Ganos Mountains. Materials exist in 40° 53’ N - 27° 26’ E and 40° 35’ N - 27° 00’ E coordinates; Karaevli altı, Kumbağ, between Naip-Işıklar, between Mermer-Yeniköy, Uçmakdere village, Gaziköy, Hoşköy-Mürefte-Şarköy line collecting from 7 different areas. Samples were collected 3 different methods; searching grapevines in the well known oldest settlement areas which were about archaeological excavation areas; also asking the villagers, and some disricts and river beds. 34 samples were selected according to the their bunch among the 103 samples which were specify in 2014 surveys, and molecular characterization was done. Genotypes differred from each other both ampelographic and molecular properties. It has been found that genotypes which were collecting the same area, shows ampelographic and genetic differences; and at the same time some genotypes which were collecting from different areas shows similar properties. Twenty-four of the genetic materials obtained were compared with local varieties in the Trakya region in terms of 18 ampelographic characters and 8 ampelographic characteristics. Ampelographic comparison of genotypes in with their own, it separate 5 sets. 34 genotypes were formed by molecular clustering (6 markers) in the clustering map based on two basic components it separate 3 sets. Only 6 loci could be studied in this research, but considering the genetic diversity in our region, more locus and detailed studies are needed to determine the genetic relationships between the collected materials and regional varieties. As a result collecting more extensive genotype, doing amphelographic and molecular characterisation, preparing for collection, etc. for the protection of biodiversity and material supply for the future breeding programs is considered to be of great importance.