Trakya Bölgesi'ndeki kanola (Brassica napus L.) tarlalarında görülen abiyotik sorunlar ve Beet western yellows virus (BWYV), turnip mosaic virus (TuMV)'lerinin DAS-ELISA ile saptanmas

Abstract

Kanola (Brassica napus var. napus) Dünya’da bitkisel yağ kaynağı olarak önemli bir kültür bitkisidir. AB ülkeleri gıda ve gıda sanayi hammaddesi olarak kanola yağını kullanırken ABD, Güney Amerika ve Uzak Doğu ülkeleri soya yağını değerlendirmektedirler. Türkiye’de ise yetersiz üretime ve ithalata dayalı ayçiçeği yağı kullanılmaktadır. Türkiye’nin bitkisel yağ açığını gidermek için Trakya Bölgesi’nde kanola üretimi başlatılmıştır. Bölgede kanola tohum verimini ve kalitesini olumsuz yönde etkileyen abiyotik, sistemik ve viral hastalıklar bu çalışma ile saptanmış bulunmaktadır. Bu amaçla Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ illerinin 7 ilçesinde, 2013-2014 sezonunda sürveyler gerçekleştirilmiştir. Yapılan bu çalışma sonucu üreticilerin geç ekim, sıralı ekimi göz ardı etmeleri ve gübreleme hataları gözlenmiştir. Böylece körpe kanola bitkilerinde soğuk ve don zararları, bitki besin elementlerinden N, P, K, Ca, S, Fe, Cu ve Mg noksanlıkları kanola tohum verimini olumsuz yönde etkileyen hatalı tarımsal uygulamalar olarak saptanmıştır. Kanola bitkilerinde nadiren ve sporadik olarak gözlenmiş olan yassılaşma (Fasiasyon) simptomları ise fitoplazmik stolbur hastalığı ile ilişkilendirilebilir. Sürveylerde karakteristik sarılık ve mozayik belirtileri sergileyen 73 adet kanola yaprak örneği toplanmıştır. Double Antibody Sandwich EnzymeLinked Immunosorbent Assay (DAS-ELISA) testleri için kanolada en sık karşılaşılan Beet western yellows virus (BWYV) ve Turnip mosaic virus (TuMV)’lerine karşı hazırlanmış test kitleri kullanılmıştır. DAS-ELISA testleri sonucu 73 örnekten 10 adedinde ve % 13,73 oranında Beet western yellows virus (BWYV) bulunduğu kesin olarak saptanmıştır. Test sonuçlarına göre örneklerde Turnip mosaic virus (TuMV)’e ise rastlanmamıştır. Bu güne kadar Türkiye’de kolza ve kanolada herhangi bir virüs araştırması yapılmamış olduğu için yapılan çalışmada BWYV’ünün bulunmuş olması bu konudaki ilk bulgudur.

Canola (Brassica napus var. napus) has been one of the most important cultivated plants as the source of vegetable oil in the world. Canola oil has been consumed as food and used in food industry in EU counties. Soy bean oil however has been preferred by USA, South American and Far Eastern countries. In spite of limited production and depending on importation, sun flower oil has been consumed as vegetable oil in Turkey. In order to meet the demand of vegetable oil, canola seed production has been initiated in the Trakya region of Turkey. Abiotic and systemic virus diseases, reducing yield and quality of canola seed were determined in this study. A survey study was implemented in the 7 districts of Edirne, Kırklareli and Tekirdağ provinces during the 2013 – 2014 Season. Some improper agricultural practices were observed like late sowing, to neglect rotation and the fertilization mistakes. So because of the late sowing frost and chilling damages on young and tender canola seedlings as fertilization mistakes revealed the nutritional deficiencies of N, P, K, Ca, S, Cu and Mg. Some hyperplastic fasiation symptoms were also observed sporadically which related to phytoplasmic stolbur disease. During the surveys at least 73 leaf samples were collected from canola plants exhibiting characteristic yellowing and mosaic symptoms. In order to search the most common viruses occurring on canola antisera against Beet western yellows virus (BWYV) and Turnip mosaic virus (TuMV) with serological test kits were used. As a result of Double Antibody Sandwich Enzyme – Linked Immunosorbent Assay (DAS– ELISA) tests 10 out of 73 samples with the rate of 13.73 % were found infected with BWYV. According to DAS-ELISA test results TuMV was not present in canola samples. So any study has not been implemented on canola viruses in Turkey our findings may be considered first report about the presence of BWYV on canola in Turkey.