Ankara ili havuç (Daucus carota L. Subsp. Sativus) üretim alanlarında verimi ve kaliteyi olumsuz yönde etkileyen sistemik hastalıkların araştırılması

Abstract

Ankara İli Beypazarı İlçe’sinde geleneksel olarak üretilen Havuç (Daucus carota L. subsp. sativus) ilçe ekonomisine olumlu bir katkı sağlamaktadır. Bu çalışma ile havuç üretiminde verimi ve kaliteyi olumsuz yönde etkileyen sistemik hastalıklar tanımlanmıştır. Beypazarı havuç üretim alanlarında toprağın ve iklimin olumsuz koşullarından kaynaklanan herhangi bir hastalığa rastlanmamıştır. Havuç üreticilerinin toprak işleme, tohum, ekim ve bakım hizmetlerinde oldukça başarılı oldukları, hasat ve diğer kültürel faaliyetlerde ileri mekanizasyon olanaklarından yararlandıkları görülmüştür. Ancak bu çalışma ile verimi ve kaliteyi olumsuz yönde etkileyen bazı fitoplazma ve virüslerden kaynaklanan sistemik hastalıkların bulunduğu saptanmıştır. Yapılan sürveyler sonucu havuç yapraklarında sarılık, köklerde kılcal kök oluşumu, cadısüpürgesi ve ürünü oluşturan kazık kökte elastikiyet örnekleri bölgede stolbur fitoplazma hastalığının varlığını göstermiştir. Ayrıca yapılan sürveylerde bazı tarlalarda % 30‘a varan oranda sarılık, kızarıklık, yapraklarda şekil bozuklukları, kazık kökte çatallaşma burulma gibi şekil bozuklukları saptanmıştır. Alınan yaprak ve doku örnekleri üzerinde mekanik inokülasyonla biyolojik virüs testleri ile Double Antibody Sandwich Enzyme Linked Immunosorbent Assay (DAS-ELISA) testi uygulanarak etmen virüslerin tanısı yapılmıştır. Sonuçta gözlenen karakteristik sistemik simptomlar, konukçu çevre ve indikatör bitkilere mekanik taşınma testleri ve DAS-ELISA test sonuçları bölge de Carrot red leaf virus (CtRLV, Luteovirus), Carrot mottle virus (CMoV, Umbravirus), Carrot thin leaf virus (CTLV, Potyvirus) virüslerinin bulundukları saptanmıştır. % 30 hastalık oranı ölçülen havuç üretim bölgesinde virüslerin ortak enfeksiyonu sonucu Carrot motley dwarf complex (CMD); havuç alacalı cücelik virüsü hastalığının bulunduğu tespit edilmiştir. Söz konusu sistemik hastalıklarla mücadele için bazı önerilerde bulunulmuştur.

Carrot (Daucus carota L. Subsp. Sativus) production has been traditionally agricultural venture in Beypazarı District of Ankara Province which provides suitable economic value for growers. In this study some systemic carrot diseases reducing yield and quality was determined. There was no unsuitable soil and climatic diseases for carrot production in Beypazarı. Carrot growers have been used to employ implements for soil tillage, seed sowing, fertilizing, irrigation facilities of cultural practices as well as harvesting. Nevertheles some systemic carrot infections caused by some Stolbur phytoplasmas and viruses were detected during the survey studies. Some witches brom symptoms with thin and elastic top roots revealed the presence of stolbur phytoplasmas. On the other hand up to 30 % of plants exhibiting yellowing, chlorosis, redness, distortions on leaves and tap roots were noticed. 90 symptomatic carrot leaf samples were collected in the area. For biogical and mechanical inoculation test to indicator plant species and Double Antibody Sandwich Enzyme Linked Immunosorbent Assay (DAS-ELISA) tests were implemented. As a result of these symptom observations, mechanical inoculations and DAS-ELISA tests Carrot red leaf virus (CtRLV, Luteovirus), Carrot mottle virus (CmoV, Umbravirus), Carrot thin leaf virus (CTLV, Potyvirus) viruses were indentified. At least 30 % disease rate was measured in the carrot growing area as the Carrot motley dwarf (CMD) virus complex disease. So some control measurements were advised to growers.