Yeni bir yöntemle strychnos alkaloitlerinin temelini oluşturan azakino[4,3-b] indol iskeletinin sentezi ve yeni bir yöntemle deethyldasycarpidonun toplam sentezi üzerine çalışmalar

Abstract

1805 yılında F.W. Serturner isimli Alman bilim adamının morfini izole etmesi alkaloit kimyasının miladı olarak kabul edilir. O yıldan günümüze kadar olan süreçte indol alkaloitlerinin yapısının belirlenmesi ve sentezlenmesi konusunda, özellikle son yıllarda büyük gelişmeler kaydedilmiştir. Örneğin Strychnos türü indol alkaloitleri olan (±)Dasycarpidone, (±)Uleine, (±)İsodaasycarpidone, (±)Epiisodasycarpidone ve (±)Epiuleine sentezi üzerine farklı yöntemlerle çeşitli stratejiler geliştirilmiştir. Strychnos tipi alkaloitler Güney Asya'da bulunanLoganiaceae familyasında yer alan bitkilerin tohumlarından elde edilen alkaloitlerdir.Bu alkaloitler merkezi sinir sistemi üzerine uyarıcı etkileri sebebi ile gerek tedavi acısından gerekse zehir bilimi (toksikoloji) acısından büyük önem taşımaktadırlar. Gösterdikleri antitümör ve anti HİV etkileri nedeniyle özellikle kanser ve AİDS ilaçları başta olmak üzere, ağrı kesicilerde, pıhtılaşmayı önleyen ve kan basıncını düşüren ilaçlarda, astım, öksürük ve tüberküloz tedavisinde, sinirsel hastalık ilaçlarında ve medikal uyuşturucularda aktif madde olarak kullanılırlar. Bunların dışında gıda sanayii ve tarım alanında da birçok kullanım amacı vardır. Genel olarak alkaloitler önemli farmakolojik özellikler taşırlar. Karmaşık molekül yapılarına sahip olmalarından dolayı sentetik olarak elde edilmeleri oldukça önemlidir. Özellikle bu bileşiklerin önemli biyolojik aktivite göstermelerinden dolayı, sentezlenmelerine ve sentez verimlerinin arttırılmasına yönelik çalışmalara gerek duyulmaktadır. Dolayısıyla farklı yöntemlerle sentezlenen alkaloitlerin literatüre kazandırılması büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada strchynos alkaloitlerinin temelini oluşturan azakino[4,3-b]indol ana iskeletinin ve deethyldasycarpidone bileşiğinin farklı ve daha kısa bir yöntemle sentezlenmesi hedeflenmektedir. Bu sentez planına göre (±)ulein, (±)dasycarpidone gibi doğal ürünlerin sentezinin kısa bir yöntemle başarılması sağlanacaktır. Deethyldasycarpidone üzerine bugüne kadar yapılan çalışmalar incelendiğinde sentezinin sınırlı sayıda yöntem ile gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır. Sentetik organik kimyada sentez yöntemlerinin geliştirilmesi, reaksiyon basamak sayısının azaltılması, reaksiyon veriminin artmasında önemli bir etkendir.

The isolation of morphine by the German scientist F. W. Serturner in 1805 is known the begining of the alkoloid chemistry. The huge developments are reported especially in the recent years on the syntheses and the structure determinations of the indole alkoloids, until today. For example, different strategies are improved on the syntheses of the strychnos typeindol alkoloids such as (±)Dasycarpidone, (±)Uleine, (±)Isodaasycarpidone, (±)Epiisodasycarpidone and (±)Epiuleine. The strychnos type alkoloids are the alkoloids extracted from the seeds of the plants taking place in the Loganiaceae family in South Asia. They have great importance due to their toxicological effects and their stimulant effects on the central nerve system. They are used as the active materials especially in the production of cancer, HIV, blood pressure reducing and nerve system diseases drugs, and in the treatment of cough and tuberculosis. On the other hand, they are extensively used in agriculture and food industry. In general, alkoloids have important pharmacological properties. Their synthetic productions are highly important, since they have highly complex molecular structures. The investigations made on their syntheses and increasing their syntheses yields are highly necessary, since they have important biological activities. So, it is highly important to report the alkoloids synthesized using different methods. In this study, it is aimed to synthesize the azacino[4,3-b]indol main skeleton, forming the basis of strychnos alkoloids, and deetyldasycarpido compound by using a different and shorter method. According to the syntheses plan, the syntheses of the natural products such as (±)Uleine and (±)Dasycarpidone are going to be achieved by using a short method. When the investigations made on deetyldasycarpidon are searched, it has been understood that its synthesis is achieved by the limited number of methods. In synthetic organic chemistry, the improvement of the syntheses methods and the reduction of the number of the reaction steps are important factors on increasing the yields of the reactions. So, it is aimed to gain power of the investigation to be made to the present literature.