Bazı elma ve kiraz çeşitlerinde polen performanslarının belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma Tekirdağ ekolojisinde yetiştirilen Starkspur Golden Delicous, Starkrimson Delicious, Fuji, Jonagold, Granny Smith elma çeşitleri ve aşılı 0900 Ziraat ve Stark's Gold kiraz çeşitlerinin çiçek tozlarının canlılık oranları, çimlenme düzeyleri ve çiçek tozu üretim miktarlarının saptanması amacıyla yürütülmüştür. Çeşitlerden ileri pembe tomurcuk dönemine alınan çiçeklerden elde edilen çiçek tozlarına canlılık düzeylerini saptamak amacıyla IKI (İyotlu Potasyum İyodür), Safranin, TTC ve Asetokarmin testleri uygulanmıştır. Çiçek tozlarının çimlenme düzeylerinin belirlenmesi için petride agar ve asılı damla yöntemleri kullanılmıştır. Petride agar yonteminde %1'lik agar ortamında %0, 10, 15, 20 sakkaroz ve %10, 15 sakkaroz + 5, 10 ppm borik asit dozları, asılı damla yönteminde %0, 10, 15, 20 sakkaroz dozları kullanılmıştır. Araştırma sonucunda canlılık düzeyleri bütün testler itibariyle elmada en yüksek Starkspur Golden Delicious ve Granny Smith, en düşük Fuji çeşitlerinden elde edilmiş, kirazda Stark's Gold çeşidinin çiçek tozlarının canlılık oranları 0900 Ziraat çeşidinden daha yüksek bulunmuştur. Çimlenme düzeyleri elmada petride agar yönteminde genel olarak %10 sakkaroz+5 ppm borik asit ortamında en yüksek bulunmuş, Jonagold çeşidinde %15 sakkaroz ortamında en yüksek çimlenme düzeyi saptanmıştır. Kirazda ise 0900 Ziraat çeşidi %15 sakkaroz+10 ppm dozunda en yüksek çimlenme düzeyi gösterirken Stark's Gold %10 sakkaroz+5 ppm dozunda göstermiştir. Asılı damla yönteminde elma çeşitleri %10-15 sakkaroz dozlarında en yüksek çimlenme düzeyi göstermişlerdir. İki kiraz çeşidinde en yüksek çimlenme düzeyi %15 sakkaroz dozunda elde edilmiştir. Çiçek tozu üretim miktarları elmada en çok Starkspur Golden Delicious ve Starkrimson Delicious çeşitlerinde, kirazda Stark's Gold çeşidinde elde edilmiştir.

The aim of this research is to determine pollen viability, germination and quantity of Starkspur Golden Delicous, Starkrimson Delicious, Fuji, Jonagold, Granny Smith apple cultivars and 0900 Ziraat, Stark's Gold cherry cultivars in laboratory tests. Pollens were obtained from flowers at popcorn stage. In order to determine viabiltiy of pollens in vitro IKI, Safranin, TTC and Acetocarmin laboratory tests were applied. Agar in petri, and hanging-drop methods were used to determine the germination rates of pollens. %0, 10, 15, 20 sucrose and %10, 15 sucrose +5, 10 ppm boric acid doses were used in agar in petri method and %0, 10, 15, 20 sucrose doses in hanging-drop method. As a result, as viability of pollens concern, overall the highest viability was observed in Starkspur Golden Delicous and Granny Smith, the lowest in Fuji apples. Pollen viability in Stark’s Gold cherry cultivar was higher than 0900 Ziraat. Germination rates were in general found the highest with the dosed of %10 sucrose+5 ppm boric acid in agar in petri in apple. While 0900 Ziraat cherry showed the highest germination rate in %15 sucrose+10 ppm boric acid, Stark’s Gold cherry showed in %10 sucrose+10 ppm boric acid doses in agar in petri method. Quantity of pollen was the highest in Starkspur Golden Delicous and Starkrimson Delicious apple cultivars and quantity of polen was the highest in Stark’s Gold cherry cultivar