Bitkisel tanen ile deri işleme teknolojisinin çevresel etkilerinin araştırılması

Abstract

Deri sanayi hammadde olarak et üretim sanayinin bir yan ürünü olan ham deriyi kullanan, sulu ortamda ham deriyi birtakım kimyasal ve mekanik işlemle modifiye ederek mamul hale dönüştürmektedir. Ham derinin mamul hale dönüştürülmesi sırasında uygulanan kimyasal işlemlerde birçok farklı kimyasal madde kullanılarak mamul derinin kullanım ve görünüm özellikleri geliştirilmeye çalışılmaktadır. Bununla birlikte; deri üretim işlemlerinde kullanılan bazı kimyasal maddeler çevre ve insan sağlığına karşı tehlike oluşturabilmektedir. Deri endüstrisi atıksuları genel olarak üretim, hammadde, su kullanımı ve kullanılan teknolojiler yönünden farklılık gösterir. Son zamanlarda çevre ve insan sağlığı açısından tehdit oluşturabilecek her tür zararlı kimyasal madde kullanımına sınırlamalar getirilmesi nedeniyle mamul deriler toksikolojik açıdan daha fazla irdelenmektedir. Farklı kimyasal maddelerin yoğun kullanılması sonucunda atıksu değerlerinde yüksek KOİ, TOC, azot değerleri elde edilmekte ve atıksuların toksisitesi yükselmektedir. Deri üretiminin en önemli prosesi olan tabaklama prosesinde kullanılan krom mineralinin çevre ve insan sağlığı açısından bazı riskler taşıması sonucu krom tabaklamaya alternatif tabaklama yöntemlerinin önemi giderek artmaktadır. Son yıllarda organik tabaklama yöntemlerine ilgi giderek artış göstermektedir. Bu yöntemlerin başında ise bitkisel tanenlerle yapılan bitkisel tabaklama gelmektedir. Yapılan bu çalışmada, mimoza, tara, myrobalan (Helile ağacı meyvası ) ve gambir gibi bitkisel tanenlerin tabaklama sonrası atıksu özellikleri ve ekotoksikolojik değişimleri incelenmiştir.

It modifies the raw leather by means of some chemical and mechanical processes in watery environment, using the raw leather as a by-product of the meat production industry as raw material in the leather industry, and converts it into finished products. It is tried to develop the usage and appearance characteristics of the finished leather by means of using lots of different chemical substances in the chemical processes which are applied during converting the raw leather into finished form. In addition to this; some chemical substances which are used in the leather production processes pose danger against the environment and human health as well. The leather industry differs with regard to production, raw material, water usage and the technologies used in general meaning. The finished leathers have been recently examined more toxicologically because it brings some limitations to all kinds of dangerous chemical substance usage which may cause danger in terms of environment and human health. As a result of intensive use of different chemical substances, high KOI, TOC, nitrogen values are obtained and the toxicity of the waste waters is increased. The importance of the tanning methods which are alternative to the chromium tanning process gradually increases as a result of having some risks in terms of environment and human health by the chromium mineral which is used in the tanning process which is the most important process of the leather production. The interest for the organic tanning methods recently and gradually increases. The most important one among these methods is the vegetable tanning which is performed with vegetable tannins. In this study, the wastewater characteristics and ecotoxicity before and after tanning process using vegetable tannins, such as mimosa, tara, myrobalan and gambir, and later retanning process, are examined.