Aydın ilindeki zeytin bahçelerinin pestisitlerin pasif birikimi açısından araştırılması ve bölgenin haritalanması

Abstract

Dünyada yaklaşık 750 milyon zeytin ağacı yetiştirilmekte ve bunların yaklaşık %95’i Akdeniz Bölgesi’nde yer almaktadır. Dünyadaki zeytin ağaçlarının %9’u Türkiye’dedir ve Türkiye zeytin yetiştiriciliği bakımından dünyanın 4. büyük ülkesidir. Zeytinyağı üretiminin yaklaşık %24’ü Aydın ilinde yapılmaktadır. Aydın ilinde bulunan zeytin ağaçlarında nadiren ya da hiç pestisit uygulaması yapılmaması nedeniyle, il organik zeytinyağı üretimi açısından çok uygundur. Ancak pestisitler, zeytinlik alanların yakınlarındaki diğer tarım alanlarında, zararlı, hastalık ve yabancı otların kontrolünde kullanılmakta ve uygulanan pestisitler rüzgârlarla veya buharlaştıktan sonra rüzgâr yardımıyla uzak mesafelere taşınabilmektedir. Taşınan pestisitler bitkiler tarafından alınarak yapraklarda birikime sebep olabilmekte ve hiç pestisit uygulaması yapılmamış olsa bile pestisit kalıntısı tespit edilebilmektedir. Aydın ilindeki 150 farklı noktadan, GPS yardımıyla zeytin yaprak ve meyve örnekleri toplanmıştır. Analizlerde QuEChERS metodu modifiye edilerek kullanılmış ve çeşitli temizleme prosedürleri denenmiştir. En iyi deneme, karbon18 ve siyah karbonun, her ml zeytin yaprağı ekstraktı için 0.005 g kullanılmasıyla elde edilmiştir. Analizler GC/MS/MS’de yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre 29 örnekte cypermethrin, DDE, o,pDDE, deltamethrin, dimethoate, endosülfan, endosülfan alfa, endosülfan beta, malathion ve tetradifon kalıntısı tespit edilmiştir. Zeytin yetiştirilen alanların %19.33’ü organik tarıma uygun değilken, %80.67’sinde organik tarım uygulamalarının yapılabileceği tespit edilmiştir. Aydın bölgesinde, zeytinde organik tarım uygulamalarının yapılabileceği alanlar haritada işaretlenmiştir.

Over 750 million olive trees are cultivated worldwide about 95% of those are in the Mediterranean region. Turkey accounted for over 9% of the world production and is 4th biggest producer in the world. Over 24% of olive oil production comes from Aydin province of Turkey. Pesticides are not or seldom used in olive trees, so Aydin is very suitable for organic olive oil production. However, they are used to control pests, diseases and weed in other agricultural products near olive gardens. They can volatilize and may be blown by winds nearby areas or transported to other places. Some of them may absorb by plants and accumulate in leaves e.g. olive trees, therefore pesticide residues can be found in the leaves although no pesticide are used in olive gardens. Randomly green-labeled points of 150 were chosen by GPS for sampling, in Aydın. QuEChERS method was used with modifications. Different cleanup procedures were tested. The analysis was done by GC/MS/MS. The best suitable experiment was with C18 and GCB of 0.005 g per ml extract of olive leaves. GC/MS/MS analysis show that residues of cypermethrin, DDE, o,pDDE, deltamethrin, dimethoate, endosülfan, endosülfan alpha, endosülfan beta, malathion and tetradifon were detected in 29 samples. 19.33% of olive production area was found as unsuitable for organic farming, although 80.67% of this area was suitable for organic farming process. The locations, where organic olive agriculture can be applied, were marked on the map of the province.