Kırklareli Bölgesinden Toplanan Peteklerde Pestisit Ve Antibiyotik Kalıntısı Aranması

Abstract

2012 FAO verilerine göre yıllık 88162 tonluk bal üretimi ile Türkiye Çin’den sonra dünyanın en büyük ikinci bal üreticisi konumundadır. Ancak ülkemizde arıcılık halen atadan kalma yöntemlerle yapıldığından kovan başına bal verimi dünya ortalamasının altında (16-17 kg) kalmaktadır. Bu durum arı ürünlerinin önemli bir ihracat kalemi olmasını engellemektedir. Bal ihracatında 2003’te Çin’de ortaya çıkan SARS hastalığı sebebiyle ülkemize bir yönelim olmuş ve 14.776 ton ile yıllar itibariyle en üst seviyesine ulaşmış bu yıldan itibaren irtifa kaybederek 2009 yılında 900 ton seviyelerine gerilemiştir. Kovan varlığı ve bal üretiminin çok olmasına rağmen ihracatta istenilen noktalara ulaşılamamıştır. Bunun sebebinin balda yaşanan kalite sıkıntıları (ürün kalitesinin düşük oluşu, ilaç kalıntısı, ticari glikoz) olduğu ifade edilmektedir. Balın sürekli temasta olduğu, endüstriyel arıcılıkta mutlaka kullanılması gereken temel petek arıların doğal olarak ürettiği balmumunun basit olarak işlenmesi ile elde edilmektedir. Bir üretim döneminde kullanılan ve üzerindeki bal alınan peteklerin yeniden balmumuna çevrilip ardından temel peteğe işlendiği bilinmektedir. Günümüze kadar yapılan tarama çalışmalarında bal, polen, arısütü gibi arıcılık ürünlerinde kalıntı analizleri literatürde sıklıkla yer almış olmasına karşın peteklerde yapılan analizlerin sayısı çok azdır. Proje kapsamında Kırklareli İli civarında arıcılık yapan 57 üreticiden petek örnekleri toplanmış ve LC-MS/MS yöntemi ile streptomisin, tetrasiklin, kloramfenikol antibiyotikleri ile imidacloprid, tribenuron metil, propargit ve pendimethalin pestisitleri kalıntılarının tespitine çalışılmıştır. Analiz sonuçları bölgeden toplanan peteklerde herhangi bir antibiyotik kalıntısının bulunmadığını göstermiştir. Pestisitler açısından bakıldığında ise imidacloprid ve tribenuron metil yönünden peteklerde LOD seviyesinin altında kalıntı belirlenmiştir. 57 örneğin 4 tanesinde pendimethalin seviyesi MRL düzeyi olan 50 ppb’nin üzerinde tespit edilmiştir. Propargit Avrupa Komisyonu tarafından yasaklanmış bir akarisittir. Analizi yapılan 57 örneğin 11 tanesinde bu akarisite sınır değerin üzerinde rastlanmıştır. Arı yetiştiriciliğinde sorun olan Varroa hastalığı ile mücadelede de bilinçsiz olarak kullanılan akarisit grubu ilaçlar hakkında üreticilerin uyarılması gerektiği açıktır.

According to the report released by FAO, Turkey is the second biggest honey producer in the World with the production of 88162 tonnes per year, after China. However, the overall average yield obtained from hives (16-17 kg/hive) is less than the average of the World production due to the old method used in the production. While the number of hives and honey production are high, the quality problems results to a significant decrease in the amount of exported honey. The quality problems including pesticide residue, veterinary medicine residue, industrial glycose residue adversly affected the name of Turkish honey. The basic comb used in apiculture is produced from beewax in industrial prduction. In this production the used comb is cleaned from the honey residues, melted at 80ºC and reshaped again. As a fatty base, this comp is very suitable for the residue accumulation with over uses. To date, most of the apiculture products such as honey, pollen, royal jelly have been investigated for residues but there are limited number of research on combs. In this project, 57 comb samples were collected from and around of Kırklareli city and analyzed using LC-MS/MS method. The target residues were as follows: streptomycin, tetracyclin, chloramphenicol, imidaclopride, tribenuron methyl, propargite and pendimethaline. The results showed that none of the combs was found contaminated with antibiotics. In a similar manner, the samples were clear for imidaclopride and tribenuron methyl. However, 4 out of 57 samples were found to be contaminated with pendimethaline over the MRL limit of 50 ppb. As a prohibited active substance, propargite is sometimes used for the inhibition of Varroa microorganisms. In our study, 11 of 57 comb samples were found to be contaminated with propargite overe 50 ppb. As a result it is suggested that the producers should be warned for the unsuitable use of propargite in apiculture applications.