Yağmurlama sulama yöntemiyle sulanan serin ve sıcak iklim çimlerinde su kısıtı

Abstract

Bu çalışma, yağmurlama sulama yöntemi ile sulanan serin ve sıcak iklim çim türlerinin kısıtlı sulama koşullarında bitkinin gelişim ve kalitesi üzerine olan etkilerini belirlenmek amacıyla, Tekirdağ-İstanbul il sınırında Gümüşyaka Mahallesi'nde yer alan Silivri Belediyesi'ne ait Tarımsal Üretim ve Araştırma Merkezi (TÜRAM) deneme alanında, 2019 yılı yaz döneminde yürütülmüştür. Araştırmada, iki ayrı çim tipi için (K: Serin iklim çim türleri karışımı ve B: Sıcak iklim çimi) üç farklı sulama düzeyi, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme deseninde, üç tekrarlı olarak denenmiştir. Deneme sonuçlarına göre, kurak geçen yaz sezonu nedeniyle Temmuz sonu itibariyle kurumaya başlayan serin iklim çimlerinde farklı sulama konularına uygulanan sulama suyu miktarları 101,4 mm - 303,9 mm; toplam bitki su tüketimi değerleri 217,7 mm ile 391,5 mm; günlük bitki su tüketimleri ise 2,4 mm/gün ile 4,3 mm/gün arasında değişmiştir. Anılan deg?erler, deneme süresi boyunca yeşil kalmayı başaran sıcak iklim çiminde (Bermudagrass) sırasıyla 203,6 mm - 591,6 mm; 328,4 mm - 593,9 mm; 2,1 mm/gün ile 3,9 mm/gün arasında deg?is?mis?tir. Her iki çim tipinin de yeşil kalabildiği 3 aylık (Mayıs-Haziran-Temmuz) dönemde toplam bitki su tüketimi serin iklim çim karışımında, sıcak iklim çimine göre %11 oranında daha fazla olmuştur. Benzer değerlendirme günlük bitki su tüketimleri açısından yapıldığında, serin iklim çimlerinde, sıcak iklim çimine göre %10-14 oranında daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Deneme konularına göre hesaplanan bitki su stres indeksi (CWSI) değerlerinin ortalaması, serin iklim çimlerinde 0,57-0,66 sıcak iklim çiminde ise 0,52-0,66 arasında değişmiş, sulama öncesindeki ortalama CWSI değerleri ise serin iklim çimlerinde 0,68-0,79, sıcak iklim çiminde ise 0,69-0,79 olarak bulunmuştur. Çim türlerinde sulama düzeylerine bağlı olarak vejetasyon yüksekliği, yeşil ot verimi, kuru ot verimi, yoğunluk, renk ve kalite özelliklerinde meydana gelen değişimler yaz sezonu boyunca izlenmiştir. Yöre koşullarında sulama suyu miktarı, kalite unsurları, sulama suyu kullanım randımanı ve sulama randımanı birlikte değerlendirildiğinde, denenen sulama programlarının hiçbirinin serin iklim çim karışımı için yeterli olmadığı belirlenmiştir. Sıcak iklim çim çeşidinde ise sulama konularının tamamı bitki gelişimi ve kalitesi için asgari koşulları sağlamasına karşın yukarıda belirtilen parametreler dikkate alınarak 1/3 oranında su tasarrufu yapılan S2 konusu önerilmiştir. Her iki çim türü için su tüketimi tahmininde referens bitki su tüketimi eşitliklerinin kullanılması durumunda en iyi tahmin eşitliğinin Jensen Haise yöntemi (J-H) olduğu saptanmış ve bu yönteme ilişkin bitki katsayısı eğrileri oluşturulmuştur.

The aim of this study is to determine the effects of deficit irrigation applications at different levels on the cool-season and warm-season turfgrass species irrigated by sprinkler irrigation. Field experiments were conducted in the Agricultural Production and Research Center (TURAM) of Silivri Municipality in Gümüşyaka District located between the boundaries of Tekirdağ and Istanbul - TURKEY, at growing season 2019. In this research, two different turfgrass types (K: Cool season turfgrass and B: Warm season turfgrass), at three different irrigation threshold were examined in split-plots in randomized blocks design with three replications. Cool season turfgrass types lost its green colour completely after July due to the dry and hot summer season and the total amount of irrigation water applied in different irrigation strategies varied between 101.4 mm - 303.9 mm, seasonal evapotranspiration values varied between 217.7 mm - 391.5 mm, and daily evapotranspiration values varied between 2.4 mm/day - 4.3 mm/day. As for warm-season turfgrass types that managed to stay alive and kept its green colour throughout whole summer period; the same values varied between 203,6 mm - 591,6 mm; 328.4 mm - 593.9 mm; and 2,1 mm/day – 3,9 mm/day, respectively. In the 3-month period (May-June-July) in which both types of grass could survive, the seasonal evapotranspiration values were 11% more in the cool season turfgrass than that of warm season turfgrass. When daily evapotranspiration values were compared, it was observed that it was 10-14% more in cool-season turfgrass than in warm-season turfgrass. Average CWSI values calculated for different irrigation treatments were 0,57-0,66 for cool-season turf, 0,52-0,66 for warm-season turf besides, average CWSI values before irrigation application were 0,68-0,79 for cool-season turf, 0,69-0,79 for warm-season turf. Changes in the vegetation height, fresh yield, dry yield, plant density, color, and quality properties were monitored depending on the irrigation levels. When factors such as the amount of irrigation water applied, water-use and irrigation water-use efficiency, and quality parameters are evaluated together; none of treatments were adequate to keep cool-seasons varieties green after July. In the warm season turfgrass variety, although all irrigation levels provide the desired level for plant growth and quality, S2 treatment has been suggested when all parameters mentioned above are taken into consideration. Besides, Jensen Haise method (JH) was chosen as the best equation when reference evapotranspiration estimation methods were compared for both types of turf and crop coefficient (kc) curves have been prepared for both turfgrass species.