Jeopolitik kayma kavramı çerçevesinde Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya Federasyonu'nun Arktik bölge politikaları

Abstract

Bu çalışmada son yıllara kadar uluslararası ilişkiler gündeminde marjinal konumda olan Arktik bölgesinin değişen jeopolitik konumu jeopolitik kayma çerçevesinde ele alındıktan sonra Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya Federasyonu'nun bölgeye yönelik politikaları incelenmiştir. Jeopolitik kayma; coğrafi bölgelerin jeopolitik ve jeostratejik değişimler sonucunda uluslararası politikadaki konumunun değişmesi olarak edilmektedir. Arktik bölgesi; yer altı maden kaynakları, balıkçılık ve dünyada keşfedilmemiş hidrokarbon kaynakları bakımından oldukça zengindir. Arktik bölgesi küresel ısınmadan en fazla etkilenen bölgelerden biridir. Arktik bölgesindeki buzulların erimesi ile birlikte var olduğu tahmin edilen yüksek miktarlardaki hidrokarbon kaynaklara ulaşımın kolaylaşması, geleneksel deniz rotalarına kıyasla zaman ve ekonomik maliyet yönünden daha cazip yeni ulaşım yollarının ortaya çıkması gibi faktörler nedeniyle bölgenin yakın gelecekte jeopolitik önemi artacaktır. Arktik bölgesinin yaşadığı bu jeopolitik kayma sürecinde bölge içi ve dışından birçok uluslararası aktör bölgeye yönelik politikaları güncellemektedir. Çalışma, giriş bölümüyle beraber üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde teorik çerçeveyi, ikinci bölümde Arktik bölgesinin tarihi, coğrafi sınırları ve aktörlerini, üçüncü bölümde ise ABD ve Rusya'nın bölge politikaları incelenmiştir. Sonuç bölümünde de elde edilen veriler neticesinde genel değerlendirmeler yapılmıştır.

In this study, after discussing the changing geopolitical position of the Arctic region which has been in a marginal position on the international relations agenda until recent years within the framework of the geopolitical shift, the policies of the United States of America and the Russian Federation towards the region are examined. Geopolitical shifts symbolize the changes in the position of geographical regions in international politics as a result of geopolitical and geostrategic changes. Arctic region is rich in terms of underground mineral resources, fisheries and unexplored hydrocarbon resources in the world. The Arctic is warming faster than any other region on Earth. The geopolitical importance of the region will increase in the near future due to factors such as estimated high amounts of hydrocarbon resources and the emergence of new transportation routes which are more beneficial in terms of time and economic cost compared to traditional sea routes. Many international actors from within and outside the region update their policies towards the region during the geopolitical shift in the Arctic region. The study consists of three parts including the introduction. In the first chapter, the theoretical framework, in the second chapter, the history, geographical borders and actors of the Arctic region, and in the third chapter, the regional policies of the USA and Russia are examined. In the conclusion part, general evaluations have been made based on the data obtained.