İthalat ve ihracatın ekonomik büyüme üzerine etkisi: 1989-2019 dönemi Türkiye örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı 1989 – 2019 yılları arasında Türkiye Ekonomisinde ithalat, ihracat ve ekonomik büyüme ilişkisini incelemektir. Çalışmada üçer aylık frekanslar ile ölçülmüş veriler kullanılmıştır. (1989.Q1,Q2,Q3,Q4 ve 2019.Q1,Q2,Q3,Q4) Serilerin durağanlıkları ADF ve PP Testleri ile sınanmıştır. Birim Kök Testi sonuçlarına göre, serilerin düzey değerlerinde durağan olmadıkları görülmüş bu nedenle serilere fark alma işlemi uygulanmıştır. Seriler birinci farkta durağan hale gelmişlerdir. Johansen-Juselius Eşbütünleşme Analizi ile serilerin uzun dönemde aralarında bir ilişkinin olup olmadığı sınanmıştır. Bu test sonuçları, Türkiye' de uzun dönemde ithalat, ihracat ve ekonomik büyüme arasında bir ilişkinin mevcudiyetini göstermiştir. Nedensellik Analizi için ise Engle-Granger Nedensellik Analizi kullanılmıştır. Bu test sonuçları bize ithalat ve ekonomik büyüme arasında çift yönlü bir ilişkinin varlığını göstermektedir. Ayrıca ekonomik büyümeden ihracata tek yönlü bir ilişki ve ithalattan da ihracata tek yönlü bir ilişkinin varlığı ortaya konmuştur.

The purpose of this study, 1989 - 2019 imports from Turkey Economy, exportsand economic growth is to examine the relationship. Data measured with quarterly frequencies were used in the study. (1989.Q1,Q2,Q3,Q4 ve 2019.Q1,Q2,Q3,Q4) The stationarities of theseries have been tested with ADF and PP Tests. According to the results of the Unit Root Test, it was seen that theseries were not stationary in the levels of values. Therefore, the difference is applied to theseries and theseries becomes tationary at the first difference. In the longrun, whether there is a relationship between theseries has been tested by Johansen-Juselius Cointegration Analysis. These test results, Turkey's imports in the long term, showed the presence of a relationship between exports and economic growth. Engle-Granger Causality Analysis was used for Causality Analysis. These test results show us that there is a two-way relationship between imports and economic growth. In addition, the existence of a one-way relationship from economic growth to exports and a one-way relationship from imports to exports has been revealed.