G-20 ülkelerinde sağlık harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin analizi

Abstract

Bu çalışmada G-20 ülkelerinden Türkiye'nin de dahil olduğu 8 ülkenin ( Kanada, Almanya, İtalya, Japonya, Kore Cumhuriyeti, Türkiye, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri ) 1982-2017 yıllarındaki verileri kullanılarak sağlık harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki panel verileri kullanılarak ekonometrik olarak analiz edilmiştir. 1980-2017 yılları arasında kişi başına kamu sağlık harcamaları, kişi başına özel sektör sağlık harcamaları ve ekonomik büyümeyi temsil eden kişi başına gayri safi yurt içi hasıla değişkenlerine ilişkin panel veri analizi kullanılmış, STATA kodları kullanılarak STATA 13 paket programıyla analiz edilmiştir. Analizde öncelikle değişkenliklerin durağanlıkları panel birim kök testleri ile sınanmış ve tüm değişkenlerin 1. farklarında durağan olduğu görülmüştür. Çalışmanın devamında değişkenlerin aralarındaki nedensellik ilişkisi PANEL granger nedensellik testi ile analiz edilmiş ve analiz sonucunda ekonomik büyümeden hem kamu sağlık hem özel sağlık harcamasında çift yönlü nedensellik ilişkisi olduğu kamu sağlık harcamasından özel sağlık harcamasına tek yönlü nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Panel Birim Kök Testleri iki kısımda incelenmiştir. Birinci kısımda, Im, Peseran, Shin (2003) ve Fisher odaklı (ADF ve PP testleri gibi), bireysel birim kök testleri, ikinci kısımda ise, Levin, Lin, Chu (2002); Breitung (2000) ve Hadri (2000) birim kök testleri kullanılmıştır. Çalışmada ayrıca incelenen dönemde kamu ve özel sektör sağlık harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkileri varyans ayrıştırması ve etki tepki analiz yöntemleri ile ortaya konulmuştur.

In this work, the data from eight of the G-20 countries (Canada, Germany, Italy, Japan, Republic of Korea, Turkey, England and United States of America), obtained between 1982 and 2017 is used to analyse econometrically the correlation between health expenditures and economic growth. The data analysis of the public health expenditures per capita, the private sector health expenditures per capita and the gross domestic product per capita representing economic growth, between 1980-2017, are used to analyze with STATA 13 package program using STATA codes. In the analysis, firstly the stabilities of the variables were tested with panel unit root tests and it has been observed that all variables are stable in their first differences. Afterwards, the causality relationship between variables was analyzed with the PANEL granger causality test and it is concluded that there is a bidirectional causality relationship between economic growth and both public and private health expenditures, and there is a one directional causality relationship from public health expenditure to private health expenditure. Panel Unit Root Tests are examined in two parts. In the first part, Im, Peseran, Shin (2003) and Fisher based (like ADF and PP tests), individual unit root tests, in the second part, Levin, Lin, Chu (2002); Breitung (2000) and Hadri (2000) unit root tests are used. In the study, the effects of public and private sector health expenditures on economic growth were revealed by variance decomposition and action reaction analysis methods, as well.