COVID-19 pandemisinde hekim ve hemşirelerde mobbing ve tükenmişlik: Tekirdağ'da bir üniversite hastanesi örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı Tekirdağ ilinde bulunan bir üniversite hastanesinde hizmet veren hekim ve hemşirelerin COVID-19 döneminde mobbing algısı, tükenmişlik düzeyi ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Tez çalışması 25 Mayıs-25 Ağustos 2021 tarihleri arasında Enstitüler Hastanesinde yüz yüze görüşme yöntemi ve çevrimiçi programlar aracılığıyla toplamda 151 hekim ve hemşire ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan sosyo-demografik özellikler ve COVID-19 ile ilişkili sorular bulunan kişisel bilgi formuna ek olarak, Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmış iki ölçek kullanılmıştır. Bu Ölçekler; 1. Mobbing algısını ölçmek için Leymann Mobbing Ölçeği (LMÖ) ölçeği, 2. tükenmişlik düzeyini belirlemek amacıyla Maslach Tükenmişlik Ölçeği'dir (MTÖ). Çalışmanın yapılabilmesi için Sağlık Bakanlığı, çalışmanın yürütüldüğü kurumu ve Enstitüler Girişimsel Olmayan Çalışmalar Etik Kurulu izinleri ve çalışmaya dahil olanların onayları alınmıştır. Verilerin analizi için IBM SPSS 26.00 programı kullanılmıştır. Çalışmaya katılanların %58,9'u kadın, yaş ortalaması 35±10 idi; %49,7'i yüksek lisans ve üzeri eğitime sahipti, %54,3'ü hemşire, %38,4'ü akademisyendi. Katılımcıların çoğunluğu, pandemi koşullarında çalışma koşullarının kötü yönde değiştiğini (%53,0), iş yükünün arttığını (%62,3), hastalığa karşı korku ve endişenin duyulduğunu (%86,1) belirttiler. Çalışma grubundan %83,07'si mobbing davranışına maruz kaldığını, %17,93'ü hiç mobbinge maruz kalmadığını ifade etti. Katılımcıların LMÖ ortalama puanı: 4,64±0,47 idi. Katılımcılar, en çok (%79,31) Mobbing Ölçeği "İletişim Biçimini Engelleme" alt boyutuna (3,85±1,05 ortalamayla "hakkımda dedikodu yapıldı" maddesi) en yüksek mobbing ifadesi; en az (%30,34) "Sağlığa Yönelik Saldırılar" alt boyutuna ve 4,94±0,22 ortalamayla "cinsel tacize uğradım" maddesine maruz kaldıklarını ifade ettiler. MTÖ duygusal tükenmişlik alt boyutu ortalaması 14,93±8,50, duyarsızlaşma alt boyutu ortalaması 6,00±4,42 ve kişisel başarı alt boyutu tükenmişlik ortalaması 13,37±6,93 olarak hesaplandı. Bu değerler katılımcıların düşük düzeyde tükenmişlik yaşadıklarını göstermektedir. Çalışma grubunun yarısından fazlasının COVID-19 kaynaklı yaşamlarının olumsuz etkilendiği, büyük çoğunluğunun mobbinge maruz kaldığı algısı yaşadığı; grubun düşük düzeyde de olsa tükenmişlik yaşadıkları ancak bunun dışında COVID-19 kaynaklı ortaya çıkabilecek hem mesleki hem sosyal hem de yakın sosyal çevrelerinde kimi olumsuzluklar yaşadıkları saptandı. Bu doğrultuda COVID-19 pandemisi gibi toplumsal olağan dışı durumlara karşı hazırlıklı olmak ve sağlık çalışanlarına sağlıklı ve güvenli çalışma ortamlarının sağlanması önerilmektedir.

The aim of this study was to determine the mobbing perception, burnout level and affecting factors in physicians and nurses serving in a university hospital in Tekirdağ during the COVID-19 period. The thesis study was carried out between 25 May-25 August 2021 at Tekirdağ Namık Kemal University Hospital with the participation of a total of 151 physicians and nurses through face-to-face and with online/web programs. In addition to the personal information form, which includes socio-demographic characteristics and questions related to COVID-19, prepared by the researchers in the questionnaire, there are also two scales with validity and reliability studies in Turkish that were used by. These Scales; 1. Leymann Inventory of Psychological Terror Questionnaire (LİPT) to measure mobbing perception, 2. Maslach Burnout Inventory (MBI) to determine burnout level. In order to carry out this study, the permissions of the Ministry of Health, the Chief Physician of the Hospital, Tekirdağ Namık Kemal University Non-Interventional Studies Ethics Committee and the approvals of the participants were obtained. IBM SPSS 26.00 program was used for data analysis. 58.9% of the participants were female, the mean age was 35±10; 49.7% of them had a master's degree or higher, 54.3% were nurses and 38.4% were academicians. The majority of the participants stated that the working conditions changed badly (53.0%), the workload increased (62.3%), and they felt fear and anxiety about the disease (86.1%) during the pandemic conditions. 83.07% of the study group stated that they were exposed to mobbing behavior and 17.93% stated that they had never been exposed to mobbing. The mean LIPT score of the participants was 4.64±0.47. Participants mostly (79.31%) Mobbing Scale "Interference Communication" sub-dimension (3.85±1.05 mean " there was gossiped about me " item) the highest mobbing expression; they stated that they were exposed to the " Threatening Physical Health " sub-dimension at least (30.34%) and the item "I was sexually harassed" with an average of 4.94±0.22. The MBI emotional burnout sub-dimension average was 14.93±8.50, the depersonalization sub-dimension average 6.00±4.42, and the personal accomplishment sub-dimension burnout was 13.37±6.93. These values indicate that the participants experienced low levels of burnout. More than half of the study group had the perception that their lives were negatively affected by COVID-19, and the majority of them were exposed to mobbing; It was determined that the group experienced burnout at a low level, but also experienced some negativities in both their professional life, social life and close social circles that may appear from COVID-19. In this regard, it is recommended to be prepared for social emergencies such as the COVID-19 pandemic and to provide healthy and safe working environments for healthcare professionals.