Bazı egzotik sebze türlerinin kuraklığa toleransının belirlenmesi

Abstract

Bu araştırmada materyal olarak Mibuna (Brassica rapa var. nipposinica), Mizuna (Brassica rapa var. Japonica), Misome (Brassica campestris var. narinosa), Komatsuna (Brassica rapa var. perviridis), Japon hardalı (Brassıca juncea L.), Çin hardalı (Brassica campestris var. chinensis), Kişniş (Coriandrum sativum L.), Frenk soğanı (Allium schoenoprasum), Fesleğen (Ocimum basilicum), Molehiya (Corchorus capsularis ve Corchorus olitoruus) kullanılmıştır. Tüm deneyler, 25/20 °C (gündüz /gece) sıcaklık, %65-70 nem, 12/12 (aydınlık/gece) saatlik fotoperiyodik düzende, 400 µmol m-2s-1 ışık şiddetine sahip iklim odasında gerçekleştirilmiştir. Bitkiler iklim odasında çıkış ve fide dönemlerine kadar damla sulama ile Hoagland besin çözeltisi içeren hidroponik sisteme alınmış, daha sonra 800 ml hacminde multipotlara alınarak Hoagland çözeltisi ile beraber su stresi uygulamalarına başlanmıştır. Deneme tesadüf parselleri deneme desenine göre 5 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Her tekerrürde 10 tür (Mibuna, Mizuna, Misome, Komatsuna, Japon hardalı, Çin hardalı, Kişniş, Frenk Soğanı, Fesleğen ve Molehiya ) ve 4 PEG6000 konsantrasyonu (kontrol, -4 MPa, -8 MPa ve -12 MPa) uygulaması bulunmaktadır. Hasat döneminde, bitkilerde bazı morfolojik, fiyolojik ve kimyasal ölçümler yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre denemede su stresinin artmasına ters orantılı olarak olarak egzotik sebze türlerinin hepsinde; fide boyu, kök deriliği, fide gövde çapı, yaprak sayıları, yaprak ağırlıkları, yaprak kalınlığı, yaprak alanları yaprak yaş ve kuru ağırlıkları, yaprak su potansiyelleri, yaprak klorofil miktarları ile makro mikro besin elementi miktarlarında azalmaların olduğu görülmüştür. Buna karşın ele alınan türlerin yaprak zarar indeksi, yaprak hücrelerinde membran zarar indeksi, yaprak stoma geçirgenlikleri ile yaprak sıcaklıkları, su konsantrasyonu artışıyla doğru orantılı olarak artmıştır. Sonuç olarak; kuraklık problemi olanyerlerde diğer türlere göre kuraklığa daha dayanıklı olduğu görülen Frenk soğanı, Molehiya ve Japon hardalı yetiştiriciliği önerilmektedir.

In this study, Mibuna (Brassica rapa var. nipposinica), Mizuna (Brassica rapa var. Japonica), Misome (Brassica campestris var narinosa), Komatsuna (Brassica rapa var. perviridis), Japanese mustard (Brassıca juncea L.), Chinese mustard (Brassica campestris var. chinensis), Coriander (Coriandrum sativum L.), Chives (Allium schoenoprasum), Basil (Ocimum basilicum), Molehiya (Corchorus capsularis and Corchorus olitoruus) were used as plant material. All experiments were performed, 25/20 °C temperature (day / night), 65-70% Rh (relative humiditiy) , 12/12 (light / dark) hour photoperiod, 400 µmol m-2s-1 in a climate room. Hoagland hydroponic solution was given by drip irrigation in hydroponic system during the emergence and seedling periods, and then water stress applications were launched. The experiment consists of 5 replications with randomized plots with 10 species (Mibuna, Mizuna, Misome, Komatsuna, Japanese mustard, Chinese mustard, Coriander, Chives, Basil and Molehiya) and 4 PEG6000 concentrations (Control, -4 MPa, -8 MPa ve -12 MPa). During the harvest period, some morphological, physiological and chemical measurements were made in plants. According to the obtained results from the trial, when the PEG6000 concentrations in the Hoagland hydroponic solution was increased, seedling root length, seedling stem diameter, number of leaves, weight of leaf, leaf thickness, leaf area, leaf fresh and dry weight, leaf water potential, chlorophyll amount in the leaves and amound of macro-micro nutriets decreased. Contrary to these results, the leaf damage index, membrane damage in leaf cells, leaf stoma permeability and leaf temperature values increased with the increasing rates of water stress. As a result; In places with drought problems, chives, Molehiya and Japanese mustard cultivation are recommended, which seem to be more drought-resistant than other species.