Tek Kuşak Tek Yol projesi bağlamında Çin-AB ülkeleri işbirliğinin Doğu Akdeniz'e etkileri

Abstract

Günümüzde Doğu ve Batı arasında ekonomik bir güç olarak karşımıza çıkan Çin, 2013 yılında devlet başkanı Xi Jinping tarafından duyurulan Tek Yol Tek Kuşak projesi ile çağımız küreselleşmesinde ve küresel oyun kurucuların konumlanmalarında değişikliklere yol açmaktadır. Proje, esas itibariyle küreselleşme çağında kazan-kazan politikalarını derinleştirerek, geleneksel küreselleşmenin olumsuz yanlarını da hafifletmeyi amaçlamaktadır. Bu açıdan projenin temelleri kapsayıcılık, denge ve uyumluluk mekanizmaları vasıtasıyla küresel bir entegrasyon oluşturma ilkesine dayanmaktadır. Projede sözü edilen “Kuşak” kavramı karayollarını, demiryollarını, petrol ve doğalgaz boru hatlarını ve altyapı çalışmalarını kapsayan “Karayolu Güzergâhlarını” ifade ederken; “Yol” kavramı ise “Deniz Yollarını” belirtmektedir. Dolayısıyla proje, çeşitli altyapı faaliyet zincirleri ve yatırımlar doğrultusunda Doğu ile Batı arasındaki ticari ve kültürel alışverişin sağlandığı bir koridor görevi görmektedir. Başka bir ifade ile Kuşak Yol projesi, sadece Avrasya kıtasının genişletilmiş ticari rotası değil aynı zamanda Avrupa, Asya ve diğer uygarlıklarında karşılıklı entegrasyonuna katkı sağlamaktadır. Bu arka plan doğrultusunda, Kuşak Yol projesi ekseninde Çin’in ekonomik bir aktör olarak yükselişi ve AB ile gelişen ortaklık ilişkisi uluslararası ilişkilerde önemli değişikliklere yol açmaktadır. Bu durum özellikle Akdeniz bölgesinde dikkat çekici bir boyutta seyir etmektedir. Ayrıca Doğu Akdeniz ülkelerinde ekonomik olarak varlık gösteren Çin, bölgesel rekabette değişimlere yol açmaktadır. Zira bölge devletlerinin her geçen gün büyük altyapı projelerine katılımı artmakta ve bu durum stratejik konumlanmalarda ve ticaret yolları üzerinde önemli bir etki yaratmaktadır. Bu çalışma, Çin’in büyük dış politika stratejisi olarak nitelendirilen Kuşak Yol projesi vasıtasıyla Doğu Akdeniz’deki ilgi alanlarını ve faaliyetlerini irdelerken, bölgedeki jeopolitik gelişmelerle nasıl ilişkili olduğu sorusu üzerinde durmakta ve bu soruya yanıt aramaktadır. Özellikle AB ülkeleri ile oluşturulan işbirliği çerçevesinin detayları incelenirken, bu işbirliğinden ortaya çıkan altyapı faaliyetlerinin genelde küresel siyasete, özelde ise Doğu Akdeniz’e olan olası etkilerini irdelemektedir. Nitel bir araştırma yöntemine göre hazırlanan bu çalışmanın odak noktası; Kuşak Yol projesi kapsamında AB ile oluşturulan kazan-kazan mekanizmasının Doğu Akdeniz’e olan olası etkileri olarak belirlenmiştir. Çalışmada öncelikle küreselleşme çerçevesinde teorik bir altyapı hazırlanmış olup; daha sonrasında Kuşak Yol projesinin ana hatları açıklanarak, partner devletlerle kurulan işbirliklerine ve bu işbirlikleri neticesinde yapılan altyapı çalışmalarına değinilmiştir. Son olarak elde edilen veriler ışığında projenin özel odağında yer alan AB işbirliği çerçevesinin uluslararası ilişkilere ve Doğu Akdeniz’deki yansımalarına yer verilmiştir.

Nowadays, China, as an economic power between East and West, has caused changes in the globalization of our age and the positioning of global playmakers with the One Belt One Road project announced by the president Xi Jinping in 2013. In essence, the project aims to alleviate the negative aspects of traditional globalization by deepening win-win cooperation in the age of globalization. When viewed from this aspect, the foundations of the project are based on the principle of creating a global integration through inclusion, balance and compatibility mechanisms. On the other hand, while the concept of “Belt” mentioned in the project refers to “Highway Routes” including highways, railways, oil and natural gas pipelines and infrastructure works; The concept of "Road" refers to "Seaways". Accordingly, the project acts as a corridor where commercial and cultural exchange between East and West is provided in line with various infrastructure activity chains and investments. In other words, the Belt Road project contributes not only to the extended commercial route of the Eurasian continent, but also to its mutual integration in Europe, Asia and other civilizations. In the direction of this background, the growth of China as an economic actor in the Belt Road project axis and the partnership relation with the EU leads to significant changes in international relations. This situation is especially remarkable in the Mediterranean region. In other words, China, which exists economically in the Eastern Mediterranean countries, causes changes in regional competition. Likewise, the participation of regional states in big infrastructure projects is increasing day by day and this situation has a significant effect on strategic positions and trade routes. This study focuses on the question of how it relates to the geopolitical developments in the region and seeking answers to this question, while researching the interests and activities of the Eastern Mediterranean through the Belt Road project, which is described as China's major foreign policy strategy. While researching the details of the cooperation framework established especially with the EU countries, it examines the possible effects of the infrastructure activities arising from this cooperation on global politics in general and on the Eastern Mediterranean in particular. The focus of this study, prepared according to a qualitative research method; it has been determined the possible effects of the win-win mechanism established with the EU within the scope of the Belt Road project to the Eastern Mediterranean. In the study, firstly, a theoretical infrastructure has been prepared within the framework of globalization; Later on, the main lines of the Belt Road project are explained and the collaborations with the partner states and the infrastructure works carried out as a result of these collaborations are mentioned. In absolute terms recently, the EU relations framework, which is at the special focus of the project, includes international relations and its reflections in the Eastern Mediterranean.