Dış borçlanmanın gelişmekte olan ülkelerin ekonomik büyümeleri üzerindeki etkisi- Türkiye örneği (1990-2016)

Abstract

Gelişmekte olan ülkeler ekonomik büyüme hedeflerini daha hızlı gerçekleştirebilmek için çeşitli kaynaklara ihtiyaç duyarlar. Bu kaynak ihtiyacını karşıladıkları bir yol da dış borçlardır. Dış borçlar verimli yatırımları ve sermayeyi arttırmak amacı ile kullanıldıklarında büyüme üzerinde pozitif bir etki yaratacaktır. Bir ülkenin büyümesi o ülkede artan refah seviyesi ile birlikte o ülkenin istenilen kalkınma seviyesine ulaşmasını sağlayacaktır. Bu yaklaşımdan yola çıkarak yapılan çalışmada Türkiye ekonomisi üzerinde dış borçların, ekonomik büyüme üzerindeki etkisi incelenmiştir. 1990Q1-2016Q4 dönemi içinde yer alan istatistiki veriler ışığında zaman serilerine dayanan bir ekonometrik inceleme yapılmıştır. Çalışma da serilerin durağanlığı ADF testi ile ölçülmüştür. Değişkenlerin etkileşim ve nedensellikleri VAR analizi ve Granger nedensellik testi ile açıklanmıştır. Son olarak Engle-Granger eşbütünleşme testi ile değişkenlerin uzun dönem ilişkileri ve Hata Düzeltme Modeli ile kısa dönem ilişkileri incelenmiştir. Elde edilen bulgular göre iki değişken arasında pozitif yönlü bir ilişki ve çift yönlü bir nedensellik ilişkisi vardır. İki değişken arasında uzun dönemde eşbütünleşme ilişkisi ile birlikte kısa dönemde de bir ilişki vardır. Bu bulgulardan hareketle dış borçlanmanın ekonomik büyümeyi pozitif yönlü etkilediği sonucuna varılmıştır.

Developing countries need various resources in order to achieve their economic growth targets faster. One way they meet this resource need is external debts. External debts will have a positive impact on growth when used in order to increase efficient investments and capital. The growth of a country will enable the country to reach the desired level of development with the increasing level of prosperity in that country. This approach made from starting work on the external debt of Turkey's economy, the impact on economic growth were examined. In the light of the statistical data in the 1990Q1-2016Q4 period, an econometric analysis based on time series was conducted. In this study, the stationery was measured by ADF test. The interaction and causality of variables are explained by VAR analysis and Granger causality test. Finally, with Engle-Granger cointegration test, long-term relationships of variables and short-term relations with Error Correction Model were examined. According to the findings, there is a positive relationship between two variables and a bidirectional causality relationship. There is a long-term cointegration relationship between the two variables and a short-term relationship. Based on these findings, it was concluded that foreign borrowing positively affected economic growth.