Kemoterapi alan hastalarda tat alma değişikliği ve malnütrisyon riski

Abstract

Bu çalışmayla; kemoterapi alan hastalarda tat alma değişikliği ve malnütrisyon riskinin incelenmesi amaçlandı. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi İç Hastalıkları Kliniği ve Günübirlik Kemoterapi Ünitesi’ne Aralık 2016-Temmuz 2017 tarihleri arasında başvuran ve kemoterapi alan hastalar arasından, çalışmaya katılmaya gönüllü olanlar çalışmanın örneklemini (n=200) oluşturdu. Verilerin toplanmasında “Kemoterapi Alan Hasta Tanıtımı Formu”, “Kemoterapiye Bağlı Tat Alma Değişikliği Ölçeği (K-TADÖ)” ve “Malnütrisyon Evrensel Tarama Aracı (MUST)” kullanıldı. Formlar yüz yüze görüşme tekniği ile araştırmacı tarafından dolduruldu. Verilerin değerlendirilmesinde KolmogorovSmirnov dağılım testi, Pearson Ki-Kare testi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi ve Spearman korelasyon analizi kullanıldı. Çalışmaya katılan hastaların %59’unun erkek, yaş ortalamasının 58,22±12,63 olduğu saptandı. En sık karşılaşılan kanserler arasında ilk sırada akciğer (%23) kanserinin olduğu bulundu. Çalışmaya katılan hastalarda kullanılan kemoterapi protokollerinin %17’sinin sisplatin/karboplatin, %15’inin eloxatin, 5 Fu, folinik asid ve %12’sinin paklitaksel/doxetakselden oluştuğu saptandı. Hastaların K-TADÖ alt boyutlarına göre karşılaştırıldığında; yaş, cinsiyet, tanı grupları, kemoterapi protokolleri, kilo kaybı ve ağız kuruluğunda anlamlı fark bulundu (p<0,05). K-TADÖ alt boyutlarından “Fantoguzi ve paraguzi” ve “Genal tat alma değişiklikleri” alt boyutları ile MUST arasında anlamlı fark olduğu görüldü. Tat alma değişikliği yaşayan hastaların malnütrisyon riskinin yüksek olduğu sonucuna varıldı. Araştırma sonuçları doğrultusunda, tat alma değişikliği ve malnütrisyon riskinin yönetiminde; tat değişikliğine gerekli önemin verilmesi, bu konu üzerine daha geniş çalışmaların yapılması ve diyet danışmanlığı planlanması önerilebilir

The purpose of this study was to examine the taste change and the risk of malnutrition on patients undergoing chemotherapy. To participate in this study, the volunteer ones among the patients who applied and received chemotherapy between December 2016 – July 2017 at Tekirdag Namik Kemal University Health and Research Centre Internal Medicine Clinic and Daily Chemotherapy Unit formed the sampling (n=200) of the study. “Patient Recieving Chemotherapy Introducing Form”, “Chemotherapyrelated Taste Change Scale (CİTAS)” and “Malnutrition Universal Screening Tool (MUST)” were used while collecting data. The forms were filled by the researcher who used face-to-face interview technique. Kolmogorov-Smirnov distribution test, Pearson’s Chi-squared test, Mann Whitney’s U test, Kruskal Wallis test and Spearman’s correllation analysis were used while evaluating data. It was determined that 59% of the patients who participated in the study were males and the average age was 58.22±12.63. It was found out that lung cancer (23%) is in the first place among the most common cancer types. It is found out that the chemotherapy protocols used on the patients who participated in the study are consist of cisplatin/carboplatin (17%), eloxatin (15%), 5 Fu folinic acid and paclitaxel/doxetaxel (12%). While comparing the patients according to their CİTAS lower dimensions, a reasonable difference was found out at age, gender, diagnostic groups, chemotherapy protocols, weight loss and dry mouth (p<0.05). It was determined that there is a reasonable difference between “Phantogeusia and Parageusia”, “General taste alterations” from lower dimensions of CİTAS and MUST. It was concluded that the patients having taste change have high risk of malnutrition. According to the results, taking taste change and risk of malnutrition into account; to give necessary importance to taste change, to do more extensive researches on this topic and diet counceling planning may be recommended.