Prediyaliz hastalarının depresyon, umutsuzluk durumları ve böbrek nakline bakış açıları

Abstract

Bu çalışma, prediyaliz hastalarının depresyon ve umutsuzluk durumlarını belirlemek, hastaların böbrek nakline bakış açılarını değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı nitelikte planlandı. Araştırma, Nisan-Eylül 2018 tarihleri arasında Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Nefroloji Bilim Dalı Polikliniğinde yapıldı. 18 yaş ve üzeri, kronik böbrek yetmezliği tanısı alan, hemodiyaliz ve periton diyalizi almıyor olan, çalışmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden 208 hasta araştırmanın örneklemini oluşturdu. Veriler, ‘Hasta Bilgi Formu’, ‘Beck Umutsuzluk Ölçeği’, ‘Beck Depresyon Ölçeği’ formları kullanılarak yüz yüze görüşme yöntemi ile elde edildi. Verilerin değerlendirilmesinde, ortalama, standart sapma, medyan, sıklık, oran, student t, ANOVA, Kruskal Wallis, Pearson Ki-Kare, Mann Whitney U, Pearson korelasyon ve Spearman’s korelasyon testleri kullanıldı. Sonuçlar % 95’lik güven aralığında, anlamlılık p<0,05 düzeyinde değerlendirildi. Çalışmamızdaki hastaların yaş ortalaması 64,29±12,03 olup, %52,9’unun erkek olduğu saptandı. Prediyaliz hastalarının %39,9’unun 2-5 yıldır kronik böbrek hastası, %36,5’inin üçüncü evrede olduğu, %80,8’inin böbrek nakli hakkında bilgi sahibi olmadığı saptandı. Prediyaliz hastalarının, Beck Depresyon Ölçeği puan ortalaması 17,67±11,53 olup, hastaların %67,8’inde depresyon olduğu, Beck Umutsuzluk Ölçeği puan ortalamasının 9,55±3,56 olup, hastalarda orta düzeyde umutsuzluk olduğu saptandı. Hastaların depresyon ve umutsuzluk durumları arasında pozitif yönde orta düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptandı (r:0,389, p:0,001). Prediyaliz hastalarının ileri yaş, kadın cinsiyet ve hastalığı ile ilgili endişeli olma halinin depresyon durumunu etkilediği ve umutsuzluk durumunun ise ileri yaş, bekar olma durumu ve düşük eğitim düzeyinden olumsuz etkilendiği bulundu (p<0,05). Böbrek nakli ile ilgili olumlu görüş bildiren hastaların umutsuzluk puan ortalamalarının ve depresyon görülme durumunun daha az olduğu saptandı.

This descriptive study was conducted in order to determine the levels of depression and hopelessness and to evaluate kidney transplant perspectives in predialysis patients.The study was conducted at the Tekirdağ Namık Kemal University Health Practice and Research Center’s Nephrology Clinic between April and September of the year 2018. The study sample consisted of 208 patients who were 18 years or older, were diagnosed with chronic kidney failure, who did not receive hemodialysis and peritoneal dialysis, and agreed to voluntarily participate in the study. Data were collected via face-to-face interviews using the ‘Patient Information Form’, ‘Beck Hopelessness Scale’, and ‘Beck Depression Inventory’. Data were evaluated using means, standard deviations, median, frequencies, rates, student t test, one-way ANOVA, Kruskal Wallis test, Pearson chi-square test, Mann Whitney U test, Pearson correlation, and Spearman’s correlation test. Findings were interpreted according to 95% confidence intervals and p<0.05 level of statistical significance. Mean age of the patients was 64,29±12,03. It was found that 52,9% of the patients were male. Among the predialysis patients, 39,9% were chronic kidney patients for 2-5 years, 36,5% were phase 3 kidney failure patients, and 80,8% had no knowledge about kidney transplantation. Mean Beck Depression Inventory score of the predialysis patients was 17,67±11,53 and 67,8% of the patients had depression. Mean Beck Hopelessness Scale score was 9,55±3,56 and it was determined that the patients had moderate levels of hopelessness. Depression and hopelessness scores of the patients were positively, significantly, and moderately correlated (r:0,389, p:0,001). It was found that older age, being female, and status of being concerned with the disease affected depression in predialysis patients; while hopelessness was affected by older age, being single, and low levels of education (p<0,05). It was determined that patients who thought positively about kidney transplant had lower hopelessness and depression scores.