Zor hasta kavramı ve sağlık alanında eğitim gören öğrencilerin zor hasta algısı: Namık Kemal Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu ve Sağlık Hizmetleri

Abstract

Bu çalışma fizyoterapi, hemşirelik, tıbbi dokümantasyon ve sekreterlik, yaşlı bakımı öğrencilerinin zor hasta algısı ve zor hasta ile iletişimlerinin belirlenmesi amacıyla yapılan tanımlayıcı bir araştırmadır. Araştırma evrenini Namık Kemal Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik bölümü 2, 3, 4. Sınıf öğrencileri toplam 347 kişi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Fizyoterapi bölümü 2. Sınıf öğrencileri, Yaşlı bakımı bölümü 2. Sınıf öğrencileri, Tıbbi dokümantasyon ve sekreterlik bölümü 2. Sınıf öğrencileri olmak üzere NKÜ SHMYO öğrencileri toplam 116 kişi oluşturmaktadır. Araştırma kapsamına toplam 493 öğrenci dahil edilmiştir. Araştırmada örneklem seçilmemiş, NKÜ Sağlık Yüksekokulu ve Namık Kemal Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu’nda öğrenim gören öğrencilerinin %80’ine ulaşılması hedeflenmiş, 347 öğrenciye ulaşılmıştır. Evreni oluşturan 493 öğrencinin %70’ine ulaşılmıştır. Araştırmanın verileri, “Sağlık Alanında Öğrenim Gören Öğrencilerin Zor Hasta Algısı ve Zor Hasta İle İletişimlerinin Belirlenmesine Yönelik Form” ve “Zor Hasta ve Sağlık Alanında Öğrenim Gören Öğrencilerin Etkileşimi Anketi” olmak üzere iki form aracılığı ile elde edilmiştir. Sağlık Alanında Öğrenim Gören Öğrencilerin Zor Hasta Algısı ve Zor Hasta İle İletişimlerinin Belirlenmesine Yönelik Formda, birinci bölümde, “Zor hasta” algısı ile ilgili sorular, zor hasta ile iletişimlerinin belirlenmesine yönelik sorular yer almaktadır. İkinci bölümde, zor hasta algısına bağlı olarak öğrencilerin verdiği hasta demografik bilgileri yer almaktadır. Üçüncü bölümde, araştırmaya katılan katılımcıların demografik bilgileri yer almaktadır. “Zor Hasta ve Sağlık Alanında Öğrenim Gören Öğrencilerin Etkileşimi Anketi” formunda 34 ifade dört boyut altında sınıflandırılmıştır. Her bir ifade 5’li Likert ölçeği ile ölçülmüştür. Zor Hasta ve Sağlık Alanında Öğrenim Gören Öğrencilerin Etkileşimi Anketi 4 boyuttan oluşmaktadır. Bunları hastanın zorluğu, personelin duyduğu rahatsızlık, uyum ve iletişim problemi ve sedaktif davranış boyutları oluşturmaktadır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS Statistics 21.0 bilgisayar programında; ortalama, ortanca, standart sapma, yüzdelik sayılar, T testi, Oneway Anova testi, Scheffe testi, Tamhane’s T2 ve Kruskal-Wallis testi kullanılarak değerlendirilmiştir. Fizyoretapi bölümü öğrencilerinin yaş ortalaması 20,04, hemşirelik bölümü öğrencilerinin 21,54, tıbbi dokümantasyon ve sekreterlik bölümü öğrencilerinin 20,41, yaşlı bakımı öğrencilerinin 20,05’tir. Fizyoterapi, hemşirelik ve yaşlı bakımı bölümü öğrencilerinin karşılaştıkları zor hastaların mesleğe bakışlarını etkilemediği belirlenmiştir. Fizyoterapi bölümü öğrencileri zor hastayı “Tedaviyi reddeden-işbirliği yapamayan hasta”, hemşirelik, tıbbi dokümantasyon ve sekreterlik ve yaşlı bakımı bölümü öğrencileri ise “İletişim kuramayan hasta” olarak tanımlamıştır. Fizyoterapi ve hemşirelik bölümü öğrencileri zor hastaların özelliklerini “İletişime kapalı hasta” ve “İşbirliği kuramayan hasta” olarak nitelendirmiştir. Yaşlı bakımı ve tıbbi dokümantasyon ve sekreterlik bölümü öğrencileri zor hastayı “İletişime kapalı hasta” olarak nitelendirmiştir. Araştırmaya katılan öğrenciler zor hasta ile yüksek yüzdelerde karşılaştıkları belirlenmiştir. Zor hasta ile karşılaşılan klinikler genellikle; Fizik tedavi ve rehabilitasyon, iç hastalıkları polikliniği, kardiyoloji polikliniği, ruh sağlığı ve hastalıkları polikliniği ve nöroloji poliklinikleridir. Öğrencilerin zor hastalarla iletişimde kısmen güçlük yaşadıkları ve kendilerinin orta düzeyde başarılı hissettikleri saptanmıştır. Zor hasta davranışı ile baş etme yöntemlerinden en çok sakince iletişim kurmaya çalıştıkları tespit edilmiştir. Öğrencilerin iletişimle ilgili uygulamalı derslerin de olması gerektiği belirlenmiştir. Zor hastaların genellikle kadın, evli, yetişkin (40- 65 yaş) grubunda, ilköğretim mezunu, işçi, ev hanımı ve emekli oldukları tespit edilmiştir.

perception and communication with difficult patient of physiotherapy, nursing, medical documentation and secretariat, elderly care students. The population of the research is 347 students in the 2nd, 3rd and 4th grade students of the Nursing Department of the School of Health at Namık Kemal University. Namik Kemal University who participated in the study healthcare vocational school students are a total of 116 people. Second year students of physiotherapy, elderly care and medical documentation and secretarial department participated in this study. A total of 493 students were included in the study. In the research, it was aimed to reach 80% of the students of the NKU School of Health and NKU Vocational School of Health Services who were not selected as a sample and totally 347 students agreed to participate in the research. 70% of the 493 students making up the universe were reached. The data of the study were obtained through two forms: “Form for the Determination of Difficult Patient Perception and Communication with Difficult Patient” and “Interaction of Difficult Patient and Health Students Survey”. In the “Form for the Determination of Difficult Patient Perception and Communication with Difficult Patient of Health Education Students”, in the first part, questions about “difficult patient” perception, questions to determine their communication with difficult patients. In the second part, the demographic information about difficult patients according to the students. In the third part, the demographic information about the students who in this research. In the “Interaction of Difficult Patients and Students Studying in the Field of Health Survey” have 34 statements were classified four dimensions. Each expression was measured with a 5-point Likert scale. Interaction of Difficult Patients and Students Studying in the Field of Health Survey consist of four dimensions. These dimensions are; Difficulties of the patient, discomfort of staff, adaptation and communication problem and sedative behavior. Statistics 21.0 computer program was used in the study. The research was evaluated using mean, median, standard deviation, percentages, T test, Oneway Anova test, Scheffe test, Tamhane’s T2 and Kruskal-Wallis test. The average age of the students in the physiotherapy department is 20.04, in the nursing department is 21.54, in the medical documentation and secretarial department is 20.41, in the elderly care students is 20.05. Determined that physiotherapy, nursing and elderly care students did not affect the perspectives of difficult patients. Physiotherapy students described the difficult patient as “refusing treatment patients”. Nursing, medical documentation and secretarial and elderly care students defined the difficult patient as “patient who cannot communicate ”. Physiotherapy and nursing students described the characteristics of difficult patients as “non-communicating patients ”and “poor Communicator patient”. Elderly care and medical documentation and secretarial department students described the difficult patient as “non-communicating patient”. Students participating in the study were determined at higher percentages faced with difficult patients. Clinics encountered with difficult patients are generally; Physical therapy and rehabilitation, internal medicine polyclinic, cardiology polyclinic, mental health and diseases polyclinic and neurology polyclinics. It was determined that students had some difficulties in communicating with difficult patients. The students were found to be moderately successful. Among the methods of coping with difficult patient behavior, it was determined that they tried to communicate calmly. It has been determined that students should have applied courses related to communication. In addition, it was found that difficult patients were generally female, married, adult (40-65 years), primary school graduates, workers, housewives and retired.