Trakya bölgesinde aspir tarımı yapan işletmelerin etkinlik analizi

Abstract

Türkiye’deki yağ açığı problemi uzun yıllar tarım sektörü gündemindeki yerini önemle korumaktadır. Bu problemin çözümü için ilgili kuruluşlar araştırma yapmakta ve farklı öneriler sunmaktadır. Bu önerilerden bir tanesi de yağ kalitesi ve kullanım alanları açısından dikkat çeken bir yağ bitkisi olan aspir bitkisidir. (Carthamus tinctorius L.). Aspir bitkisinin yüksek linoleik asit içeriği dolayısıyla E vitamini yönünden zengin olması, onu diğer bitkilerden ayırmakta ve farklı bir yağ bitkisi profiline sahip olmasını sağlamaktadır. Türkiye’nin coğrafi olarak aspir bitkisi yetiştiriciliğine uygun şartlar taşıması, ülkemizdeki yağ açığını kapatması açısından umut olmuştur. Bu araştırma, 2014 yılında Trakya koşullarında aspir bitkisi yetiştiriciliği yapmış üreticilerin, işletmelerinin etkiliğinin ölçülmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma ile Trakya Bölgesinde aspir tarımı işletmelerinin sosyo- ekonomik yapısı, üretim faaliyetleri itibariyle fiziki üretim girdileri, aspir üretimlerinde işletme düzeyinde etkinlik ölçümleri (teknik etkinlik, tahsis etkinliği ve ekonomik etkinlik) ve ekonomik etkinlik üzerinde etkili olan faktörleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmada elde edilen verilere göre; Aspir ortalama verimi Trakya’da 56,64kg/da, Tekirdağ’da 74,11 kg/da ve Edirne’de 39,17 kg/da olarak gerçekleşmiştir. Hesaplanan birim maliyetlere bakıldığında, Trakya’da 4,49 TL/da, Tekirdağ’da 3,76 TL/da ve Edirne’de 5,89 TL/da olarak bulunmuştur.

The oil deficiency problem in our country has been maintaining its place on the agri-sector agenda for many years. For the solution of this problem, relevant institutions research and offer different suggestions. One of these suggestions is the safflower plant, which is a remarkable oil plant in terms of oil quality and usage areas (Carthamus tinctorius L.). The high linoleic acid content of the safflower plant, therefore is rich in vitamin E, distinguishes it from other plants and ensures that it has a different oil plant profile. Turkey has the appropriate geographic conditions for the cultivation of safflower plants; this has been a thing to satisfy the oil deficiency in Turkey. This study was carried out to measure the effectiveness of the enterprises of the producers who have grown safflower plants under the conditions of Thrace in 2014. In this research, the socio-economic structure of the enterprises that make safflower cultivation in the Thrace Region, physical production inputs due to production activities, efficiency measurements (technical efficiency, allocation efficiency and economic efficiency) at the level of enterprise in the production of safflower and the factors affecting the economic efficiency have been tried to be put forward. According to the data obtained in the study; the average yield of safflower was 56,64kg / da in Thrace, 74,11 kg / da in Tekirdağ and 39,17 kg / da in Edirne. When the calculated unit costs are considered, it is found that 4.49 TL / da in Trakya, 3.76 TL / da in Tekirdağ and 5.89 TL / da in Edirne