Çeşme yarımadasında yetişen yabani (pistacia lentiscus l.) ve kültür sakızı (pistacia lentiscus var. chia. duham.) ağaçlarının yapraklarındaki uçucu yağ özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

İzmir İli Çeşme İlçesinde, kültür sakız ağaçları (Pistacia lentiscus var chia) ve yabani sakız ağaçları (Pistacia lentiscus L.) bulunmaktadır. Bu çalışmada özellikle doğada bulunan yabani sakız ağaçlarının yaprakları kullanılarak bu bitkilerin yapraklarındaki uçucu yağ miktarları ile uçucu yağ içeriklerinin belirlenmesi ve kültür sakızı yaprakları ile karşılaştırılarak kullanılabilme imkânlarının ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Her iki gruptan alınan yaprak örneklerinin distilasyon yöntemi ile uçucu yağ miktarı belirlenmiş, elde edilen yağların içerikleri GC ve GC-MS (Gaz Kromatografisi - Kütle Spektrometresi) cihazı kullanılarak belirlenmiştir. Elde edilen veriler değerlendirildiğinde reçine uçucu yağının ana bileşeni olan ?-Pinen miktarının yabani sakız ağacı yapraklarında kültür ağacı yapraklarından daha fazla bulunduğu görülmektedir. Yabani sakız ağacı yapraklarından elde edilen uçucu yağ, kültür yaprağından elde edilen uçucu yağa oranla, reçine yağına daha yakın bulunmuştur. Ayrıca kültür sakızı için yaprak ve dal temini daha zor olacağından bu amaç için yabani sakızları kullanmak daha makul görünmektedir. Bunun yanında kültür sakız yaprağı ve yabani sakız yaprağı uçucu yağları karşılaştırıldığında, her iki grup uçucu yağlarının farklı zamanlarda yükseliş göstermesi de dikkat çekmektedir. Kültür sakızı en yüksek uçucu yağ oranına Haziran ayında ulaşırken, yabaniler Eylül ayında ulaşmaktadır. Kültür ve yabanilerin yaprak uçucu yağ ii bileşenleri birbiriyle kıyaslandığında çok ciddi farklılıkların olduğu görülmektedir. İlk üç ana bileşen tamamen birbirinden farklı olup kültür sakızında Myrcene, Germacren-D, ve ??Caryophyillene ilk sırada yer alırken yabanide Limonen, a-Pinen ve Terpinen-4-ol hâkimdir. Sonuç olarak Çeşme yöresinde bulunan yabani sakız ağacı yaprakları taşıdıkları uçucu yağ oranı ve uçucu yağ bileşenleri ile oldukça zengin yapıdadır. Bileşen olarak Kültür sakızı reçinesi ile benzerlik göstermektedir. Bu araştırmada yabani sakız ağaçlarından alınacak yapraklardan elde edilecek sakız yağı ekonomiye ciddi bir katma değer katacaktır

In the Çeşme district of the city of İzmir, both cultivated mastic trees (Pistacia lentiscus var. chia) and wild mastic trees (Pistacia lentiscus L.)can be found. In this study, my aim is to identify the essential oil amount and essential oil substance of those plants by using the wild mastic tree leaves that are especially found in the nature and to discover the potential usage by comparing it with cultivated mastic leaves. The amount of essential oil of the leaf samples of the both groups of trees have been identified by using the distillation technique and the substances of the oil from the gathered leaves have been identified by using a GC - MS (Gas Chromatography - Mass Spectrometre) device. Assessing the gathered data, it can be observed that the amount of ?-Pinen, main component of resin essential oil, can be found more in the wild mastic tree leaves than it can be found in cultivated mastic tree leaves. The essential oil acquired from the wild mastic tree leaves is more similar to resin oil, compared to the essential oil gathered from the cultivated mastic tree leaves. In addition, as it will be harder to provide leaves and branches for the cultivated mastic trees, it is more reasonable to use wild mastic trees for this purpose. Besides that, it is also worth mentioning that when the essential oils of wild and cultivated mastic trees are compared, both groups of essential oils show an increase at different times. Cultivated mastic reaches its peak essential oil amount in June, while wild mastic reaches it in September. In conclusion, the wild mastic tree leaves found in Çeşme region are rich in structure due to the amount of essential oil and the oil components they have. Componentwise, it is similar to resin of cultivated mastic tree. As such, the mastic oil that will be gathered from the leaves of the wild mastic trees will greatly add value to the economy.