| dc.description.abstract | Bu araştırma Türkiye’nin farklı bölgelerinden toplanmış çerezlik ayçiçeğine ait köy popülasyonlarının ticari ve tescile aday çeşitler ile birlikte bazı verim ve kalite unsurlarının belirlenmesi, üstün olan köylü popülasyonlarının daha sonraki ıslah kademeleri için seçilmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma ile ilgili araştırma denemeleri, Tekirdağ koşullarında 2015 ve 2016 yıllarında Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü Araştırma ve Deneme Alanı’nda yürütülmüştür. Denemeler Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre üç tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Araştırma materyali olarak; 22 popülasyon (Balıkkesir 1, Balıkkesir 2, Kayseri, Hoşköy, Haliçköy 1, Haliçköy 2, Haliçköy 3, Mardin, Sivas, Aksaray 1, Aksaray 2, Gaziantep, Konya, Karaman, Nevşehir, M. Kula 1, M. Kula 2, Nevada, Ala, Arjantin, Kalifornia, Amerikan), iki tescilli çeşit (09 TRÇ 004 ve Palancı-1),bir üretim izinli çeşit (TTAE ÇRZ 13-10) ve dört tescile aday çeşit (TTAE-ÇRZ 13-4, TTAE ÇRZ-13-6, TTAE ÇRZ 13-7 ve TTAE ÇRZ 13-9) olmak üzere 29 farklı genotip kullanılmıştır. Çalışmada; %50 çiçeklenme gün sayısı, çiçeklenme sonu gün sayısı, bitki boyu, sap çapı, tabla çapı, 1000 tane ağırlığı, kabuk oranı, tane boyu, tane eni, dekara tane verimi, yağ oranı ve protein oranı incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre incelenen verim unsurlarından %50 çiçeklenme gün sayısı, çiçeklenme sonu gün sayısı ve tane eni üzerinde yıl, genotip ve yıl x genotip interaksiyonu önemli etki yapmıştır. Bin tane ağırlığı, kabuk oranı ve dekara verim üzerinde genotip ve yıl x genotip interaksiyonunun etkisi önemli olurken tane boyu ve yağ oranı üzerinde yıl ve genotip faktörleri istatistiki açıdan önemli etkide bulunmuştur. Bitki boyu ve protein oranı üzerinde sadece genotip faktörü önemli değişikliğe neden olmuştur. Sap çapı ve tabla çapı üzerinde hiçbir faktör istatistiki öneme sahip olmamıştır. İlk yıl; genotiplerin %50 çiçeklenme gün sayısı 61,67-82,67 gün, ii çiçeklenme sonu gün sayısı 66,33-94,00 gün, bitki boyu 117,47-218,87 cm, kabuk oranı %38,73-54,73, tane boyu 1,19-2,35 cm, tane eni 0,49-0,92 cm, 1000 tane ağırlığı 64,16-147,50 gram, yağ oranı %25,60-40,93, protein oranı %11,40-19,00 arasında değişirken dekara tane verimi 181,40-782,32 kg arasında değişmiştir. İkinci yıl ise %50 çiçeklenme gün sayısı 65,00-82,33 gün, çiçeklenme sonu gün sayısı 71,33-96,33 gün, bitki boyu 112,80-203,73 cm, kabuk oranı %26,3-56,2, tane boyu 1,27-2,26 cm, tane eni 0,53-0,88 cm, 1000 tane ağırlığı 64,17-114,17 gram, yağ oranı %22,87-40,87, protein oranı %13,30-19,71 ve dekara tane verim değeri 276,19-606,12 kg arasında değişmiştir. Araştırma sonucuna göre Haliçköy 3, Haliçköy-1, Gaziantep, Manisa Kula-1 ve Karaman isimli köylü popülasyonları tane verimi unsurları açısından üstün genotipler olarak daha sonraki ıslah kademeleri için seçilmişlerdir. | en_US |
| dc.description.abstract | This study was performed to determine yield and some quality components of confectionary sunflower (Helianthus annuus L.) populations collecting from different regions of Turkey in Tekirdağ conditions andto select superior genotypes for next generations of breeding program. The study was carried out at Research area of Field Crops Department of Agricultural Faculty of Tekirdağ Namık Kemal University in Tekirdağduring 2015 and 2016 growth seasons. The trial was established according to the randomized block designwith three replications. As research material, 22 populations (Balıkkesir-1, Balıkkesir-2, Kayseri, Hoşköy, Haliçköy-1, Haliçköy-2, Haliçköy-3, Mardin, Sivas, Aksaray-1, Aksaray-2, Gaziantep, Konya, Karaman, Nevşehir, M. Kula-1, M. Kula-2, Nevada, Ala, Arjantin, Kalifornia, Amerikan), two registered cultivars (09 TRÇ 004 and Palancı-1), one genotypes with production permit (TTAE ÇRZ 13-10) and four canditate for registered cultivars (TTAE-ÇRZ 13-4, TTAE ÇRZ-13-6, TTAE ÇRZ 13-7 ve TTAE ÇRZ 13-9) were used, In this study, days number from sowing to 50% flowering, days number from sowing toend of flowering, plant height, stem diameter, head diameter, 1000 achenes weight, achene hull content, achene length, achene width, oil content, protein content, the seed yield per decare were investigated. According to the results of the study, days number from sowing to 50% flowering, days number from sowing to end of flowering and achene width were effected by year, genotype and year x genotype interaction. Seed yield, 1000 achene weight and achene hull content were effected by genotype and year x genotype interaction while year and genotype factors had statistically significant effect on achene length and oil content. Plant height and protein content had statistically significant differences only for genotypes. There were not any factor iv affecting on stem diameter and head diameter. In 2015, days number from sowing to 50% flowering, days number from sowing to end of flowering, plant height, hull content, achene length, achene width 1000 achene weight,oil content, protein content and seed yield per decare ranged between 61,67 and 82,67 days, 66,33 and 94,00 days, 117,47 and 218,87 cm, 38,7 and 54,7, 1,19 and 2,35 cm, 0,49 and 0,92 cm, 64,16 and 147,50 grams, 25,60 and 40,93%, 11,4 and 19,0%, 181,4 and 782,32 kg; respectively. In the second year; days number from sowing to 50% flowering, days number from sowing to end of flowering, plant height, hull content, achene length, achene width 1000 achene weight, oil content, protein content and seed yield per decare ranged between 65,00 and 82,33 days, 71,33 and 96,33 days, 112,80 and 203,73 cm, 26,3 and 56,2%, 1,27 and 2,26 cm, 0,53 and 0,88 cm, 64,17 and 114,17 grams, 22,87 and 40,87%, 13,30 and 19,71%, 276,19 and 606,12 kg; respectively. Based on the researh findings with yield and quality components, Haliçköy-3, Haliçköy-1, Gaziantep, Manisa Kula-1 and Karaman genotypes were selected as superior genotypes for next generation of breeding programs. | en_US |
