Farklı bitki sıklıklarındaki çift sıra ekim uygulamalarının hibrit ayçiçeği (helianthus annuus l.) çeşitlerinin verim ve verim unsurlarına etkisi

Abstract

Bu araştırma; farklı çift sıra aralığı uygulamalarının ayçiçeği hibrit çeşitlerinde verim ve verim unsurlarına etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma ile ilgili denemeler Kırklareli ilinin Pınarhisar ilçesinin Cevizköy köyünde 2017 ve 2018 yıllarında çiftçi arazisinde yürütülmüştür. Denemeler Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller Deneme Desenine göre 4 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırma materyali olarak bölgede yağ üretimi amacıyla yaygın ekimi yapılan Pioneer P64LE119, Limagrain LG5542 CL ve May METEOR CL isimli üç ticari hibrit ayçiçeği çeşidi kullanılmıştır. Araştırmada; 6 farklı çift sıra uygulaması (80x30 cm, 80x40 cm, 80x50 cm, 90x30 cm, 90x40 cm ve 100x30 cm) ile kontrol uygulamasını (70x70 cm) kapsayan 7 farklı ekim sıklığı denenmiştir. Ekimde tüm uygulamalarda sıra üzeri mesafe 22 cm olarak tutulmuştur. Çalışmada; çiçeklenme başlangıcı gün sayısı, %50 çiçeklenme gün sayısı, çiçeklenme sonu gün sayısı, bitki boyu, sap çapı, tabla çapı, 1000 tane ağırlığı, dekara tane verimi, yağ oranı ve dekara yağ verimi incelenmiştir karakterleri incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; varyans analizinde tüm karakterler farklı ekim aralığından istatistiki açıdan önemli düzeyde etkilenmişlerdir. En yüksek bin tane ağırlığı 80x40 cm ve 80x50 cm sıra aralığı uygulamalarından alınmıştır. Dekara tane verimi uygulama, çeşit, yıl ve bu faktörler arasındaki tüm interaksiyonlardan önemli düzeyde etkilenmiştir. Dekara tane verimleri; çeşit, yıl ve ii uygulamaya bağlı olarak 195,01-309,10 kg arasında değişmiştir. En yüksek dekara tane verimleri Limagrain LG5542 CL çeşidinden elde edilmiştir. Uygulama faktörü için genel ortalamalara göre en yüksek dekara yağ verimleri, dekara tane verimleri ve bin dane ağırlıkları 80x50 cm ve 80x40 cm lik sıra arası uygulamalarından alınmıştır. Dekara tane verimi için 90x30 cm çift sıra uygulaması da en iyi grupta yer almıştır. En yüksek yağ oranı ise çift sıralardan birinin en geniş olduğu 100x30 cm lik uygulamada belirlenmiştir. Uygulamaların çeşitlere ve iklim faktörlerine göre etkisinin önemli düzeyde değiştiği görülmüştür.

This research was performed to determine different twin row application on yield and yield components of hybrid sunflower cultivars. Experiments were conducted at farmer field in Cevizköy village, Pınarhisar, Kırklareli during 2017 and 2018 sunflower growth seasons according to the split plot design in a randomized complete block design with four replications. Pioneer P64LE119, Limagrain LG5542 CL and May METEOR CL hybrid sunflower cultivars widely grown in this production area were used as research materials. Six different twin rows (80x30 cm, 80x40 cm, 80x50 cm, 90x30 cm, 90x40 cm and 100x30 cm) and control row spacing (70x70 cm) were applied to determine their effects on sunflower yield and yield components. At all applications, distance between plants in a row was kept as 22 cm. In this research, days number from planting to the first flowering, days number from planting to 50 % flowering, days number from planting to end of flowering, plant height, stem diameter, head diameter, thousand seed weight, seed yield per decare, oil content and oil yield per decare were determined as yield and yield components. As the variance analyses results, different twin row applications had significantly effects on all yield and yield components. The highest thousand iv seed weight was determined in 80x40 cm and 80x50 cm applications. Seed yield per decare was significantly affected by application, cultivar, year and all interactions among factors. Seed yield per decare ranged from 195,01 to 309,10 kg according to cultivar, year and application. Limagrain LG5542 CL hybrid sunflower cultivar gave the highest seed yield. According to means of application, the highest oil yield, seed yield and seed weight were determined in 80x50 cm and 80x40 cm twin row applications. In addition, 90x30 cm twin row application had also been in highest seed yield groups with above applications. The highest oil content was measured in 100x30 cm application including the largest one row spacing. The effects of applications on seed yield were changed according to cultivar and climatic factors depend on years.