Uçak bakım merkezi atık yönetimi

Abstract

İnsanların hayatında uçakla yolculuk etmek vazgeçilmez olmuştur. Bunun en önemli nedeni, yolculuğun emniyetli ve kısa süreli olmasıdır. Emniyetli bir uçuşun sağlanması için, uçaklar belli periyotlarla bakıma girmektedir. Uçaklara yapılan bakım işlemleri esnasında, çok miktarda atık oluşmakta, enerji ve su tüketimleri olmaktadır. Sürekli faaliyet gösteren uçak bakım merkezlerinde atık oluşumu ve bu bahsi geçen tüketimler, hem maliyet hem de sürdürülebilirlik açısından önem arz etmektedir. Bu tez çalışmasında, bir uçak bakım merkezinde oluşan katı, sıvı ve gaz atıkların belirlenmesi, kaynağında ayrıştırılması, geri kazanımı, bertarafı veya yeniden kullanılabilirliği ile ilgili olarak, Atık Yönetimi Yönetmeliği çerçevesinde alternatiflerin belirlenmesi ve uygulanabilirliği incelenmiştir. Ayrıca uçak bakımı sırasında oluşan atık miktarlarının yıllara göre değişimi yorumlanarak karşılaştırılmıştır. Değerlendirme sonucunda, her yıl tehlikesiz atık oluşum yüzdesi azalırken tehlikeli atık oluşum yüzdesinin arttığı gözlemlenmiştir. Bunun sebebi uçak bakımlarının artması ve uçakların yaşlarının artmasından kaynaklı ön görülemeyen uzun detaylı bakımların olmasıdır. Ayrıca insan faktörlerine bakıldığında, atık oluşum hızındaki artışın, hızlı istihdamdan kaynaklı tecrübe yetersizliği ve insanların çevre ile ilgili bilinçsizliklerinden kaynaklı olduğu görülmüştür.

Travelling by planes has become indispensable to in the life of people. The most important reasons for this are safe and short journeys. In order to ensure a safe flight , the aircrafts are maintained at regular intervals. During the maintenance operations of aircrafts, large amounts of waste are generated and there are energy and water consumptions. Waste generation and these consumption in aircraft maintenance centers are important in terms of both cost and sustainability. In this thesis, determination and applicability of alternatives in the scope of Waste Management Regulation are examined with regard to determination, recovery, disposal or re-use of solid, liquid and gas wastes formed in an aircraft maintenance center. In addition, the change based on years in the amount of waste generated during aircraft maintenance was compared with each other. As a result of the evaluation, it has been observed that in every year while the percentage of non-hazardous waste generation decreases, the percentage of hazardous waste generation increases. This is due to the fact that the increase in aircraft maintenance and unpredictable long detailed maintenance because of increase in aircraft age. Furthermore, when the human factors are analyzed, it is seen that the increase in the rate of waste generation is because of lack of experience due to rapid employment and people's unconsciousness about the environment.