Küreselleşme, politik mekan ve iktidar: alternatif bir jeopolitik değerlendirme

Abstract

21.yüzyılın en önemli konularından biri olan küreselleşme kavramı, günümüzde teknolojinin hız kazanmasıyla beraber sosyal bilimler alanında en kritik konularından birisi haline gelmiştir. Küreselleşme olgusunun ne zaman ortaya çıktığı ile ilgili üzerinde uzlaşılmış net bir tarih olmamakla birlikte küreselleşme, jeopolitik ve mekân kavramlarını değişime uğratmıştır. Mekân, hem jeopolitik kavramının hem de küreselleşme sürecinin en önemli yapı taşını oluşturan bir kavramdır. Mekân iktidar ilişkileriyle ve süreçleriyle şekillenmektedir. İktidarlar kendi ideolojilerini mekâna yansıtmaktadırlar. Böylece mekân kültürel, ekonomik ve küresel değişimlerin odak noktasını oluşturmaktadır. Küreselleşme olgusu ise jeopolitik mücadelelerin ve süreçlerin odağında olan mekânı kavramını yeni bir dönüşüm sürecine sokmuştur. Böylece Soğuk Savaş sonrası dönem küreselleşme dönemi olarak tanımlanmakla birlikte jeopolitik algının da değiştiği bir dönem olmuştur. Bu çalışmada küreselleşme süreciyle beraber değişen mekân ideolojisi, eleştirel jeopolitik yaklaşımı ile birlikte ele alınmıştır. Mekânda yaşanılan jeopolitik mücadeleler, önceki dönemlerde stratejik bölgeler üzerinde yaşanırken, küreselleşme sürecinde ise kimlikler ve zihinler üzerinde yaşanmaktadır. Bu doğrultuda da söylemlerin söz konusu jeopolitik rekabette önemi ve işlevine yer verilmiştir. Çalışmanın amacı bir tasarı ve çözümleme alanı olarak jeopolitiğin, küreselleşme bağlamında mekânsal boyuttaki değişimini ortaya koymaktır. Bu tezde ilk olarak, küreselleşme kavramı farklı yaklaşımlarca ele alınmıştır. İkinci olarak, mekân kavramı kavramsal ve tarihsel olarak incelenmiştir. Üçüncü olarak klasik jeopolitik teorilere de değinilerek, jeopolitiğin küreselleşme olgusu ile ilişkisi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ardından, David Harvey’nin uzamsal kuram teorisiyle bağlantılı olarak eleştirel jeopolitiğin dönüşümü analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuç kısmında ise, jeopolitik kavramının değişim sürecinin coğrafya bilimi ve küreselleşme ile ilişkisi ve özellikleri ortaya konulmuştur.

Globalization; one of the most important issues of our World today, with the accelerate of technology became a critical issue in social sciences. Although the is not a compromise when the Globalization came out it has changed the conceps of Jeopolitics and place. Place is the most important concrete part of both Jeopolitics and Globalization process.It forms a new shape with the power( government)process and interaction. The power( government)reflects its idology to a place, by this way the place becomes the centre of culture, economy and global changes. Globalization is in the centre of jeopolitic struggles., so the places are becoming a period of transformation. After col war period; the new period is called the Globalization period, but at the same period the jeopolitic perception has also changed. In this study Globalization process is studied together with place idology in point of critizing view.The struggles which are lived in a place were according to stratagic regions, but with the globalization it is lived in minds and ethniticity. In this thesis first , Globalization is taken in different approaches. Second place is observed according to history and cognitive.third ; by mentionning classical jeopolitic theories it is tried to outview Globalization with jeopolitics.Next with the connection of David Harvey’s spatial stabilization the changes in jeopolitics is analayzed with in a critisizing point of view. In the last part of the study the concept of jeopolitics chancing process is compared and studied with the changing process of geographt and globalism.