Kırsal kalkınma odaklı stratejilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma: Tekirdağ Saray örneği

Abstract

Kırsal alanlar; yerel ekonominin genel olarak tarım ve ormancılık faaliyetlerine dayandığı, altyapıya ilişkin gelişimin kısıtlı olduğu, yaşam standartlarının kentlere göre düşük düzeyde olduğu, kentsel alanlar dışında yer alan yaşama ortamlarıdır. Zaman içerisinde kır-kent arasındaki gelişmişlik farklılıklarının görülmesi ile birlikte kırsal kalkınma yaklaşımları gündeme gelmiştir. Kırsalda tarımsal kalkınmaya dayalı gelişim modelleri yerini yerellik, katılımcılık, bütünsellik gibi ilkelere dayalı kalkınma yaklaşımlarına bırakmıştır. Kırsal yerleşimler; doğal yapıları, ekonomileri ve sosyo-kültürel özellikleri ile kentsel alanlardan farklılıklar gösterirler. Bu farklılıkları yansıtan en önemli gösterge yerleşimlerin özgün peyzaj kimlikleridir. Doğal ve kültürel peyzaj değerlerinden oluşan yerel kimlik değerleri kırsal alanları karakterize ederek, çekici birer güç oluştururlar. Bu anlamda kırsal alanların yerel kimlik değerlerine dayalı planlama, uygulama ve yönetim içerikli kırsal kalkınma yaklaşımları oldukça önemlidir. Bu yaklaşımla; tez çalışmasında, doğal ve kültürel kaynak değerleri ile önemli bir potansiyele sahip olan Tekirdağ ili, Saray ilçesi kırsal yerleşimlerine ilişkin; sahip olduğu değerler ve yerel potansiyellere dayalı olarak kırsal kalkınma odaklı stratejilerin belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu kapsamda; peyzaj kimliği odaklı planlama çalışmalarına altlık oluşturması amacıyla araştırmada seçilen örnek alanlara yönelik; doğal ve yapay kimlik bileşenleri başlıkları altında peyzaj kimlik kartları hazırlanmış, SWOT analizleri yapılmış ve bu tespitler doğrultusunda kırsal kalkınma odaklı stratejiler belirlenmiştir. Yerel halk ile yapılan görüşmeler, köy bilgi formları, arazi gezileri sırasında elde edilen görsel materyaller ve benzer konularda yapılmış literatürler çalışmada yönlendirici olmuştur. Çalışma kapsamında elde edilen sonuçlar benzer özelliklere sahip alanlar için; kendi kendine yetebilen yerleşimlerde uzun vadede ekonominin iyileştirilmesi, yeni iş imkânları sağlanması, kırsaldan kente göçlerin azalması ve kırsal yerleşimlerdeki yaşam kalitesini arttırmaya yönelik katkılar sağlayacaktır.

Rural areas are living environments outside of the urban areas where the local economy is generally based on agricultural and forestry activities, where development related to infrastructure is limited, and where living standards are low compared to cities. Rural development approaches have come up with the emergence of the development differences between the countryside and the city over time. Rural development models have been replaced by development approaches based on principles such as locality, participation and totality. Rural settlements differ from urban areas with their natural structures, economies and socio-cultural characteristics. The most important indicator reflecting these differences is the original landscape identification of the settlements. Local identity values, consisting of natural and cultural landscape values, characterize rural areas and form an attractive force. In this sense, rural development approaches that involve planning, implementation and management based on local values of rural areas are very important. With this approach, in the thesis study it is aimed to determine rural development oriented strategies based on the values and local potentials of the rural settlements of Saray District of Tekirdağ province, which has a significant potential with its natural and cultural resource values. In this context, in order to form a base for the landscape identity oriented planning studies; landscape identification cards have been prepared under the headings of natural and artificial identity components, SWOT analyses have been made and rural development oriented strategies have been determined in line with these findings. Interviews with local people, village information forms, visual materials obtained during the field trips, and technical literature of similar topics have been guiding in the study. Results obtained under this study will provide some contributions, for the areas with similar characteristics, such as improvement of the economy in long term in self-sufficient settlements, providing new job opportunities, reducing migrations from rural to urban areas and improving the quality of life in rural settlements.